DWARS voor Europa: Interview met Kim van Sparrentak

Interview met jonge kandidaat voor het Europees Parlement: Kim van Sparrentak

In aanloop naar de Europese verkiezingen op 23 mei interviewde DWARS Leiden-Haaglanden de jonge kandidaat voor het Europees Parlement Kim van Sparrentak (nr.7, GroenLinks) over haar weg naar de politiek, haar plannen voor Europa en over hoe je het beste jongeren kan activeren om te gaan stemmen!

Over Kim: Kim van Sparrentak (29) is geboren en getogen in Middelburg en heeft Politicologie en Future Planet Studies gestudeerd aan de UvA en Urban Environmental Management aan de Universiteit van Wageningen.  Ze is jarenlang actief geweest bij DWARS en was co-spokesperson bij FYEG. Ook deed ze onderzoek in Nederland en Nieuw-Zeeland naar het effect van duurzaamheid op sociaal beleid. Nu werkt ze voor WISE Nederland en is ze activiste o.a. op het gebied van energie en klimaat.

Interview door: Myrthe Bovendeaard, Algemeen Bestuurslid DWARS Leiden-Haaglanden

Hoe voelt het nou om kandidaat te zijn voor het EP?

Hoe voelt dat? Het is heel erg leuk, want ik heb heel veel ideeën over Europa, en ik heb al heel veel mensen ontmoet in heel Europa. En, ik weet nu heel goed wat jongeren belangrijk vinden en ik kan dat verhaal nu heel veel vertellen maar ook beter maken omdat ik steeds meer jongeren spreek. Het is ontzettend inspirerend om te zien dat veel jongeren zich bezighouden met Europa en wat voor hen belangrijk is.

Wanneer begon jouw interesse eigenlijk voor de politiek?

Toen ik op de middelbare zat vond ik politiek nog niet heel interessant eigenlijk, maar we hadden een hele leuke docent voor geschiedenis en maatschappijleer, die elke les begon met: “Jongens en meisjes ik wil jullie niet beïnvloeden, maar… ” en die vertelde dan altijd over wat er in de politiek gaande was en dat vond ik dan wél heel interessant. Op een gegeven moment waren er scholierenstakingen–nog niet voor het klimaat toen– maar voor beter onderwijs. Op mijn school is dat toen misgelopen, want twee middelbare scholen uit Middelburg kwamen voor onze school bij elkaar, en toen zei de burgmeester: “Je mag de straat leegvegen”. En toen is de politie dus met knuppels op 12-jarige in gegaan… dat is best wel een moment wat defining is geweest voor ons allemaal. Wie ben jij als volwassene om een 12-jarige in elkaar te slaan? Als jongeren voor zichzelf opkomen dan reageren ouderen daar niet altijd positief op, dus dat heeft heel veel indruk gemaakt.

Een jaar later wilden ze een kerncentrale bouwen in Middelburg, en toen praattenalleen maar oude mensen hierover op bijeenkomsten, en dat vond ik zo onrechtvaardig! Een kerncentrale is zo’n grote beslissing, dat is niet iets wat je zomaar bouwt. Het duurt 12 jaar voordat het af is, het creëert heel slecht afval voor het milieu en voor je gezondheid, wat duizenden jaren gevaarlijk blijft. In mijn ogen besliste daar dus mensen over die bij wijze van spreken al dood zouden zijn als die kerncentrale zou draaien.

Hoe oud was je toen dit zich voordeed? En ben je zo een beetje in je interesse voor kernenergie en- centrales gerold?

19, dus ik was al actief bij DWARS Amsterdam, en toen dit speelde hebben we met DWARS een manifestatie georganiseerd in Middelburg over kernenergie met jongeren, met voor én tegenstanders, ook om ze te informeren. En vooral omdat dit voor de toekomstige generaties juist heel belangrijk was.

Na DWARS ben je dus actief geworden bij FYEG, hoe ging dat?

