‘Ze verliezen zo wel mijn sympathie’, ‘dit werkt alleen maar averechts’, ‘wanneer heeft vandalisme geholpen?’ Het is zomaar een greep uit de veelvoorkomende reacties op de met lijm en verf gevulde klimaatprotesten van afgelopen herfst. Nu is er met de confrontatie tussen politie en burgers rond de bruinkoolmijn in Lutzerath, en de geplande snelwegblokkade van de A12, een nieuwe kans om de voorpagina te domineren, maar die discussie zal zich ook om moeten zetten naar actie. GroenLinks dient daar haar rol als klimaatpartij in op te pakken.

Illegaal is niet per se slecht

Veel activisme onderscheidt zich door tegen de normen of wetten van de maatschappij in te gaan, ontregeling betekent een grotere kans dat mensen je opmerken, en je een discussie weet te ontketenen. Pride ontstond uit de Stonewall-rellen, in Iran wankelt het regime door jongeren die de straat op gaan voor gelijkwaardigheid en de Beeldenstorm was al helemaal niet volgens de orde van die tijd. Of het nou bedoeld of onbedoeld is, veel van de grootste verandering in onze wereld zijn uit dit soort ongehoorzaamheid ontstaan, en niet puur via de democratische gebaande wegen.

Het idee dat protest dat ‘illegaal’ is, in de kern slecht is, is dan ook een zeer kortzichtige blik. En eentje waardoor de vorm, het doel en het idee van het volk dat protesteert, genegeerd worden. Een protest is niet slecht of goed op basis van zijn verhouding met de wet. De Kristallnacht was ook een vandalistisch protest, en zou nooit meer moeten kunnen plaatsvinden. Dit geldt echter net zo voor de recente projecties van White Lives Matter. Zelfs als ze binnen de wettelijke perken blijven, blijft het fascistisch gedachtegoed dat geen plek in onze maatschappij verdient. Protesten beoordelen op basis van de wet van dat moment zorgt ervoor dat het status quo stand houdt, en maakt verandering onmogelijk.

Aandacht is macht

De protesten voor beter klimaatbeleid zijn als een laatste roep om hulp. Waar de boeren met het blokkeren van wegen zichzelf een nieuw stikstofonderzoek wisten te regelen, zijn de actievoerders van Extinction Rebellion nog lang niet zo ver. Ondanks tientallen wegblokkades, kantoorbezettingen en andere acties zijn ze nog steeds niet doorgedrongen tot beleidsmakers of burgers. De actie van de activist bij Beau was niet het eerste pro-klimaat optreden in een Nederlandse talkshow, het was de honderdste. Maar waar Jesse Klaver in al zijn klimaatmonologen niet in slaagde lukte Jelle de Graaf wel. Als ‘klimaatwappie’ was hij de eerste die in ons publieke geheugen een plek heeft veroverd. De klimaatactivisten hebben nog geen enkel kunstwerk echt vernield, dat is ook duidelijk hun doel niet zo blijkt uit hun verantwoording: het doel is dat artikelen zoals deze geschreven worden. Als 28 januari protestanten de A12 gaan blokkeren, zal opnieuw dat idee de reden zijn dat mensen daar gaan zitten.

Eindelijk is er dan ook aandacht voor de hel die onze wereld tegemoet gaat, aandacht die meer is dan een opmerking van twee aardrijkskunde-docenten over een IPCC rapport bij de koffiemachine. Maar nu de klimaatactivisten hun tractor hebben gevonden zullen zij ook hun BoerBurgerBeweging nodig hebben. D66 politici hebben al aangetoond de druk niet aan te kunnen, en keuren het activisme lafjes af. ‘Klimaatdrammer’ en minister Jetten doet natuurlijk al genoeg zijn best. Toch koersen we af op meer dan 2 graden opwarming, normaal beleid is niet meer genoeg om dit te voorkomen. Er moet een partij zijn die zich niet laat paaien met een klimaatminister, als het klimaatbeleid zelf zo weinig doet.

Kan gewoon

GroenLinks moet zich richting de Provinciale Statenverkiezingen onderscheiden als die partij. In onze campagne moeten wij duidelijk maken dat wij van datzelfde activisme gemaakt zijn, en niet meegaan in het behandelen van volwassen actiegroepen als Extinction Rebellion als klasjes onwetende kinderen. De mensen die zich nu vastlijmen, zijn de mensen met onze idealen, activisten met onze doelen. Alleen als we hun lef overnemen, met dezelfde noodzaak en activistische toon, kan het klimaatverhaal de voorpagina blijven halen. Pas dan gaan de verhulde Eerste Kamerverkiezingen echt over de toekomst van onze aarde, in plaats van over rechtse onderbuikgevoelens.

28 januari gaat Extinction Rebellion de A12 blokkeren. GroenLinks heeft een keuze, het doodzwijgen omdat ze geen kant durven te kiezen. Of echt voor hun idealen gaan staan, door mee te doen. Hopelijk hebben wij wel een ruggengraat. Want echt klimaatprotest, kan gewoon.