Minder is meer: fuseer!

30-03-2021

OverDWARS Redactie

Het is merkwaardig. Bijna iedereen lijkt de versplintering en verlamming van de Nederlandse politiek zat te zijn. Ingewikkelde formaties, kleine kamerfracties, een minder duidelijk verhaal. Links Nederland lijdt er na deze verkiezingsuitslag het zwaarst onder. Maar tegelijkertijd lijkt er angst te heersen voor dé onvermijdelijke oplossing om hier sterker uit te komen. Dit taboe moet doorbroken worden. Minder is meer: fuseer!

Door Niels Goedegebure (DWARS) en Tarik Silić (JS)

Dat de verkiezingsuitslag rampzalig was voor links hoeven wij niemand hier te vertellen. We zullen de uitgebreide duiding van de oorzaken overlaten aan politicologen en andere mensen die daar veel meer verstand van hebben dan wij. Maar één mogelijke reden voor het grote verlies wordt vaak genoemd: een duidelijk links verhaal ontbrak.

In het versnipperde politieke landschap van vandaag wordt opvallen en in beeld blijven steeds moeilijker. Al helemaal voor linkse partijen die steeds kleiner worden en allemaal vechten om dezelfde linkse kiezers. Het helpt dan niet als je niet wordt uitgenodigd voor het belangrijkste aftrap-debat omdat je te weinig zetels hebt in de peilingen. Maar zelfs als linkse partijen wel worden uitgenodigd voor debatten wordt de kijker nog niet veel wijzer. Ploumen en Marijnissen moesten bij het slotdebat toegeven dat ze het eigenlijk met elkaar eens waren. En de partijprogramma’s van PvdA, GroenLinks en de SP lijken op sommige punten, zoals bij de toeslagen, wel heel erg op elkaar.

Dit subtiele onderscheid tussen drie kleine partijen maakt het juist moeilijker om een duidelijk tegengeluid te geven tegen rechts geweld. Waar “oppositieleider” Wilders confrontatie na confrontatie met Rutte opzocht, ontbrak het links aan een tegengeluid dat door de media werd opgepakt. Hoe anders was het geweest als er één lijsttrekker had gestaan die qua zetels, peilingen en verhaal hard had kunnen knokken voor linkse idealen.

Nuanceverschillen zijn prachtig en hebben waarde, maar niet als je door de bomen het bos niet meer ziet

Maar is fuseren niet heel moeilijk? Geven we er niet sommige idealen mee op? Ongetwijfeld. Maar de huidige situatie is nog veel moeilijker. GroenLinks, PvdA en de SP hebben alledrie niet meer dan 10 zetels ieder. De uitslag was een historisch dieptepunt voor links. En juist omdat de partijen op dit moment zo dicht bij elkaar liggen is de tijd rijper dan ooit. Natuurlijk zullen er verschillen zijn, sommige groter dan andere. Maar ook binnen partijen zijn er verschillen en discussies. Denk aan de verschillen tussen Omtzigt en Hoekstra, of verdelende kwesties als softdrugs binnen de VVD. Deze verschillen zijn vaak veel groter van aard dan de kleinere verschillen tussen de linkse partijen.

Deze – vaak dus kleine – verschillen tussen de partijen worden nu vaak als argument genoemd vóór losse partijen. Maar dit voordeel is in de praktijk lang niet zo groot. De gedachte is dat er nu meer is om uit te kiezen en dat links hier netto uiteindelijk groter door wordt. Ook wij keken er lang zo naar. Maar met de steeds kleiner wordende macht van links, zeker na de afgelopen verkiezingsuitslag, wordt het tegendeel bewezen. Vergelijk het met keuzestress, overaanbod of het kiezen van ontbijtgranen in een supermarkt. Nuanceverschillen zijn prachtig en hebben waarde, maar niet als je door de bomen het bos niet meer ziet, en de kiezer links in het geheel niet eens weet te vinden. En nu al stappen kiezers al over naar andere, kleinere partijen die zich meer op specifieke thema’s richten: zie de winst van Volt, Bij1 en PvdD. Daar is, blijkt, geen fusiepartij voor nodig.

En zelfs als het niet lukt om een fusie met de drie “klassieke” linkse partijen voor elkaar te krijgen zou een fusie tussen PvdA en GroenLinks al zoveel voordelen met zich meebrengen dat het de moeite waard is om ervoor te strijden. Niet alleen de jongere, hoogopgeleide GL-kiezer, maar ook de oudere PvdA’er buiten de stad krijgt zo een plekje binnen dezelfde partij. Het zou de SP weer een duidelijkere plek geven in het politieke landschap als radicalere oppositievoerder, en zou de fusiepartij een veel bredere achterban geven. 

Daarom moeten wij ook zelf de discussie voeren in onze eigen verenigingen, de JS en DWARS. Zouden wij, als toekomst van de PvdA en GroenLinks, niet het goede voorbeeld kunnen laten zien? We hebben al veel dubbelleden, wat laat zien dat we veelal dezelfde links-progressieve visie delen. Ook zijn beide verenigingen activistisch van aard, en vaste gasten bij dezelfde demonstraties en protesten. Fuseren klinkt nu misschien als een grote stap, maar het is een noodzakelijke. Het zou goed zijn als er door beide landelijke besturen serieus gekeken wordt naar de opties en die voor te leggen aan de leden.

We moeten af van strohalmen als ‘linkse samenwerking’ zonder echte resultaten. Door een fusie op links bereiken we betere samenwerking, vergroten we onze invloed en kunnen we echt resultaten boeken. Links kan dan weer een echte brede volksbeweging worden. Van en voor alle burgers.

Dit artikel is geschreven in samenwerking met de LAVA, het ledenblad van de Jonge Socialisten (JS), jongerenvereniging van de PvdA. Het artikel is ook te lezen op de LAVA.