What’s up in Zeeland: Zeeland 2050 spreekt zichzelf tegen

07 mei 2025

De lokale politiek van onze twee provincies wordt vaak vergeten door alle chaos in Den Haag, maar dat maakt het zeker niet minder interessant of minder belangrijk! Elke nieuwsbrief zetten we de politiek van beide provincies in de spotlight. In de laatste nieuwsbrief van dit bestuursjaar is het document Zeeland 20250 onder de loep genomen, en hebben we met verschillende PJO’s een statement gemaakt over de rellen tegen AZC’s die we in Brabant hebben gezien.

Dit is Imme’s artikel over Zeeland 2050, het statement van de PJO’s staat hier!

Hugo de Jonge’s visie op Zeeland 2050 spreekt zichzelf tegen: kernenergie past niet in een groen Zeeland

Door Imme Zander

In april 2025 publiceerde de Zeeuwse gedeputeerde staten hun visie voor Zeeland in 2050 [1]. Het document, naast zijn vele AI-gegenereerde plaatjes, bespreekt onder andere zorg, ov en onderwijs. Maar alles lijkt uiteindelijk te draaien om maar een onderwerp: kernenergie.
Op WNL op Zondag praatte Commissaris van de Koning Hugo de Jonge ook lovend over de twee nieuwe kerncentrales die gepland staan. “Wij zijn de groene krachtbron van Nederland”, zei De Jonge, “en kernenergie past daar ook bij.”
Zeeland is inderdaad een bron van groene energie voor Nederland, maar kernenergie past daar absoluut niet bij.

“Prachtige natuur is een basisvoorwaarde voor het hele proces van Zeeland 2050”. Dit is de eerste zin van het kopje “Natuur” in Zeeland 2050. Een paar zinnen later wordt het belang van biodiversiteit benadrukt: “Biodiversiteit draagt bij aan een gezonde landbouw en biedt ruimte voor recreatie en ontspanning”. Hier ben ik het compleet mee eens. De biodiversiteit is een van de mooiste aspecten van Zeeland. Vooral de biodiversiteit in het water is iets om te koesteren; met 177 verschillende vissoorten is Zeeland het meest divers van heel Nederland [2].
Ondanks deze zogezegde zorg voor de Zeeuwse waternatuur, worden ook constant de kerncentrales aangehaald. Dit terwijl de centrales, die koelingswater uit de Westerschelde gebruiken, desastreus zijn voor onze 177 vissoorten. Zo worden door het opzuigen van dit koelingswater, jaarlijks wel 100 miljoen vissen per jaar opgeslokt. Het overgrote deel van deze vissen overleeft dit niet [3].
Verder zijn veel van de vissen die zich in onze prachtige provincie bevinden, erg gevoelig voor de watertemperatuur. Een opwarming van een of twee extra graden kan dodelijk zijn. Tijdens het lozen van het koelingswater, wat na het proces wel 7 graden is opgewarmd, ontstaat er een pluim van enkele vierkante kilometers [3]. Deze pluim is dodelijk voor vissen.

Het document Zeeland 2050 bespreekt ook de Zeeuwse economie. “Welvarend en duurzaam” zijn woorden die vaak worden gebruikt. Dit terwijl kerncentrales alleen maar onze welvaart laten weglekken. Borssele draait namelijk jaar op jaar weer verlies, in 2019 was dit €40 miljoen [4] en het wordt elk jaar alleen maar meer. Dit is omdat Borssele een vaste energieprijs vraagt van €45/MWh, de prijs nodig om winst te maken zit echter rond de €130/MWh [5]. Bij wind en zon is dit maar €30/MWh. Het verlies van de kerncentrale moet worden betaald door PZEM, de eigenaar van de kerncentrale. PZEM is echter voor de helft eigendom van de Zeeuwse provincie, en voor de helft van de 13 Zeeuwse gemeenten [6].
Geen “welvaart” voor de provincie dus, maar alleen maar €40 miljoen weggegooid geld per jaar.

En dan komen we aan bij die “groene krachtbron” dat meerdere keren wordt genoemd in het document. Dat is de grootste leugen over kernenergie die dit document beweert. Kernenergie is namelijk niet groen.
Ten eerste is het zo dat het elektriciteitsnet in Zeeland regelmatig overbelast is. Hierdoor moeten er bepaalde energiebronnen uitgeschakeld worden, omdat kernreactoren niet makkelijk uitgeschakeld kunnen worden, zijn de echt groene energiebronnen zoals wind en zon de pineut. Het blijkt zelfs zo te zijn dat EPZ, de eigenaar van de kerncentrale in Borssele, zich actief verzet tegen nieuwe zon- en windprojecten [7].
Verder is het idee dat kernenergie CO2-vrij is, simpelweg niet waar. Het mijnen en zuiveren van de uraniumerts stoot namelijk tussen de 66 en 146 g CO2 uit per kWh. Voor zonne-energie is dit 48g/kWh, en voor wind is dit maar 12g/kWh [8]. Deze uitstoot zal snel stijgen zodra we moeten gaan overstappen op armere erts [9]. Want ja, deze uranium kan opraken. Bij ons huidige gebruik zal het uraniumerts binnen 80 tot 135 jaar volledig verbruikt zijn (de levensduur van een kerncentrale is rond de 80 jaar). Als we nu alle fossiele brandstoffen zouden omzetten naar kernenergie, zou binnen 4 jaar er geen uraniumerts meer zijn op deze planeet [10].
In andere woorden, de nieuwe kerncentrales in Zeeland kunnen hoogstwaarschijnlijk niet eens hun volle levensduur af kunnen maken, omdat deze na een aantal jaar óf op is, óf meer zal gaan uitstoten dan fossiel.

Dan als laatste, het Zeeland 2050 document noemt dat we “minder afhankelijk worden van energie uit het buitenland”. Interessant, aangezien de uranium die Borssele staande houdt, vooral komt uit Kazakhstan, een dictatuur die goede vrienden is met Rusland [11]. Ook hebben we voor onze uranium veel banden met een Frans bedrijf genaamd Orano, die het uranium in Rusland laten verrijken [12]. Dit bedrijf heeft onder andere veel mijnen in Niger. In de mijndorpjes in dit land verbruikt het bedrijf 20 miljoen liters water per dag om de erts te zuiveren. Dit terwijl de burgers niet eens een bidon water kunnen betalen. Dit, terwijl 20% tot 30% van alle waterreserves verdwenen, en het grondwater zo zeer is gedaalt dat het overgrote deel van de flora en fauna hier niet meer kan leven [13].
Dit is waar onze kernenergie afhankelijk van is en zal zijn: Rusland, vrienden van Rusland, en mensenrechtenschendingen. Als we dus écht minder afhankelijk willen zijn, is kernenergie niet de manier.

Zeeland 2050 maakt veel goede punten. Een Zeeland vol biodiversiteit, met veel welvaart, dat een groene krachtbron kan zijn, zonder afhankelijkheid van andere landen. Dat is een Zeeland waar ik ook voor streef. Maar die Zeeland kan niet bestaan zolang we inzetten op kernenergie. Kernenergie staat recht tegenover al deze idealen. Dus Hugo de Jonge en de gedeputeerde staten, vecht met ons mee voor die Zeeland die jullie zo mooi beschrijven. Maar besef dat die Zeeland alleen mogelijk is als we inzetten op échte groene energie.