In de rubriek DWARSe Deuntjes schrijven DWARSers over hun favoriete muziek en hoe deze aansluit op het gedachtegoed van DWARS. Vandaag vertelt Robin Vis over het album Protest Songs – Stark Songs of Struggle and Strife. De muziek die aan bod komt in deze rubriek wordt in de afspeellijst DWARSe Deuntjes toegevoegd, die je onder het artikel kunt vinden.

Jaren geleden nog voor ik bij DWARS kwam ben ik het bezit gekomen van deze compilatie. twee cd’s met vijftig nummers vol folk, blues, bekend en obscuur.

De hoes is een passend rood met een afbeelding van een protest dat uit de hand loopt. Op de achterkant staat een lijst met nummers en artiesten waarvan je voor een groot deel het bestaan nog niet had gehoord. Of je moet echt gespecialiseerd zijn in protestliederen van 1930 tot en met 1961 (of ben ik de enige die nog nooit van Dave van Ronk heeft gehoord?). Ook een aantal bekende namen staan erop, en vaak meer dan eens. Denk aan Joan Baez, Pete Seeger en Woody Guthrie voor folk. En aan Lightnin’Hopkins, Leadbelly en Blind Willie McTell als grote bluesnamen. Er is ook aardig wat oude country te horen, maar in die tijd was er nog geen sterk onderscheid tussen folk en country. Breng dit maar onder de noemer folk.

De onderwerpen van de liedjes hebben iets meer variatie. Sommige zijn hoopvol, sommige moedeloos, en gaan over vakbonden, over oorlog, geld, banken, immigranten, vrijheid, racisme, persoonlijke ellende. Kortom, alles komt aan bod. De leukste liedjes vind ik de liedjes die oproepen om lid te worden van de vakbond, en liedjes die staan voor solidariteit en tegen het grootkapitaal, een heerlijk combinatie. Een van de artiesten heet The Union Boys, en met zo’n naam ga ik verlangen naar radencommunisme. Talking Union is het leukste nummer over de vakbonden, vol rancune tegen de baas.

Deportees van Cisco Houston is een prachtig nummer over de dehumanisatie van immigranten en voelt erg actueel aan. Een nummer dat je echt aan het denken zet en prachtig gezongen is. Daartegenover staan de hoopvolle nummers zoals We Shall Be Free van Woody Guthrie en If I Had A Hammer van Pete Seeger. Nummers met de hoopvolle boodschap dat de wereld wel degelijk kan veranderen.

Deze compilatie is niet perfect. Het grootste kritiekpunt is het de genderongelijkheid van de artiesten, met een veel te groot mannelijk aandeel. Toch is er een man die ik graag hier had gehoord: Bob Dylan en zijn iconische protest liederen. Dieptepunten zijn de bluesnummers die alleen gaan over dat het kut is om geen geld te hebben (en daardoor geen vrouw te hebben). Deze nummers missen de maatschappijkritiek waardoor ik mij afvraag wat ze op deze cd doen. Als je genereus bent, kan je het zien als een kritiek op het belang van geld in de maatschappij, maar ik vind If You Lose Your Money te persoonlijk (naast het alle vrouwen als golddiggers bestempelt).

Over het algemeen is dit een uitstekende toevoeging voor de cd-collectie van alle DWARSers. Ik zou ze niet alle 50 achter elkaar luisteren. Daar word je een beetje moe van. Maar als je in de bui bent om wat rustige muziek met briljante teksten te luisteren, dan kan je met deze cd niet mis. Ook een leuke exercitie is om de teksten van alle nummers volledig uit te pluizen, te analyseren en uit te zoeken waar je het niet mee eens bent. (Kan ook zijn omdat het niet meer relevant is, zoals het nummer over FDR). Sommige nummers klinken erg antiek (omdat ze dat zijn) en daar moet je tegen kunnen. Anders ben je aan het lachen of aan het huilen van frustratie over hoe oubollig de banjo’s klinken.

Bekijk hier onze volledige DWARSe Deuntjes afspeellijst