Antisemitisme, dat is toch passé?

04-05-2018

Manuela Smit

“Op 4 mei herdenken we de oorlogsslachtoffers, op 5 mei vieren we de vrijheid”. Het is vast een bekend gezegde, vooral rond deze tijd. Op 4 mei heb je ook de vrijheid om niet te herdenken, natuurlijk. En op 5 mei heb je de vrijheid om simpelweg van je vrije dag  te genieten zonder ook maar een seconde bij de gelegenheid stil te staan. Toch is er nog één belangrijk dingetje dat ik wil aankaarten op deze dag. Er is genoeg haat in de wereld, te veel als je het mij vraagt, maar één van de meest schrikbarende vormen van haat vind ik het hedendaagse antisemitisme.

Het Israël en Palestina conflict daargelaten. Ook al steun ik absoluut niet wat Israël de afgelopen decennia heeft gedaan, het is geen reden om een hele bevolkingsgroep te haten, vooral als zij verder niets met het land te maken hebben. Desondanks is het wel een factor die meespeelt in veel van de gemelde incidenten.

Centrum Informatie en Documentatie Israël

Een echte aanrader voor een rapport over onder andere incidenten (scheldpartijen, vechtpartijen, dreigementen etc.) in Nederland waarin antisemitisme een rol speelt is het Centrum Informatie en Documentatie Israël. De cijfers komen dan wel uit 2014, ze zijn nog steeds relevant. Hierin wordt bijvoorbeeld gemeld dat het aantal gemelde incidenten is gestegen met 71% ten opzichte van 2013. Nog is het aantal gemelde incidenten in 2014 dan 171. Dit lijkt een relatief klein getal. Toch is er een stijgende lijn in het aantal gemelde incidenten, en dat zijn dan alleen nog degene die gemeld worden. Het zogeheten ‘dark number’ (niet-geregistreerde criminaliteit) wordt dan niet meegerekend.

“Er is een groei van xenofobie”

Nou kunnen er meerdere redenen zijn waarom er een stijgende lijn is. Misschien is het aantal incidenten niet gestegen, maar melden mensen het gewoon meer. Maar naar alle waarschijnlijkheid is het aantal incidenten simpelweg gewoon gestegen. Waarom dat zo is, weet ik niet. Er is een groei van xenofobie, dat merk je ook met het vluchtelingenprobleem (of vraagstuk, het is maar hoe je het bekijkt, maar dat is een onderwerp voor een andere dag). Dat zou één verklaring kunnen zijn. Verder speelt het oplopende Israël en Palestina conflict natuurlijk ook mee.

Een voorbeeld van een incident met geweld uit het rapport van het CIDI is van 27 maart 2014: “Melding bij Antidiscriminatiebureau Friesland: Melder is in een uitgaansgelegenheid in Leeuwarden en drinkt een drankje. Dan komt er uit het niets iemand naast hem staan, die vraagt: “Ben je idioot?” De melder verstaat “Ben je Jood?” en antwoordt: “Ja, ik ben Jood.” Waarop melder met een vuist in zijn gezicht wordt geslagen. Hij loopt hierbij letsel op. Melder heeft niet teruggeslagen; er is geen vechtpartij ontstaan. Er is geen daderindicatie en daarom ook geen aangifte gedaan.” Nou is dit wel een extreem voorbeeld – er waren ‘maar’ 6 meldingen van geweldsdelicten – maar toch is het belachelijk dat dit soort gevallen überhaupt voorkomen.

Hongarije

Zelfs in EU landen komt antisemitisme nog op hoog niveau voor. Viktor Orbán, de premier van Hongarije, heeft zijn campagne grotendeels gebaseerd op antisemitisme en anti-migratie. Zo werd er bijvoorbeeld een poster gebruikt in de lastercampagne tegen een Hongaars-joodse van de oppositie die veel antisemitische gevoelens opwekte. Zelfs in de EU, zelfs bij politieke leiders, speelt antisemitisme nog steeds een grote rol.

Misschien denken mensen dat antisemitisme niet meer van deze tijd is, maar met de groeiende politieke onzekerheid is het juist nu relevant om er discussie over te voeren. Daarom is mijn advies: praat gewoon met elkaar. Praat met elkaar over incidenten die jij hebt meegemaakt of hebt gezien. Praat met elkaar over oplossingen en over standpunten. Het hoeft niet heel groots te zijn, zelfs op kleine schaal kan je al veel verandering brengen. Zorg er in ieder geval voor dat er gepraat wordt. Want als zelfs dat niet meer kan, is alle hoop pas echt vervlogen.