Voor DWARS had ik al heel veel dingen gedaan, en toen zochten ze bij FYEG mensen om de nieuwe campagne in Europa tegen kerncentrales te doen. En toen dacht ik: eyyyy, das leuk! Echt iets voor mij. Toen heb ik me aangemeld, maar uiteindelijk ging de campagne niet door omdat ze de subsidie niet rond kregen, maar toen was ik wel al bij een General Assembly geweest (een soort ALV) en toen was ik hooked.

Wat vond je dan zo leuk aan FYEG?

Nou dat je ziet dat een heleboel jongeren uit Europa samenkomen en eigenlijk hetzelfde willen, en ook tegen exact dezelfde problemen aanlopen. We hebben allemaal een andere achtergrond en een andere manier van kijken naar dingen, maar we hebben wel dezelfde ideeën en gezamenlijke problemen. Het geeft zoveel kracht en het is zo bijzonder… het klinkt heel cliché maar samen staan we sterk.

Hoelang ben je dan al actief?

Ehm, dat zal in 2012 zijn geweest dus 7 jaar.

Wow vet lang al!

In 2014 ben ik verkozen voor het campagneteam voor de Europese verkiezingen, en daarna ben ik anderhalf jaar in Nieuw-Zeeland geweest voor mijn studie, en daarna heb ik daar een baan gekregen. Dus toen stond FYEG even op een laag pitje. Een van de eerste dingen die ik deed toen ik terug was in Europa, was naar de klimaattop gaan in Parijs, en toen ben ik meteen weer aangehaakt bij FYEG. Een jaar later heb ik me verkiesbaar gesteld voor voorzitter van FYEG. En toen ben ik dus co-spokesperson geworden.

– Ah, dat noemen ze niet voorzitter dus. Heb je dan ook twee co-spokespersons?

Ja, en toen was het nog zo dat het altijd een man en een vrouw moesten zijn.

– En nu?

Ook twee vrouwen.

– Yesss! Is dat al eens voorgekomen, twee vrouwen?

Ja, afgelopen General Assembly mocht het dus pas, en meteen twee vrouwen!

*hard gelach*

– Maar in principe kunnen het dus ook twee mannen zijn?

Nee, 50%+ vrouwen, dus altijd één vrouw or other marginalised gender.

Waarom ben jij eigenlijk activiste geworden?

Nou, dus om wat er op de middelbare gebeurde, maar het zat ook altijd al wel een beetje in me denk ik. Toen ik klein was, hadden we een sloot met veel baby eendjes, maar soms ging er eentje dood tijdens het oversteken tussen de twee sloten. En toen ging ik dus bordjes ophangen dat mensen rustig moesten rijden daar vanwege de eendjes. Toen ik 11 was zou ons zwembadfuseren met eentje uit Vlissingen, waardoor ons buitenbad zou verdwijnen. En dan hadden de kinderen dus in de zomer geen plek om lekker buiten te zwemmen, dus toen heb ik een petitie opgezet.

Haha nice, WIJ WILLEN EEN BUITENZWEMBAD! Zo?

Ja letterlijk dat! Met Word-Art weetje wel zo, overal opgeplakt. En toen gingen we ook langs de deuren, dit vergeet ik nooit meer, toen belde ik ergens aan en toen deed dus iemand open die zei: “Sorry meisje, maar ik zit in de gemeenteraad en het is echt al besloten, dus ik kan niks meer voor je betekenen”. En toen dacht ik ow…oké.

Best wel speciaal eigenlijk dat je op die leeftijd al dacht: Hé, als zaken niet zijn zoals ik het wil, dan doen we er wat aan en zorgen we dat er iets gebeurd! Ik vind het wel mooi om te zien dat dit zich gewoon heeft doorgetrokken naar je volwassen leven.

 Waarom heb je er eigenlijk voor gekozen om je kandidaat te stellen voor Europa en niet voor een andere overheidslaag?

