Vliegende DWARSers: een reactie

26-06-2017

Myrte van der Zwet

Op het congres diende Sjors een motie in die bestuursleden en commissiepresidia – in het kader van rolmodellen die het goede voorbeeld moeten geven – verbood om vliegreizen te maken en vlees te eten. Toen ik deze motie voor het eerst zag, reageerde ik hetzelfde als een van onze demissionair bestuursleden: dit was ludiek, toch? De motie haalde het niet. In het kader van de OverDWARS Reistijd schreef hij hier een column over, waar ik graag op reageer. Vliegende DWARSers hebben wat mij betreft namelijk net zo veel bestaansrecht als hun grondgebonden collega’s.

Gelukkig ben ik geen bestuurslid noch commissiepresidium, want ik kan mezelf geen vegetariër noemen en dit jaar stap ik wederom in het vliegtuig om mijn vakantiebestemming te bereiken. Desalniettemin zetten de motie en column van Sjors me aan het denken: stopt mijn ideologie inderdaad bij de voordeur? Heb ik het recht om anderen aan te moedigen om duurzamer te leven als ik zelf doodleuk vliegreisjes maak?

Het grote meningsverschil tussen Sjors en mij zit hem erin dat ik vind dat je duurzaam leven nooit af kunt dwingen, alleen stimuleren en aanmoedigen. Binnen DWARS gebeurt dat mijns inziens wel. Als relatief nieuw lid (ik ben aan komen waaien rond de jaarwisseling) merk ik een gigantisch verschil tussen mijn leefstijl in het pre-DWARS- en post-DWARS-tijdperk.

Deze omgeving moedigt je wel degelijk aan om na te denken over de uitstoot die je veroorzaakt en de manieren waarop je dat kunt verminderen. Een van die manieren kan zijn het minderen of stoppen met vlees, en hoewel ik het vegetarisme nog niet heb omarmt zal ik nu sneller voor een optie zonder vlees kiezen. Desalniettemin moeten we ons realiseren en respecteren dat deze levensstijl niet voor iedereen is weggelegd.

“Duurzaamheid kun je niet afdwingen”

Het feit dat we elkaar eerder aan zullen spreken op iets als racisme dan op mogelijke vliegreisjes heeft te maken met het volgende: racisme schaadt mensen direct. Je zou kunnen stellen dat vliegreizen mensen op termijn ook schaadt, want vliegreizen = uitstoot = minder leefbare aarde, en ik geef je gelijk. Te veel vliegreizen brengt ons en onze aarde in gevaar, en we moeten dergelijke praktijken blijven afraden. Het verschil is echter dat racisme gemarginaliseerde groepen direct in gevaar brengt, door racisme zullen zij bijvoorbeeld eerder slachtoffer worden van politiegeweld. Zo’n effect heeft vliegreizen niet op ons als mensen.

Belangrijker nog is dat racisme geen middel is om een doel te bereiken. Racisme draagt niet bij aan een kwader hoger doel, racisme ís dat kwade doel. Vliegreizen daarentegen draagt bij aan klimaatverandering, en is dus niet intrinsiek kwaad. Als we duurzaam zouden kunnen vliegen, zou het immers geen probleem zijn, toch? Wanneer jij racisme bestrijdt, ondermijn je het kwade doel op zich. Maar wanneer je vliegreizen bestrijdt, ondermijn je een component die bijdraagt aan het kwade doel.

Daarmee kom ik ook op mijn volgende punt: racistisch zijn kun je niet compenseren. Minder vliegreizen is een middel om een doel te bereiken (klimaatverandering tegengaan) en dat doel kun je ook op andere manieren nastreven, door bijvoorbeeld minder vlees te eten, de auto te laten staan of elke maand twintig euro op de rekening van Greenpeace te storten. We accepteren niet dat een DWARSer in zijn vrije tijd racistisch is, omdat hij dat nooit kan compenseren: je laat je racistisch uit of je doet dat niet.

“Racisme valt niet te compenseren”

Daarnaast vind ik de vrijheid van het individu belangrijker dan het tot in den treure naleven van DWARSe idealen. Ik ben het met Sjors eens dat discussie mogelijk moet zijn en dat we best na mogen denken over hoeveel uitstoot we in onze vrije tijd genereren, maar het moge bekend zijn dat het belerende vingertje alleen voor weerstand zorgt, en zelden helpt. Wanneer je rolmodellen verplicht om tegen hun zin bepaald gedrag te vertonen gaat dat in tegen het principe van rolmodellen. Er zijn nog steeds twee vacante bestuursposten, en zo’n situatie moeten we immers niet in de hand werken door bestuursleden hun vakantie en gehaktballetjes af te nemen.

In plaats daarvan kunnen we onderzoeken hoe we vliegen duurzamer kunnen maken of hoe we de uitstoot die we door onze reisjes genereren weer kunnen compenseren. Bij activiteiten van DWARS mag je verwachten dat er enkel vegetarisch eten geserveerd wordt en het reizen zo duurzaam mogelijk gebeurt, maar laten we alsjeblieft met onze tengels uit het privéleven van onze leden blijven, of zij nou vliegreisjes maken of niet.

Dit artikel is deel van de OverDWARS Reistijd.