Politieke blogs: Een maand later

In eerste instantie wilde ik deze blog direct na de verkiezingen schrijven, maar toen ik overspoeld werd door columns, artikelen en blogs die de verkiezingen probeerden te duiden wilde ik niet in die golf meegaan en iets meer tijd nemen om een reactie te schrijven. Ik ben door de jungle van duidingen gaan zoeken naar waarmee ik het eens of oneens ben. Op deze manier probeer ik een reactie te geven, maar ook een oplossing te bieden.

Verbazing, dat was het enige dat ik op 22 november om negen uur voelde. Vijfendertig zetels verschenen er op het scherm. Een aantal dat niemand zag aankomen, inclusief Geert Wilders. Er doken beelden op waarbij hij zijn handen voor het gezicht sloeg en met hem de rest van Nederland. Van links tot rechts, het hele land was verbaasd over de immense sprong die de PVV had gemaakt in de laatste paar dagen.

Ergens neem ik het mijzelf kwalijk dat ik het niet heb zien aankomen. Sinds overwinningen in de provinciale staten van FvD in 2019 en de BBB eerder dit jaar, had ik moeten zien aankomen dat de onvrede in Noord-Holland en Flevoland groot is en de emotie leidend. De rede dat de VVD de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 kon winnen was de coronacrisis. Mensen waren bang en zochten vastigheid in de zittende macht, maar toen de storm ging liggen stak de onvrede weer de kop op. Een onvrede die gecreëerd is door de eerste drie kabinetten Rutte, waarin het kapitalisme zegevierde en het wantrouwen van de overheid in burgers toenam. Een partij die marktwerking als oplossing voor alles zag en hierbij uit het oog verloor wat belangrijk is voor de bevolking.

Het is niet gek dat een groot deel van de Nederlanders haar vertrouwen in de overheid verloren heeft. De ‘werkende Nederlander’, waar de VVD altijd zo prat op gaat, kwam er bedrogen uit. Dit resulteerde in winst voor Baudet, van der Plas en nu Wilders. Partijen die een ander verhaal vertellen, een radicaal verhaal waarmee de teleurgestelde kiezer wraak kan nemen op de zittende macht.

Maar.

Wij kunnen de VVD niet overal de schuld van geven en moeten ook kritischer naar onszelf kijken. Er is een reden waarom de teleurgestelde kiezer telkens weer voor een populist kiest. De PVV heeft vooral op sociale thema’s gewonnen: betaalbare zorg, woningtekort en het minimumloon. Allemaal onderwerpen waar wij voor strijden. Toch vindt de kiezer het lastig om ons te vinden. Zij geloven liever in een duidelijk verhaal met aanwijsbare schuldigen en Geert Wilders maakt hier gretig gebruik van.

Het probleem is eigenlijk tweeledig: aan de ene kant wil de kiezer een sociaal beleid, specifiek voor de mensen die het financieel zwaar hebben, aan de andere kant een conservatief beleid met behoud van tradities. Vluchtelingen, inclusie en klimaat zijn voor hen onbelangrijk zolang ze buiten de boot vallen in het huidige systeem. Het is jammer dat deze kiezers niet zien dat deze problemen naast elkaar kunnen bestaan. Het was onze taak om dit beter uit te leggen. Wij moeten de conservatieven meenemen in ons verhaal van vooruitgang. Wij moeten ons opstellen als pioniers, mensen die de toekomst als avontuur beschouwen en vooruitgang als een expeditie.

Wij, als progressieven, hebben vertrouwen in het systeem en denken in hoopvolle scenario’s maar een groot deel van Nederland denkt in angst. Angst voor een wereld die snel verandert. Angst voor een wereld die zij niet meer snappen. Snakkend naar een simpelere tijd nemen ze de vlucht naar achteren. Terug naar de een tijd die zij nog wel (her)kennen.

Het is ontzettend belangrijk dat wij ons op verschillende manieren opstellen tegenover verschillende problemen. Een tweeledig probleem moeten wij ook tweeledig oplossen. Aan de ene kant zullen wij in gesprek moeten gaan met de stemmer die de hoop in links heeft verloren en aan de andere kant zullen wij de conservatieve stroom moeten tegenwerken door hoop te geven aan de mensen die soms in hopeloze situaties zitten.

De eerstvolgende verkiezingen zijn alweer over een half jaar. Al gaan deze over Europa, het is nog steeds belangrijk om te zorgen dat het negativisme niet de overhand krijgt. We gaan onze schouders eronder zetten en de boodschap van hoop verder verspreiden. We gaan het nieuwe jaar vol moed tegemoet.