Omdat ik al heel lang met Europa bezig was, maar Europa is ook super interessant want je kan zoveel bereiken op Europees niveau, zeker op het gebied van klimaat, in Europa worden echt de grote lijnen uitgezet. Daar kun je dus veel op bereiken als je je best doet. En ik hou gewoon heel erg van het samenwerken met mensen uit verschillende landen. Ik heb zelf een hele intersectionele kijk op dingen, en dan helpt het wel als je buiten je Nederlandse bubbel ook input krijgt.

Dus je wilde altijd al een beetje de politiek in en dit was een beetje jouw ideale…

Nou ik wilde eigenlijk helemaal niet de politiek in! Hahaha

Is dat pas veel later gekomen??

Nooit! Haha, nee het is echt pas sinds de laatste twee jaar ofzo dat ik overwoog om misschien wel de politiek in te gaan. Ik dacht altijd: laat mij nou maar gewoon activiste zijn en campagnes doen, en andere mensen aanmoedigen en trainingen geven om het te doen, en dat is mijn rol. En ik zag nooit mensen zoals ik in de politiek, ik dacht altijd: dat zijn niet mijn soort mensen. Maar dat zie je wel veranderen, dat wel mensen zoals ik de politiek in gaan, en dat veel meer vrouwen zich niet meer conformeren aan het “mannelijk” soort van politiek voeren, en die gewoon hun bek durven open te trekken en zeggen waar ze voor staan. En ik hoorde het ook wel veel om me heen, want ik heb voor mijn gevoel 10 jaar lang vooral jonge vrouwen aangemoedigd om de politiek in te gaan, en als voorzitter van FYEG merkte ik dat ik wel veel kon bereiken door mijn best te doen. En ja dan gaan mensen het aan jou vragen; waarom ga jij niet in de politiek? En op een gegeven moment dacht ik: ja waarom ook niet? Ik kan dit, en zou dit best wel goed kunnen denk ik. Als ik dan altijd andere jonge vrouwen aanmoedig, dan moet ik het zelf ook doen.

Misschien een beetje cliché vraag dit, maar ik ga hem toch stellen: wat onderscheidt jou van de andere kandidaten op de lijst van GroenLinks?

 Ik ken in ieder geval heel goed de NGO/activistische kant, en zoals ik al zei: ik heb een hele intersectionele kijk op dingen. Dus tijdens mijn studie en ook mijn werk heb ik altijd ook het snijvlak gezocht, en gevonden, tussen duurzaamheid en sociale onderwerpen. Mijn masterthesis ging bijvoorbeeld over het effect van duurzaamheidsprojecten op achterstandswijken, ik heb daarna gewerkt voor de New-Zealand Cenre for Sustainable Cities, en onderzocht wat het effect is van duurzaam verkeer op de volksgezondheid, en dan echt niet alleen op fijnstof maar ook meer bewegen, algemeen geluk door minder luchtvervuiling of geluidsoverlast. Bij Milieudefensie hebben we ook gekeken naar hoe je mensen gelukkiger maakt door het mobiliteitssysteem aan te passen, dus ja altijd dat snijvlak tussen sociaal en groen.

Kijk, die klimaattransitie, die komt er, die is nu bezig. Maar of die eerlijk wordt? Daar wil ik Europa voor in. Om te zorgen dat die écht eerlijk wordt. Macron heeft bijvoorbeeld wel wat voor het klimaat gedaan vindt hij zelf, maar wat hij heeft gedaan heeft ervoor gezorgd dat mensen er écht slechter aan toe zijn, en die gele hesjes zijn gewoon een tegenreactie op het feit dat het een oneerlijk klimaatbeleid was, niet omdat er überhaupt klimaatbeleid was. De mensen die geen toegang hadden tot openbaar vervoer moesten meer gaan betalen voor hun diesel. En al het geld wat zij zouden betalen zou naar Parijs gaan om daar duurzamer vervoer te krijgen. Dat ís ook gewoon niet eerlijk, en daar krijg je gewoon die reactie op. Terwijl, je kan het zoveel eerlijker maken, als je het energiesysteem gewoon democratiseert, dan gaat het geld niet naar je aandeelhouders maar dan blijft het gewoon binnen je gemeenschap. Het doel van een energie coöperatie of energiebedrijf is ook heel verschillend. Een energiebedrijf wil winst maken en een coöperatie wil energie leveren.

