nieuws
Tegen (deze) campagne: een pleidooi voor nuance in 8 anekdotes
14-03-2017
Een pleidooi voor nuance, in 8 anekdotes
1. Afgelopen weekend sprak ik in de binnenstad van Utrecht een meisje dat voor GroenLinks aan het flyeren was. Ze vertelde met oprechte verbazing dat er mensen waren die speciaal naar de overvolle Stadhuisbrug kwamen om een beeld te vormen van de partijen die daar campagne stonden te voeren. Dat leek mij geen slecht idee, in gesprek gaan met de flyerende vrijwilligers, en ondertussen een VVD-lolly, een SP-pen, een D66-appel en een PvdA-roos scoren. Maar de vrijwilligster vond het toch wel een beetje gek, want eigenlijk stonden ze daar natuurlijk helemaal niet om over standpunten te praten.
2. Recentelijk heb ik iemand met een universitaire opleiding uit moeten leggen wat in de politiek het verschil is tussen links en rechts inhoudt. Ze kende de partijen, maar had geen flauw benul wat die wilden. Verandering, waarschijnlijk. Dat zeggen de slogans toch?
3. De Volkskrant kopte afgelopen week: ‘Nog een week te gaan, en de campagne verkeert in crisis’. De ondertitel: ‘Iedereen wil vooral weten waarom het niet beter gaat’.
En het artikel bewees zichzelf: de campagne verkeert in crisis, want zij gaat alleen nog maar over die campagne zelf. Er wordt vaak vooral gepraat over het uitblijvende Asscher-effect en over dat de VVD in de peilingen blijft hangen op een marginaal verschil met de PVV. En natuurlijk, in zijn afwezigheid, gaat het over de afwezigheid van Geert Wilders. Want beleid is niet zo mediageniek als populariteit. Zelfs verkiezingsdebatten, die toch over standpunten zouden moeten gaan, worden deels verspild aan het vraag waarom toch die campagne, en vooral hoe toch die peilingen.
4. Op welk nieuwskanaal dan ook, je kon er de afgelopen maanden niet aan ontsnappen: peilingen. Partijleiders worden de hemel in geprezen of afgeserveerd, puur op basis van de momentopname van een aantal meningen. Verschillen die binnen foutmarges liggen worden voorpaginanieuws.
En eens in de zoveel tijd komt er dan een ‘tegengeluid’: een artikel of item dat de peilingen in twijfel trekt. De Brexit, de verkiezing van Trump, keer op keer worden ze genoemd om aan te tonen dat peilingen niet heilig zijn. Maar dat wisten we toch allang? Representatieve streekproef, foutmarges, peilingen die peilingen beïnvloeden, het is allemaal voorbij gekomen. Strategisch stemmen is een reactie op peilingen. Pessimisme of optimisme, misschien zelf Wilders’ idee om nauwelijks ‘conventioneel’ campagne te voeren, allemaal gebaseerd op virtuele zetelaantallen.
En dan blijkt, uit de peilingen, dat onze blonde xenofobische vriend dat hele conventionele campagnecircus ook niet nodig heeft.
5. Terwijl de rest aan het debatteren was, dronk Geert Wilders laatst een biertje in Volendam. En zijn peilingen leden er weinig onder. Terwijl het hele politieke establishment, waar Wilders zich zo tegen beweert te verzetten, erop blijft hameren dat hij geen realistische plannen heeft. Wat waar is, en een groot probleem. Maar zijn oppositie, het is het lot van politici in verkiezingstijd, komen ook niet veel verder dan meningen naar elkaar schreeuwen.
6. Bij een buitenlandwoordvoerdersdebat een week voor de verkiezingen werd Bram van Ojik een beetje uitgelachen, met de woorden ‘je weet wel dat je campagne aan het voeren bent, hè?’ Want als je genuanceerd antwoord geeft ben je niet meer geloofwaardig?
7. Het was een gezellige boel daar op de Stadhuisbrug in Utrecht, iedereen in z’n eigen kleurtje, met z’n gimmicks en z’n flyers. Maar wie echt de show stal was een man met een veelkleurig hoofddeksel, die midden op het plein een bord omhoog hield met ‘KIES VOOR JEZUS’. Hij flyerde niet.
8. Verkiezingsposters moeten wat mij betreft afgeschaft worden. Stemmen voor verandering, zoals GroenLinks wil dat je doet, of de macht pakken met de SP, of desnoods normaal (punt) doen (punt) met de VVD, wat betekenen die zinnen overmorgen nog?
Laten we alsjeblieft niet stemmen op oneliners. Om je te onderscheiden hoef je niet inhoudsloos te zijn, je hoeft niet je verkiezingsprogramma een A4’tje te passen. In ons polderland onderscheiden de meeste partijen zich in de details. Polariseren is zinloos.
Zou het niet fijn zijn als we het nou in de volgende campagne eens massaal in de eerste plaats over idealen gaan hebben, in plaats van peilingen of jij-bakken in verkiezingsspotjes? Een campagne met enige nuance, wat zou dat een verademing zijn. Zonder loze beloften waar dan weer sorry voor gezegd moet worden. Hoeft een flyerende vrijwilligster ook niet zo verbaasd te zijn als er kiezers over inhoud komen praten.
Dit artikel is deel van de OverDWARS Campagne-serie in samenwerking met de Ecosprinter, in aanloop naar de landelijke verkiezingen van 15 maart 2017.
