Het is augustus 2012. De verkiezingsstrijd woedt volop. Een 26-jarig Kamerlid van GroenLinks roept, om het campagnevuur nog verder aan te wakkeren: “Iedereen gratis kraanwater!”

Onder leiding van Jesse Klaver start GroenLinks een petitie. Met genoeg handtekeningen dient GroenLinks een wetsvoorstel in dat gratis kraanwater in de horeca moet verplichten. Klaver: “In Nederland is kraanwater van hoge kwaliteit. En toch moet je in een restaurant vaak een duur, speciaal in de Alpen of Ardennen gebotteld watertje bestellen als je een glas water bij je eten wilt. Dat is een grote ergernis van mensen. GroenLinks wil hier een einde aan maken.”

Hij appelleert niet alleen aan ergernis. Volgens de berekeningen die hij presenteert, kosten de productie, verpakking en transport van een plastic waterflesje 500 keer zo veel CO2 als het serveren van kraanwater. Bij een glazen flesje, dat prevaleert in de horeca, is dat zelfs 1324 keer zoveel CO2.

Betutteling
Klaver kan het tij niet keren. Er is veel kritiek vanuit horecaland. Het woord ‘betutteling’ valt. De Koninklijke Horeca Nederland meldt: “Laat de bedrijfsvoering aan de ondernemers over. Zij moeten zelf kunnen beslissen of ze geld vragen voor water of niet.” Van een wet komt het niet.

De betreffende ondernemers voelen natte voeten en bedenken een tsunami aan redenen om geen gratis kraanwater te schenken. Die geluiden klinken als “Dit zijn extra handelingen voor mijn personeel en iemand moet dat betalen” of “Door het gebruik van mijn karaffen neemt het risico op breuk toe en dat kost geld”.

“Wij kunnen er ook niks aan doen dat de kwaliteit van ons kraanwater zo goed is”

De argumenten kennen soms een aan absurditeit grenzende aard. “In een vergaderarrangement moet ik voor kraanwater altijd voor betalen, dus in het restaurant ook.” De prijs voor het grappigste en daarmee misschien wel meest trieste argument gaat toch wel naar “Wij kunnen er ook niks aan doen dat de kwaliteit van ons kraanwater zo goed is. In Spanje ben je automatisch overgeleverd aan flessenwater.”

Menukaart
De ondernemers zien het zelfs een beetje als horeca pesten. “GroenLinks heeft wel eerder geageerd tegen terrasverwarming, maar met de menukaart heeft de politiek zich nog niet bemoeid”, aldus AWHoreca Makelaars tegenover de Volkskrant.

Het resultaat: nog altijd mogen cafés, restaurants, hotels en noem maar op je kraanwater weigeren als je erom vraagt. Met als gevolg dat het nog steeds deel uitmaakt van de 10 grootste ergernissen in de horeca en het milieuschadelijke verdienmodel in stand blijft.

De vraag is: wie wil dit? Wie heeft liever een flesje Spa Blauw dan gratis kraanwater dat net zo lekker is? Dit punt wordt zelfs gemaakt in een artikel van kwantiteitskrant De Telegraaf eerder dit jaar. “Waarom krijgen we in Nederland niet gewoon, zoals in zo ongeveer elk land ter wereld, een karafje op tafel als we een restaurant bezoeken?”, schrijft ‘misschien wel de badste krant van Nederland’.

In hetzelfde artikel komen argumenten van horecaondernemers naar voren vóór het schenken van gratis kraanwater. Zij noemen ‘extra omzet’, ‘klantvriendelijkheid’ en ‘lachende gezichten’ als prés.

De politiek brandt zich al een tijdje niet meer aan het onderwerp. Wel zijn er sociale initiatieven, zoals KRNWTR, die kraanwatergebruik in de horeca willen stimuleren. Dat gaat wel aardig, maar nog niet hard. Tijd dat DWARS de mouwen opstroopt en gaat voor kraanwater?