Hoe zie jij dan de samenwerking met Nederlandse politici? Want er wordt natuurlijk heel veel beslist in Europa over milieu, maar de rekening wordt gewoon bij de lidstaten neergelegd, en Nederland bepaald dan of het eerlijk bij de belastingbetaler wordt neergelegd of niet. Dus hoe zie jij dan de samenwerking tussen de nationale politiek om te zorgen dat de mensen met de sterkste schouders ook de zwaarste lasten dragen?

In Europa zet je natuurlijk de grote lijnen uit, en dan zorg je ervoor dat de grote vervuilers gaan betalen. Dat kan je op Europees niveau doen, en dat wordt dan doorberekend naar de nationale politiek. En ook kan je ervoor zorgen dat er strengere regels zijn voor energiebedrijven. Maar het zijn juist andere dingen, bijvoorbeeld dat de energie coöperaties voorrang krijgen op het net. De EU heeft bijvoorbeeld recent besloten dat duurzame energie voorrang krijgt op het net. Dat betekent dat bijvoorbeeld het windpark Borssele, als het straks heel hard waait, voorrang krijgt en moeten ze bijvoorbeeld de kolencentrales uitzetten. Dit zijn dingen die je in Europa kan bereiken en wat gewoon super veel invloed heeft. En als een land dan een rechtse regering heeft, dan kunnen zij er niks meer aan doen!

Dat vind ik wel een heel goed voorbeeld eigenlijk, dat Europa nationale regeringen ertoe kan zetten om dingen te doen die echt nodig zijn voor het klimaat bijvoorbeeld.

Nu komt een hele lange vraag: Vergeleken met 2014 is de voorspelling dat in 2019 veel meer Eurosceptische partijen met veel zetels in het EP komen, denk bijvoorbeeld aan de Brexit Party van Nigel Farage, of aan Salvini die een nieuwe Eurosceptische Europartij heeft opgericht, hoe denk jij dat we het beste tegen deze partijen in kunnen gaan in het EP?

 Ja, weetje wat ik interessant vind, dat partijen zoals PVV roepen om een Nexit. Maar Europa heeft daar helemaal niks over te zeggen. Dat is natuurlijk raar, dus daar mogen we ons wel wat vaker over uitspreken.

Dat is natuurlijk kiezersbedrog.

 Ja want als je nu op de PVV stemt kunnen ze helemaal niks veranderen. Dat als eerste, maar volgens mij moeten we er gewoon voor zorgen dat beleid écht eerlijker wordt. Populisme is een reactie op dat zoveel mensen gewoon niet mee kunnen doen. En dat ze merken dat er eigenlijk heel veel welvaart is maar dat zij daar niks van merken. En op een gegeven moment kan je dan letterlijk in een situatie zitten dat je baan wordt ingepikt door een Pool. En in mijn ogen komt dat gewoon door slechte, of gebrek aan regelgeving. Hoe kan het zijn dat een Pool uitgebuit mag worden in Nederland, voor een lager loon, en daardoor de baan van iemand inpikt in Nederland? Je moet gewoon zorgen dat het minimumloon hetzelfde is voor iedereen in Europa. We moeten dit Europa echt voor mensen maken. Het EPP heeft nu zo lang geregeerd en het is echt een Europa voor bedrijven nu. We moeten ervoor zorgen dat het ook voor mensen iets waardevols wordt. Je kent dat clichéverhaal misschien wel: een blikje cola reist makkelijker dan een mens in Europa. Dat is belachelijk! Hoe kan het zijn dat een politieke laag er meer is voor bedrijven dan voor mensen? Dat kan gewoon niet.

