Lachgas en het klimaat: een niet weg te lachen probleem

Lachgas wordt steeds populairder in Nederland. Op zaterdagnacht kom je tegenwoordig de
Poelestraat niet meer door zonder je een weg te moeten banen door groepjes tieners die giechelend
op de grond liggen met een ballonnetje aan hun mond. Het doorzichtige en legale gas in deze
ballonnen geeft gebruikers een korte roes die vaak gepaard gaat met een lachbui. Ook de cijfers
laten zien dat het gebruik van lachgas flink is toegenomen: waar er twee jaar geleden nog 720
duizend kilo lachgas via de havens ons land inkwam, ligt die hoeveelheid nu op zo’n 1,2 miljoen kilo.
Hoewel lachgas ook gebruikt wordt in bijvoorbeeld de bakkerij en de autosport, is deze stijging bijna
volledig toe te schrijven aan de partyscene.

Door de toenemende populariteit van lachgas is er een stuk meer aandacht gekomen voor de
gevaren van de drug. Zo kan lachgas leiden tot zuurstoftekort in de hersenen, bevroren longen en
gesprongen trommelvliezen. Dit klinkt allemaal redelijk zorgwekkend. Toch is er nog een ander
zorgwekkend gevaar van lachgas dat veel te weinig aandacht krijgt in de media en de politiek. De met
lachgas gevulde patronen zijn namelijk erg schadelijk voor het milieu.

De gevaren van lachgas voor het klimaat
De milieugevaren van de populaire drug komen door de stof distikstofmonoxide. Dit woord klinkt
heel ingewikkeld, maar is eigenlijk gewoon de wetenschappelijke term voor lachgas. Massa’s
jongeren gebruiken het spul wekelijks voor een korte high, maar bijna niemand is zich bewust van de
manier waarop dit gas meewerkt aan de opwarming van de aarde. Milieudefensie waarschuwt voor
het effect van lachgas.[1] Distikstofmonoxide is namelijk een heel sterk broeikasgas: het is meer dan
250 (!!) keer zo schadelijk voor het milieu als CO2, waardoor het gas verantwoordelijk is voor zeven
procent van het broeikaseffect. Dit betekent dat één ballonnetje net zo schadelijk is voor het klimaat
als vijftien kilometer met de auto of het verbranden van een liter benzine of diesel. Ook zou ons
jaarlijkse gebruik van lachgas als partydrug net zo slecht zijn voor het klimaat als een miljoen
vliegretourtjes tussen Amsterdam en Berlijn.

Ook kan lachgas schadelijk zijn voor de ozonlaag. Deze laag beschermt onze planeet tegen allerlei
gevaarlijke stoffen die afkomstig zijn van de zon. Tientallen jaren geleden werd ontdekt dat deze laag
flink verdund was, iets wat samenhangt met de opwarming van de aarde. In 1987 werd het
zogenaamde Montreal Protocol opgesteld. Hiermee werden verschillende maatregelen getroffen om
de uitstoot van schadelijke gassen voor de ozonlaag te beperken. Door deze maatregelen is de
ozonlaag zich op dit moment gelukkig aan het herstellen. De werking van lachgas is echter niet
meegenomen in deze maatregelen, terwijl de ozonafbrekende werking van het gas duidelijk
aantoonbaar is. Lachgas werkt dus niet alleen mee aan de opwarming van de aarde, maar kan ook
heel gevaarlijk zijn voor de ozonlaag. Toch hoor je bijna nooit iets over dit effect, en lijken we ons ook
veel meer zorgen te maken over de vervuiling door de miljoen vliegretourtjes dan over de effecten
van lachgas.

Niet alleen het gas zelf, maar ook de metalen patronen waar lachgas vaak in vervoerd wordt zijn
minder lachwekkend dan de naam van de drug doet vermoeden. Via deze patronen wordt het gas in
een ballon gespoten, waarna het door feestgangers kan worden ingeademd. Deze feestvierders
ervaren dan wel enkele momenten plezier, maar vergeten hierna helaas vaak om hun troep op te
ruimen. Dit zorgt ervoor dat straten na een uitgaansavond vaak zijn bezaaid met tientallen patronen
en ballonnen.

Politieke maatregelen
Ondanks de zorgwekkende effecten die lachgas heeft op het klimaat, is de verkoop en het gebruik
van de drug nog grotendeels legaal. Gelukkig liggen in Groningen de eerste maatregelen op tafel om
de groeiende populariteit van lachgas af te remmen. Afgelopen woensdag vergaderde de
gemeenteraad over deze nieuwe maatregelen. Om de vervuiling op straat door lege patronen tegen
te gaan, komt er een boete te staan op het achterlaten van je lachgaspatroon op straat. Ook komt er
een verbod op de verkoop en het gebruik van lachgas bij evenementen in de openbare ruimte. Op
andere plekken wordt het gebruik van lachgas ontmoedigd.

Deze maatregelen zijn een stap in de goede richting. “Als GroenLinks zijn we blij met de voorgestelde
maatregelen tegen lachgas. Het is een begin om lokaal grip te krijgen op het lachgasgebruik dat
exponentieel is toegenomen in Groningen”, zo schrijft Mirjam Wijnja, fractievoorzitter van
GroenLinks Groningen. “Wel is het zo dat dit een eerste stap is, maar wat ons betreft zeker niet de
laatste om het gebruik van lachgas te reguleren en uiteindelijk misschien wel te verbieden.”
De maatregelen die nu op tafel liggen zijn vooral gericht op de gezondheidsrisico’s en het
straatoverlast van lachgas. Helaas lijken de milieueffecten van het gas zelf nog niet veel aandacht te
krijgen. “Ik heb me vooral gericht op de milieuschade door de patronen en in mindere mate op de
verdere milieueffecten van het gas. Ik ben wel van mening dat dit een onderbelicht onderdeel van de
discussie is en zeker een relevant onderdeel ervan”, aldus Wijnja.

Weg met lachgas
De effecten van lachgas op het klimaat zijn een serieus probleem dat meer aandacht zou moeten
krijgen. Niet alleen zijn de rondslingerende patronen een vervuiling op straat, maar ook is het gas zelf
erg schadelijk voor de ozonlaag en het broeikaseffect. Gelukkig is de gemeenteraad Groningen bezig
met het reguleren van het gebruik van de drug, maar hierin worden de effecten van het gas op het
milieu nog niet voldoende meegenomen. Het is daarom belangrijk dat de gebruikende jongeren zelf
zich bewust worden van de schade die het klimaat wordt aangedaan voor die ene minuut lachen na
een ballonnetje. Dus als je wilt voorkomen dat je een boete krijgt, zorg dan in ieder geval dat je je
lachgaspatronen niet op straat laat slingeren. Als je je wilt inzetten voor het klimaat, denk dan in het
vervolg twee keer na voordat je een ballon aan je mond zet. Laten we hopen dat de politiek dan ook
nog eens twee keer na zal gaan denken over de effecten van lachgas.

[1] Zie https://milieudefensie.nl/actueel/het-klimaat-huilt-om-lachgas