Opinie: Rotterdam Oost snakt naar een metrotunnel
18 april 2025Tony van der Linden – Rotterdam-Oost gaat de komende jaren op de schop: aan de oostkant van de stad wordt stevig gebouwd. Met in totaal 30.000 nieuwe woningen in het toekomstige Feyenoord City en de Oostflank van De Esch, moeten Rotterdammers de komende jaren meer woonruimte krijgen en gehuisvest worden. Dit maakt het bouwproject een van de grootste stedelijke uitbreidingen van Nederland. Een belangrijk onderdeel van deze uitbreiding is de aanleg van een nieuwe noord-zuidverbinding.
Tony, onze voorzitter van DWARS Rotterdam-Rijnmond zet uiteen waarom de metrotunnel optie nog altijd de voorkeur verdient.
Een belangrijk onderdeel van deze uitbreiding is de aanleg van een nieuwe noord-zuidverbinding. Maar waar dit college genoegen neemt met een tram, of misschien zelfs een ‘snelle’ bus, heeft de oostkant van Rotterdam al langer behoefte aan een betere verbinding om door de stad te reizen. Of we het nou hebben over het al bestaand vervoersarmoede op Rotterdam-Zuid, of over de steeds drukker wordende metro’s: wie 30.000 woningen wil bouwen, kan het zich niet permitteren om de metrotunnel van tafel te vegen.
Volgens de huidige plannen zal over de brug een tram- of snelle busverbinding lopen die de ov-knooppunten Zuidplein en Kralingse Zoom met elkaar verbindt. Concepttekening: spoorpro.nl/lightrail
‘Je wilt van de Erasmus Universiteit naar IJsselmonde, Feyenoord speelt Europees voetbal. De weg van de Brienenoordbrug staat zo vol dat de hele Kralingse zoom van begin tot eind stilstaat met auto’s. De bus heeft al een half uur vertraging en is in die tijd misschien 30 meter vooruit gekomen. Dit gebeurt bijna wekelijks.’
De verbinding in Rotterdam-Oost heeft altijd gebreken gehad. Als je vanuit Rotterdam-Zuid naar Kralingen of de Erasmus Universiteit moet, gaan de tram- en metro routes altijd via Beurs en de Erasmusbrug. Er is géén directe verbinding tussen grote wijken zoals De Esch, Kralingen-Zuid en IJsselmonde — terwijl ze maar een paar kilometer uit elkaar liggen. Alternatieven over de Brienenoordbrug zijn schaars: hier rijden vooral lange buslijnen naar omliggende dorpen, en een tweetal bussen dat deels door Rotterdam-Zuid gaat.
De nieuwe oeververbinding was in 2021 al aanleiding voor RET-directeur Maurice Unck om zijn voorkeur uit te spreken voor een metrotunnel tussen Zuidplein en Kralingse Zoom. Terecht: als Rotterdam de ambitie heeft om in 2050 uit te breiden met in totaal 50.000 extra woningen, zijn er meer overstappunten nodig waar het openbaar vervoer samenkomt. Een verdere uitbreiding van station Beurs is, na recente verbouwingen, vrijwel niet meer mogelijk.
‘In de spits is het hier echt druk. Beurs is eigenlijk te klein. Hier zijn meer reizigers dan op Rotterdam Centraal, met vijftien sporen en een enorme stationshal.’
Cijfers
De discussie over die verbinding speelt zich nu opnieuw af in het stadhuis en bij de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Kosten zullen een bepalende rol spelen in politieke keuzes over de bereikbaarheid van Rotterdam-Oost. Maar de cijfers liegen niet: per metro kunnen 10.000 reizigers per uur worden vervoerd, per tram 3.000 en per bus slechts 1.000 reizigers. Gezien het feit dat het OV-netwerk er niet rustiger op zal worden, is een metrotunnel de enige logische optie. Bovendien heeft een ondergrondse verbinding geen brug nodig die open en dicht moet en belast het de wijken niet met meer autoverkeer.
Sterker nog: als we deze tunnel doortrekken van Zuidplein naar Kralingse Zoom, en verder via bijvoorbeeld Ommoord weer aansluiten op het bestaande metronetwerk, ontstaat eindelijk de langgekoesterde wens van een circulaire metrolijn. Zo’n ringlijn — zoals de Cityringen in Kopenhagen, de Grand Paris Express of de Circle Line in Londen — maakt overstappen makkelijker, ontlast het centrum en verbindt buitenwijken direct met elkaar. Zo bouwen we aan een stad waarin je niet altijd via het centrum hoeft te reizen om van A naar B te komen.
Kosten
De metrotunnel zou ongeveer 1,5 tot 2 miljard euro meer kosten dan de tram- of busvariant. Dat is veel geld. Maar dat kán! In Parijs wordt 30 tot 40 miljard euro geïnvesteerd om het OV-netwerk toekomstbestendig en economisch concurrerend te maken. Deze ontwikkeling sluit aan bij een bredere trend in Europa: het serieus vrijspelen van ruimte op straat door minder auto’s en méér duurzaam, ruim openbaar vervoer. Die ambitie mist Rotterdam op dit moment. Een stad die ruimte wil vrijmaken voor 50.000 extra inwoners moet óók ruimte maken voor goed openbaar vervoer.
Die ruimte kunnen we creëren door niet te kiezen voor een autobrug. Elke meter asfalt die we niet aan een nieuwe snelweg besteden, kunnen we inzetten voor groenere, ruimere en gezondere wijken. Voor de mensen die er nu wonen, en voor de mensen die nog gaan komen. Voor ondernemers, studenten aan de Erasmus Universiteit en omliggende hogescholen én kinderen die veilig naar school willen fietsen.
Het Rijk, de provincie, de gemeente en de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag dragen allemaal financieel bij aan deze keuze. Maar de voorwaarden voor deze financiële steun zijn niet in het voordeel van Rotterdam. Zo wil het Rijk bijvoorbeeld alleen meebetalen als er ook een autoweg komt om de Brienenoordbrug te ontlasten. De wethouder die namens Rotterdam aan tafel zit, krijgt daar geen poot aan de grond. Dit maakt de komst van een tram- of busverbinding in plaats van de broodnodige metrolijn bijna onvermijdelijk.
Maar een autoluwe stad met ruimte voor Rotterdammers in hun wijk betekent niet ‘even’ een extra autoweg midden door de stad aanleggen. Een extra autoweg is een open uitnodiging om de auto te pakken, en dan alsnog stil te staan bij de oever tijdens de spits. Autoluwheid is een sterk OV-alternatief waardoor de Brienenoordbrug vanzelf ontlast wordt.
Rotterdam heeft vaker lef getoond. De Maastunnel. De Erasmusbrug. De metro naar Den Haag. Ambitieuze keuzes die de stad hebben gevormd. Nu is het tijd voor een volgende stap! Een metrotunnel van Zuid naar Oost voor toekomst bestendig vervoer. Een ringlijn om de stad echt samen te brengen. En een gemeentebestuur dat daarvoor durft te kiezen.
Ingezonden door:
Tony van der Linden (Voorzitter DWARS Rotterdam-Rijnmond), Oud landelijk bestuurslid DWARS landelijk. Gezamenlijk ingezonden vanuit DWARS Rotterdam-Rijnmond en de JS Rijnmond.
Bron: https://www.dehavenloods.nl/nieuws/algemeen/58088/de-metrolijn-van-de-toekomst-rotterdam-oost-snakt-naar-een-go#