Als afsluiter van de OverDWARS Verkiezingstijd ondervroegen we drie Nederlanders over hun stemgedrag, verwachtingen en toekomstvisie. Wat voor kabinet ziet een linkse kiezer voor zich? En welke partij zou een rechtse stemmer oprichten? Welk verschil had het gemaakt als een niet-stemgerechtigde het hokje in had gemogen? Als altijd biedt een afsluitende serie vragen inzicht in een samenleving van individuën.


Rechtse stemmer Tamara Paas


Wat heb je gestemd en waarom?

Na lang dubben heb ik op Nick Derks gestemd, nummer 71 op de VVD-lijst. Tot nu toe heb ik alle verkiezingen, sinds 2010, op de VVD gestemd, ik ben dan ook hoofdredacteur van een lokaal JOVD-blad. Bij de vorige (landelijke) verkiezingen stemde ik vooral op deze partij omdat er op rechts niet veel meer te kiezen viel in mijn optiek, want met een D66 heb ik weinig. Dit jaar was er meer te kiezen op rechts met Geenpeil, VNL en FvD. Vooral VNL had vanwege hun wat meer klassiek-liberale insteek mijn interesse. Echter was ik na enkele weken Jan Roos volgen op Twitter wel klaar met die partij. Keuze werd dus weer VVD. Niet weer Mark Rutte zoals de vorige keren, liever een lokale kandidaat, zoals Arno Rutte of Erik Ziengs. Uiteindelijk heb ik op Nick Derks gestemd: hem ken ik al langer via de JOVD en het was vooral dat ik hem mijn stem gunde, want naar de VVD zou mijn stem toch al gaan.

Welke coalitie verwacht je?

Op het moment van schrijven is het vooral de vraag wie de vierde partij gaat worden: GroenLinks of de ChristenUnie. Met zowel linkse partijen als christenpolitiek heb ik weinig, maar als ik dan tussen de twee moet kiezen dan zal het toch de ChristenUnie worden omdat er voor de ChristenUnie beduidend minder concessies gedaan moeten worden van beide kanten. Nog liever had ik de SGP gezien. Niet omdat ik inhoudelijk nou zo’n fan ben van deze partij, maar als er één partij is waar ik veel respect voor heb in de Kamer is het wel de SGP vanwege hun dossierkennis. SGP heeft al vaker in het verleden bewezen dat ze een zeer goede samenwerkingspartner zijn.

Wat voor partij zou je oprichten als je de kans had?

In het politieke landschap mis ik een echte klassiek-liberale partij. Deze verkiezingen had je op rechts daadwerkelijk weer eens wat te kiezen, dat is wel eens anders geweest, maar het zweeft wat tussen ontwikkelings-liberalen en populisten. Hoe haalbaar een nachtwakersstaat dan is, is een tweede verhaal, maar ieder stapje die kant op is er eentje.


Linkse stemmer Jaro Camphuijsen


Wat heb je gestemd en waarom?

Groen Links kandidaat nr. 13 (Paul Smeulders, red.). Ik heb lang getwijfeld tussen Partij voor de Dieren en GroenLinks. Hoewel mijn ideale wereld er waarschijnlijk ongeveer zo uitziet als die geschetst door PvdD, denk ik dat het goed is als er iets minder extremen in de politiek komen en mensen weer een beetje naar elkaar toe kunnen groeien. Stemmen op GroenLinks zie ik als een iets minder extreme uiting van mijn eigen ideeën.
Ik heb bewust niet op Jesse Klaver gestemd omdat hij in de periode voor de verkiezingen een soort supersterstatus kreeg inclusief roddels in de Telegraaf. Ik denk dat het voor niemand gezond is om een dergelijke status te krijgen en vind dat het, ook al is het misschien effectief, in de politiek niet thuis hoort. Ik hoop dat GroenLinks er in de toekomst een beetje aan kan meewerken om deze trend van persoonsverheerlijking weer terug te draaien.

Welke coalitie verwacht je?

Ik heb geen idee wat ik kan verwachten, maar ik hoop op een coalitie waarin de VVD weer een beetje weg kan worden getrokken van hun huidige koers die wel heel erg op die van hun ‘radicale variant’ PVV begint te lijken. GroenLinks zou hier misschien een rol in kunnen hebben, maar een samenwerking tussen die twee lijkt me ontzettend lastig. Hoe je het ook wendt of keert, het gaat heel moeilijk worden om een levensvatbare coalitie te vormen.

Wat voor partij zou je oprichten als je de kans had?

Geen. Er zijn al meer dan genoeg partijen en ik vind dat mijn mening goed gerepresenteerd wordt.


Wat had je willen stemmen en waarom?

Als ik had mogen stemmen (wat niet mocht, want ik ben minderjarig), had ik Partij voor de Dieren of GroenLinks gestemd, omdat hun standpunten het meest overeen komen met wat ik zou willen. Bij de PvdD zijn de punten die mij erg aanspreken het stoppen met dierproeven, het wereldwijd beter beschermen van dieren en de herinvoering van de basisbeurs. Er zijn van de Partij voor de Dieren weinig punten waar ik het absoluut mee oneens ben, maar net zoals de gemiddelde Nederlander kijk ik wat voor mij van toepassing is. Ik hoef de komende drie jaar nog geen belasting te betalen. De GroenLinkse punten die ik het meest waardeer zijn het pleidooi voor de ontspannen samenleving en de klimaatwet.

Welke coalitie verwacht je?

Ik verwacht dat de PVV in de coalitie komt.

Wat voor partij zou je oprichten als je de kans had?

Ik zou een partij oprichten die niet zo moeilijk doet over de immigratie, die nadenkt over wat ze doet met de wereld, en die de basisbeurs terugbrengt.

Dit artikel maakt deel uit van de OverDWARS Verkiezingstijd rondom de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.