Een ander onderwerp waar jij zo vurig voor strijdt: nu is maar 36% van het EP vrouw­–

Meer dan in Nederland! Haha

–Ja, in Nederland is de situatie nog triester op dat gebied, en dat is veel te weinig natuurlijk. Maar hoe wil jij zorgen dat met campagne voeren, het ténminste naar de 50% gaat?

 Nou Stem op een Vrouw heeft haar naam nu veranderd naar Vote for a Women, dat is heel goed want dan kunnen ze door heel Europa campagne voeren, maar het is ook heel belangrijk– ik bedoel ik heb mezelf heel lang gezien als iemand die niet de politiek in moest gaan omdat ik mezelf gewoon niet herkende in de paar vrouwen die er zaten. Dus het is belangrijk dat we een diverse groep vrouwen hebben, waar je je in kan herkennen, en dat die zich ook echt laten zien. En dat vind ik ook wel cool aan Stem op een Vrouw, ze kijken ook naar vrouwen die wat lager op de lijst staan en misschien niet in het typische keurslijf vallen. En er zijn natuurlijk genoeg capabele vrouwen, maar dan moet je je ook in het hele Europese gebeuren willen storten. Kijk maar naar de slogan: Be Brave, Green Europe- van FYEG, en eerst dacht ik: wat bedoelen ze nou? Maar het is natuurlijk best wel stoer om je kandidaat te stellen als vrouw, want je kan best wel veel gezeik over je heen krijgen. Er is een jonge vrouw in FYEG die kandidaat is en al een heel trollenleger over zich heen heeft gekregen, en daar was ze echt wel een paar dagen terneergeslagen van.

Ben jij ook iemand die net daarom reacties niet leest? Als je bijvoorbeeld veel trollen op je pagina krijgt?

Ja ik merk wel als ik dan heftig begin terug te typen, dat ik even adem moet nemen en het vaak dan weer verwijder. Voor mijn werk krijg ik ontzettend veel trollen over me heen, ik zit in de energiesector en dan is het vaak: “Jij klein meisje snapt energie toch helemaal niet?? Hoe kan jij nou iets weten over energie, dat is toch veel te ingewikkeld?” Dus ja dat. Of: “Je zal het wel met je baas doen omdat je het met hem eens bent”. Maar op politiek niveau heb ik het gelukkig nog niet veel gehad.

Ja ik denk ook dat vrouwen veel sterker moeten staan dan sommige mannen die zich kandidaat hebben gesteld, omdat je als vrouw gewoon veel meer shit over je heen krijgt. Maar ik hoor ook vaak in mijn kringen– als het dan gaat om gelijke representatie– van mannen én vrouwen: “Ja maar je moet toch ook stemmen op inhoud, niet alleen omdat ze vrouw is”. Dat is dan de kritiek die je krijgt om eigenlijk meer vrouwen aan de top te krijgen.

Wat is jouw reactie daar dan op?

Ja, ik heb echt een typisch voorbeeld: Afgelopen maandag was het Maastricht Debat en het ging over genderbalance in de Europese Commissie. En iedereen was zo van: “Ja, we gaan echt voor een 50/50 balans in de Commissie”. Maar als het dan over vrouwen ging, dan werd er elke keer gezegd: “Qualified women”. En dan denk ik: Ja…mogen we er alsjeblieft van uitgaan dat als er een vrouw naar voren wordt geschoven– net als een man– dat ze dan “qualified” zijn als ze gewoon Eurocommissaris kunnen worden? Het is ook zo’n cliché (maar wel mooi): Als er eindelijk eens middelmatige vrouwen naar voren worden geschoven die dan een functie krijgen, als er dan vrouwelijke Stef Bloks zijn, dan zijn we er! *hard gelach*

Dan nu over de campagne, want we zitten er middenin met nog 2 weken te gaan, op welke manier van campagne voeren ga jij je focussen?

