Klimaatverandering is vluchtmotief

De afgelopen week was er veel te doen over het wederom klappen van de verkennende gesprekken tussen VVD, CDA, D66 en GroenLinks. Klaver zou te ver zijn gegaan. Hij zou te principieel zijn geweest op vluchtelingenbeleid en te weinig gemaald hebben om ‘alles’ wat hij op het gebied van duurzaamheid kon bereiken. Los van het feit dat dat laatste nog maar te bezien viel – van een écht vergroenend beleid was het met CDA en VVD nooit gekomen – is het ook een drogreden om de twee problemen zo erg uit elkaar te trekken.

Europa krijgt steeds meer te maken met een nog onbekende groep vluchtelingen: klimaatvluchtelingen. Dit zijn mensen die door klimaatverandering met ernstige hitte, droogte of andere onleefbare omstandigheden in hun thuisland te maken hebben. Ze kunnen daardoor niet meer in hun levensonderhoud voorzien en de stijgende temperaturen zorgen voor instabiliteit, waardoor er conflicten ontstaan. Helaas geldt klimaatverandering in Nederland niet als vluchtmotief. Klimaatvluchtelingen zouden geen vluchtelingen zijn, maar economische migranten. Ze worden zonder pardon teruggestuurd, omdat hun reden om te vluchten ‘slechts’ economisch is.

Klimaatverandering en vluchtelingenstromen zijn niet los van elkaar te zien. Opwarming van de aarde beïnvloedt de leefomstandigheden op zo’n directe wijze, dat het tijd is om de definitie van vluchteling uit te breiden. In Syrië, Pakistan en Mali zijn de politieke spanningen zo hoog opgelopen dóór de enorme hitte of periodes van droogte. In Ethiopië is de oogst afgelopen seizoen door diezelfde warmte wederom op grote schaal mislukt. Volgens berekeningen van de Verenigde Naties zal halverwege deze eeuw één op de dertig mensen klimaatvluchteling zijn. We moeten en kunnen voorkomen dat deze 200 miljoen mensen in 2050 hun thuisland moeten verlaten vanwege onleefbare omstandigheden. Ben je een economische migrant als je na jaren van droogte en mislukte oogst probeert om een beter bestaan op te bouwen in Europa? Ben je een economische migrant als je land onder water staat door de stijging van de zeespiegel? Ben je een economische migrant als je je kinderen achterlaat om ze van een afstand in hun levensbehoeften te voorzien? Als het antwoord op die vraag ‘ja’ is, wordt het hoog tijd om ook economische vluchtelingen met open armen op te vangen. Maar wij pleiten voor een tweede weg: neem klimaatverandering serieus als vluchtmotief.

Vandaag is het wereldvluchtelingendag. Wij roepen op vandaag stil te staan bij de klimaatvluchteling. Dat woord moet niet alleen in ons spreken, maar ook in onze wetgeving en ons asielbeleid algemeen bekend en geaccepteerd worden. Wij zijn blij met een moederpartij die de ingewikkelde problematiek van migratie en klimaatverandering niet los van elkaar wil zien. Gelukkig begrijpt GroenLinks dat je niet kunt inzetten op vergroening zonder sociaal beleid of op verduurzaming zonder humaan beleid. Nu de rest nog.