Eindelijk is het zover. Vanaf 1 juli 2021 komt er 15 cent statiegeld op plastic flesjes onder de 1 liter. Dat liet staatssecretaris Van Veldhoven op 24 april weten. Dit is goed nieuws voor onze leefomgeving en het milieu. Ten eerste natuurlijk om een voor de hand liggende reden: het verminderd zwerfvuil. Wanneer men er geld voor terugkrijgt zullen mensen minder snel hun flesjes in het milieu dumpen. Wanneer heb je voor het laatst nog een glazen flesjes met statiegeld op straat zien liggen? Dit zorgt niet alleen voor schonere straten, sloten en bermen. Het zorgt er namelijk ook voor dat er minder plastic vanuit weilanden in veevoer komt.

Daarbij is de nieuwe wet niet alleen goed voor minder plastic in het restafval, het zorgt ook voor een zuiverdere afvalstroom van plastic. Bij het omsmelten van PET-materiaal, waarvan de flesjes gemaakt zijn, gaat bijna niets van het materiaal verloren, in tegenstelling tot andere plastics. Het omgesmolten plastic is daarmee ook zuiverder, omdat het niet vervuild wordt door andere plastic soorten. Hiermee is het eigenlijk een prachtig voorbeeld van een circulaire economie. Van het ingezamelde plastic kan men weer goede nieuwe plastic flesjes maken en dit scheelt veel materiaalgebruik.

De nieuwe statiegeldwet heeft een groot draagvlak onder consumenten. Acht op de tien is positief, blijkt uit een opiniepeiling van EenVandaag. Voor bedrijven is het misschien wat minder goed nieuws, omdat het uitbreiden van het statiegeldsysteem wel wat geld gaat kosten. Toch is uit een studie van CE Delft gebleken dat deze kosten best wel meevallen.

Ondanks de kosten voor extra statiegeldmachines en nieuwe etiketten zijn er namelijk ook opbrengsten te vergaren met het nieuwe systeem. Ten eerste kan het gerecycled plastic voor meer geld worden verkocht, omdat het zuiverder is. Het efficiënter gebruik van de inzamelstructuur zal daarbij zo’n 5,5 tot 8 miljoen euro aan kosten schelen. Flesjes die ondanks het statiegeld niet worden ingeleverd brengen ook geld op, waarbij de vervuiler betaalt. Dit kan wel 31 tot 121 miljoen euro opleveren. Als laatste scheelt het opruiming van zwerfafval en de leging van openbare afvalbakken, een kostenpost van zo’n 80 miljoen euro. Het nieuwe statiegeldsysteem is dus een investering die weer terugverdiend wordt.

Maar gaan mensen nou echt hun plastic flesjes inleveren? Sommige mensen stellen dat 15 cent te weinig zal zijn om mensen aan te sturen. Toch kunnen we van het buitenland leren dat het systeem goed kan werken. Zo heeft Duitsland vanaf 2006 al het systeem waar wij naartoe willen. Daar worden nu 96% van de statiegeldverpakkingen ingeleverd, waarbij het percentage van ingeleverde kleine flesjes bijna even groot is als die van grote flessen. Daarbij heeft Duitsland nu een recyclingpercentage bereikt dat tussen de 95 en 99 procent ligt.

Statiegeld op blikjes komt er daarentegen nog even niet, wat wel erg jammer is. Drankblikjes zorgen namelijk ook voor zwerfafval en kun je veel beter recyclen dan dat ze in het restafval belanden. Daarbij komen blikjes net als plastic ook vaak via vervuilde weilanden in het veevoer terecht. Door scherpe stukken blik op te eten lopen er jaarlijks gemiddeld tussen de 11.448 en 13.110 koeien scherp-in letsel op. Hier gaan jaarlijks tussen de 3.813 en 4.244 koeien aan dood. Oftewel, heel goed nieuws dat er statiegeld op kleine flesjes komt, maar nu ook graag nog op drankblikjes!