Ik ga heel veel langs de deuren, ook omdat ik dat heel leuk vind, en omdat je er ontzettend veel van leert, met mensen praten. En ik probeer heel erg op Instagram om veel dingen te doen. Wel grappig want de meeste vrienden van mij zitten niet op Social Media. Ik wil ook heel graag uitleggen wat het EP in godsnaam doet, want niet heel veel mensen weten dat.

En je bent ook veel uitgenodigd om op bijeenkomsten te spreken toch?

 Ja, veel debatten. (zie einde artikel voor een overzicht)

Je staat op plek 7, maar GroenLinks staat in de peilingen nu op 4 zetels dus sta je niet echt op een verkiesbare plek. Hoeveel voorkeursstemmen heb je nodig om toch in het EP te komen?

20.000…

En op welke plek zou je dan komen? Of is dat weer afhankelijk van de andere kandidaten?

Ja, dat ligt eraan hoeveel voorkeursstemmen andere kandidaten hebben inderdaad. Maar 20.000 is natuurlijk belachelijk veel. Maar ik heb er ook voor gekozen om op een niet direct verkiesbare plek te gaan staan, omdat ik gewoon veel meer jongeren naar de stembus wil krijgen. En dat jongeren zich meer vertegenwoordigd voelen tijdens de campagne, en ook om mijn eigen geluid te laten horen en punten die ik belangrijk vind.

Dus eigenlijk is de zetel in het EP een bijzaak? 😉

Haha nee zeker niet! Maar als ik realistisch kijk naar op welke plek ik sta, dan is dat voor de campagne nu het belangrijkst.

Dan mijn laatste vraag al: heb je tips voor jonge mensen die dit lezen om zoveel mogelijk andere jongeren naar de stembus te krijgen deze campagne? Want vorige verkiezingen gingen maar 18% van de jongeren stemmen, en dat is natuurlijk veel te weinig.

Nou volgens mij moeten wij als jongeren zoveel mogelijk ook langs de deuren gaan om andere jongeren aan te moedigen te gaan stemmen, ik ben zelf al langs een paar studentencomplexen geweest en dat helpt wel. Want als je een jong iemand aan de deur hebt die zegt: “Ja je gaat toch wel stemmen? Het gaat over ons!” Dat is al beter dan een oud iemand die je hetzelfde verteld. We moeten ook vertellen dat het niet erg is dat je niets van politiek af weet, want zo ingewikkeld is het eigenlijk niet. Zelfs Europa gaat gewoon over dingen die voor je neus gebeuren op straat. Ik raad mensen ook aan die politiek ingewikkeld vinden om de Podcast “Polititia” te luisteren, daar wordt in uitgelegd waar deze verkiezingen nou eigenlijk over gaan. Een andere tip is ook om concrete voorbeelden te geven die mensen begrijpen, want als je het gaat hebben over hoe het EP werkt, dan verlies je mensen.

Ik hoop dat als jongeren dit lezen dat ze echt nog hun best gaan doen de komende twee weken om zoveel mogelijk jonge mensen naar de stembus te krijgen! Kim bedankt voor je inspirerende woorden en dit interview.

 Kim volgen op Social?

Insta: kimvsparrentak
Twitter: @kimvsparrentak

Aankomende debatten waar je Kim live kunt aanschouwen: 

Dinsdag 14 mei: Debat om 19:30 @ Wageningen Universiteit (Forum gebouw), ruimte c222
Woensdag 15 mei: Debat Stem op een Vrouw om 20:00 @ OBA Amsterdam, theaterzaal
Donderdag 16 mei: Machiavelli en Amsterdamse PJO’s Debat om 21:00 @ CREA, Amsterdam
Zaterdag 18 mei: Europa Café van 16:30-19:00 @ Grand Café Heel Europa, Purmerend

EN NIET VERGETEN: STEM 23 MEI!