Binnenkort zijn er verkiezingen voor de Europese Unie (EU). Of nee, voor het Europees Parlement. Maar, wat doen zij eigenlijk? Heb je straks honderden fracties uit tig landen? En wie heeft het nou echt voor het zeggen? Om die vragen te beantwoorden, even een spoedcursus EU101.
Voor veel mensen staat de EU best ver weg. Ze zijn veel minder in het nieuws dan onze Nederlandse politici, en waar ze mee bezig zijn klinkt soms vrij vaag. Maar belangrijk is het wel.
Om te beginnen, de Europese Unie is een samenwerkingsverband tussen 27 Europese landen (lidstaten), dat waren er tot 2020 28 voordat het Verenigd Koninkrijk eruit stapte. Dit samenwerkingsverband zorgt ervoor dat we zonder paspoortcontrole of bagagechecks half Europa door kunnen reizen, daarheen kunnen verhuizen of werken, zonder al te veel papierwerk.
De Europese Unie wordt voornamelijk gerunned in Brussel, met een uitzondering voor de Europese Centrale Bank in Frankfurt, en een andere uitzondering waar we zo op komen. De ‘Europese Regering’ om het zo maar even te noemen bestaat uit verschillende instanties. De Europese Raad, de Raad van de Europese Unie, de Europese Commissie, en het Europees Parlement.
Het Europees Parlement
Het Europees Parlement is bij deze verkiezingen het belangrijkst. Op 6 juni kiezen wij namelijk de leden hiervoor. Het Europees Parlement is vergelijkbaar met de Nederlandse Tweede Kamer. Na de volgende verkiezingen bestaat het uit 720 Europarlementariërs. Elk lidstaat heeft een bepaald aantal toegewezen parlementariërs, voor Nederland zijn dat er straks 31. Als we naar de stembussen gaan werkt dat eigenlijk net zoals andere verkiezingen. Hetzelfde rode potloodje en doorgaans de zelfde partijen.
Nadat in heel Europa de stemmen zijn geteld hebben we een nieuw Europees Parlement. De partijen die verkozen zijn gaan dan samen in grotere fracties zitten. In deze fracties zitten partijen uit alle lidstaten die met elkaar bepaalde standpunten delen. Zo zal de GroenLinks-delegatie aansluiten bij de Groenen, de PvdA bij de Sociaaldemocraten, D66 en VVD bij de Liberalen, enzovoort…
Samen met de Raad van de EU mogen de Europarlementariërs daarna de rol van ‘wetgevende macht’ van de EU vervullen. Dit betekent dat ze de Europese wetten, die de Europese Commissie voorstelt, moeten goedkeuren. Hierover voeren Europarlementariërs debatten, hier dienen ze wijzigingen op in, en hier stemmen ze met z’n allen over.
Een keer per maand verhuist het parlement van Brussel naar Straatsburg. Een traditie die ooit is ingesteld om Frankrijk tevreden te stellen, en ondanks vele pogingen nog niet is afgeschaft.
De Europese Raad en Raad van de EU
Dan de twee Raden en de Commissie. De Europese Raad bestaat uit de regeringsleiders van elk lidstaat, dit is dus sinds 2010 Mark Rutte geweest namens Nederland. Zij bepalen algemene beleidspunten en prioriteiten van de Europese Unie. Zij komen minstens twee keer per jaar samen.
De Raad van de Europese Unie houdt zich samen met het Europees Parlement bezig met het goedkeuren van de wetten. In deze Raad komen de ministers van de verschillende lidstaten bijeen. Dit kan in verschillende vormen zijn. Zo is er de Raad Buitenlandse Zaken. Bij deze samenstelling komen alle ministers van Buitenlandse Zaken bijeen. En er zijn allerlei andere thema’s, zoals Economische en Financiële Zaken, Milieu, en Landbouw en Visserij.
De Europese Commissie
Als laatste heb je nog de Europese Commissie, ook wel het dagelijks bestuur van de EU genoemd. De Europese Commissie bestaat uit Eurocommissarissen die zich met verschillende thema’s bezighouden. Je kan het vergelijken met de ministers en staatssecretarissen in Nederland. De Europese Commissie heeft als enige in de EU recht om wetsvoorstellen in te dienen. De voorstellen komen dus vanuit hun!
Waarom zou jij gaan stemmen?
Deze verschillende Europese instellingen zijn allemaal betrokken bij de besluitvorming in de EU en vertegenwoordigen verschillende belangen. Door te stemmen voor het Europees Parlement heb jij ook een stem in deze besluitvorming! Op deze pagina lees je waarom het belangrijk is om te stemmen deze verkiezingen.
