Food for thought I: Veganisme op het eerste gezicht

19-04-2017

Gijs Broere

Is het beter om veganistisch te eten dan vegetarisch? Voordat er antwoord gegeven kan worden op deze ethische vraag, zal het nodig zijn meer inzicht te verkrijgen in de gevolgen van veganistisch eten op dierenwelzijn, de eigen gezondheid en het milieu. Commissie Milieu en Voedsel zal de komende tijd vier artikelen over veganisme schrijven. Dit stuk is de inleiding van die reeks. We introduceren hier in het kort de drie thema’s die we in de andere artikelen uitgebreider zullen behandelen.

door Commissie Milieu en Voedsel van DWARS

Dierenwelzijn
Voor het bestuderen van dierenwelzijn in de context van veganisme zullen we kijken naar het welzijn van melkkoeien en legkippen. Er zijn een aantal knelpunten: Het percentage van melkkoeien dat nooit buiten komt stijgt al jaren langzaam en ligt nu op 25%. In stallen hebben dieren vaak te weinig ruimte om hun natuurlijke (kudde)gedrag te kunnen vertonen, wat tot stress kan leiden. Daarnaast leidt de grote melkproductie tot lichamelijke uitputting: een melkkoe gaat gemiddeld met 5 jaar naar de slacht, terwijl de natuurlijke levensverwachting 15 jaar is.

Bij legkippen komen botbreuken door botzwakte (door een tekort aan beweging en mineralen) veel voor. Andere problemen zijn infecties van parasieten en het pikken naar andere kippen. Momenteel wordt dit laatste tegengegaan door de snavel van kippen te kappen, maar deze ingreep kan tot (langdurige) ernstige pijn leiden

Gezondheid
Er is veel onderzoek gedaan naar het al dan niet gezond zijn van een veganistisch dieet. Als je veganistisch eet, kun je te weinig nutriënten binnenkrijgen aangezien het dieet zelf weinig calcium, vitamine D, ijzer, vitamine B12, zink en omega-3 vetzuren bevat. Het is daarom belangrijk dat je als veganist er op let dat je deze voedingsstoffen binnenkrijgt, al dan niet via supplementen.

“Veganisme heeft gezondheidsvoordelen”

Aangezien veganisten door deze beperkingen wellicht beter op hun dieet letten, is het goed mogelijk dat ze juist een gevarieerder en gezonder voedingspatroon hebben. Veganisten hebben namelijk bepaalde gezondheidsvoordelen zoals een verlaagde kans op hartfalen, diabetes type 2 en darmkanker.

Milieu
Een rapport van de NVWA uit 2016 onderzocht de milieubelasting van het huidige Nederlandse consumptiepatroon op 6 vlakken: klimaatverandering (CO2 uitstoot), landgebruik, waterverbruik, verzuring, vermesting en bodemuitputting. In alle categorieën vormde vlees de grootste belasting, gevolgd door zuivel. Alleen qua watergebruik scoort fruit slechter dan zuivel.

Als in 2050 de wereldbevolking 9,7 miljard is, is er per persoon 0,16 hectare beschikbaar voor landbouw. Een compleet veganistisch dieet kost ongeveer 0,14 hectare per persoon.  Het direct zelf eten van het geproduceerde voedsel blijft efficiënter dan het gebruiken als voeding voor de veeteelt. Met het oog op de groeiende wereldbevolking is het dus noodzakelijk dat men voedsel dat geschikt is voor directe consumptie door de mens niet gebruikt als veevoer.

Op het eerste gezicht lijkt er dus veel te zeggen voor veganisme, zeker op het gebied van dierenwelzijn en milieu. In onze volgende artikelen zullen we dieper op de drie thema’s ingaan om te onderzoeken of dat ook echt zo is.