nieuws
Wat het Sinterklaasjournaal aan grote mensen wil vertellen
01-12-2020
Al meer dan twintig jaar is het bijna net zo’n traditie als het feest zelf: het Sinterklaasjournaal. Dieuwertje Blok informeert kinderen over het wel en wee van Sint en zijn Pieten tijdens hun tocht naar en verblijf in Nederland. En elk jaar is het weer spannend of het Sinterklaasfeest wel door kan gaan. De ene keer zijn er te weinig kolen voor de stoomboot. De andere keer verdwijnen er cadeautjes spoorloos. Maar uiteindelijk komt alles goed. Ik ben zelf opgegroeid met het Sinterklaasjournaal en heb er leuke herinneringen aan. De afgelopen paar jaar merk ik echter dat ik het ook als volwassene fantastisch vind.
Het Sinterklaasjournaal is natuurlijk ontzettend spannend voor kinderen. “Als dat maar goed komt,” is tenslotte een veelgehoorde uitspraak van Dieuwertje Blok. Maar de schrijvers weten elk jaar ook genoeg leuke grapjes en verwijzingen te verzinnen voor volwassenen. Zo hebben genoeg bekende Nederlanders een gastrolletje, en ook zitten er tal van leuke woordspelingen in. Een paar jaar geleden zaten deelnemers van Heel Holland Bakt in een scène bij een banketbakkerij. En vorig jaar speelden bijvoorbeeld de broers Co en Ad Hesie een grote rol.
Ook weten ze elk jaar een beetje te spotten met de actualiteit. Een verhaallijn rondom het nieuwe paard Ozosnel vorig jaar was voor mij het het hoogtepunt. Maar de witte hengst Ozosnel bleek ‘koudwatervrees’ te hebben en mocht absoluut niet met de boot mee. Achteraf bleek dat één van de pieten hem wit geschilderd had omdat hij bang was dat Sinterklaas een zwart paard helemaal niet mooi zou vinden. Gelukkig maakte het de Sint helemaal niet uit welke kleur zijn paard had, als hij maar kon rijden. Hiermee werd op een heerlijke manier de draak gestoken met de zwartepietendiscussie. Ook dit jaar zijn er genoeg grappen: zo moeten de pieten op de stoomboot anderhalve meter afstand houden van de machinekamer, werkt de goedheiligman dit jaar thuis en blokkeren boeren snelwegen om een veilige intocht te garanderen.
Maar met deze woordspelingen, maatschappelijke parodieën en verwijzingen weet het Sinterklaasjournaal soms voor flinke maatschappelijke onrust te zorgen. Dit jaar bezocht het Sinterklaasjournaal bijvoorbeeld een niet-bestaand Limburgs dorpje, Kruisigem — en dat was tegen het zere been van veel christenen. In veel kringen heerste er een soort verongelijkt gevoel. Een paar jaar geleden besloot het Sinterklaasjournaal om de racistische karikatuur van Zwarte Piet uit te bannen, en nu werd er ineensde spot gedreven met het christendom. In een reactie liet de NTR weten dat humor best mag schuren, maar het nooit de bedoeling is geweest om mensen te kwetsen. Hieruit blijkt maar weer hoe dun het lijntje tussen vrijheid van meningsuiting en belediging is.
Een kwestie die de afgelopen jaren ook speelt is natuurlijk de Zwartepietendiscussie. Het draagvlak voor het behoud van Zwarte Piet is langzaamaan steeds meeraan het afbrokkelen. Ook het Sinterklaasjournaal speelt hierop in. Sinds 2014 zien we regelmatig Roetveegpieten, Regenboogpieten en Stroopwafelpieten opduiken en sinds 2019 zijn er helemaal geen Zwarte Pieten te zien. Ook zijn diverse acteurs gestopt omdat ze geen racistische karikatuur meer wilden spelen, onder wie Jochem Myjer (Pietje Paniek) en Erik van Muiswinkel (Hoofdpiet). Uit onvrede maken verschillende voorstanders eigen Sinterklaasjournaals met Zwarte Pieten. Sinds dit jaar heeft de omroepvereniging Ongehoord Nederland een eigen Zwarte Pietenjournaal.
Het Sinterklaasfeest is al jaren een platform voor maatschappelijke discussies en het Sinterklaasjournaal haakt hier met grapjes, gastrollen en verwijzingen op in. Dat maakt het programma zeker interessant om als volwassene te bekijken. Het Sinterklaasjournaal is elke dag om 18:00 te zien op NPO 3. Ook is alles via NPO Start terug te zien. Zeker doen!
