Open brief luchtvervuiling

Beste Melanie Schultz van Haegen, minister van Infrastructuur en Milieu.

Dagelijks sterven er in Nederland gemiddeld 27 mensen vroegtijdig door vervuilde lucht. Terwijl we grote stoppen in het voorkomen van verkeersdoden (gemiddeld 2 doden per dag), wordt er tegen luchtvervuiling nauwelijks actie ondernomen. In tegenstelling tot bij verkeersdoden, kan je niet makkelijk zien wie er door luchtvervuiling is overleden. Deze mensen, vooral ouderen en jongeren, hebben geen gezicht. En dat maakt het voor politici te makkelijk om het af te doen met de zin: “we werken eraan”. Vervolgens komt er maar mondjesmaat vooruitgang.

U sprak uw tevredenheid uit over het feit dat we de Europese normen dit jaar net ietsje minder hebben overschreden dan in voorgaande jaren. Hierbij liet u onvermeld dat de Europese regels een compromis zijn tussen onze gezondheid en de belangen van bedrijven. Wanneer we alleen naar het eerste kijken, moet de lucht nog twee en een half keer schoner worden en dit is dan ook de norm die de Wereldgezondheidsorganisatie hanteert.

In Rotterdam nam de gemeente echte maatregelen om deze levens te redden: ze stelden een milieuzone in. Vuile oude auto’s zijn niet meer welkom in de binnenstad. Mensen met zulke auto’s kunnen de voertuigen tegen een vergoeding inleveren. In plaats van dit toe te juichen als minister, probeert u het te dwarsbomen. Er komen geen uniforme borden om de milieuzone voor bestuurders duidelijk te maken en u sprak zelfs kort over het afschaffen ervan.

In de provincie Utrecht drukt u de bouw van een nieuwe snelweg door. Een snelweg die de inwoners van Utrecht niet willen. Een snelweg die alleen in een verouderde papieren werkelijkheid nodig was. Ten koste van een bos waar duizenden mensen van genieten.

Tegelijkertijd spendeert u uw tijd lachend met het doorknippen van lintjes, voor de zoveelste snelweg waarop 130 km/uur gereden kan worden. Honderden miljoenen kostte deze verandering de schatkist. Hier tegenover staat het schrale pleziertje dat we het gaspedaal nu iets harder mogen intrappen. Controleren wat de gevolgen hiervan zijn voor onze lucht laat u na. Eén meetpaaltje bij één van de vele snelwegen staat er slechts. Dit paaltje laat wel degelijk een verslechterde luchtkwaliteit zien: sinds de snelheidsverhoging van 100 naar 130 zit daar zeker 10% meer stikstofdioxide in de lucht.

Uw collega Henk Kamp opende tijdens zijn ministerschap drie grote kolencentrales. Hoe dat te verenigen is met ons recht op gezondheid en een schone lucht vertelt het kabinet niet. U stak geen stokje voor het subsidiëren van biomassa, die bij verbranding meer stikstof uitstoot. De schone alternatieven leveren veel meer werkgelegenheid op. De bouwsector is er bij gebaat wanneer het voor bedrijven wel loont om te investeren in energiebesparing. Nu mogen ze van het kabinet vaak bijna gratis vervuilen.

Milieudefensie spande een zaak aan tegen de staat om ervoor te zorgen dat ze haar beschermplicht naleeft. Wij roepen u op niet op deze zaak te wachten, maar direct actie te ondernemen. Een kwestie die 27 levens per dag vroegtijdig beeindigt, verdient meer aandacht. Deze week sturen we u één brief per verloren mensenleven. We hopen dat dit u aan het denken zet, en dat wij u straks aan het eind van uw ministerschap om meer kunnen herinneren dan het onthullen van 130 km/u-bordjes.