nieuws
Van wie is de zee nu eigenlijk?
19-10-2016
De golven gaan hoog en diep. Eén voor één verdwijnen ze in de uitgestrektheid van de zee. Johan Florissen is sinds tien maanden Leider van het Land. Rusteloos verandert hij zoveel hij kan, nu hij eindelijk niet meer wordt tegengehouden door de visieloosheid van zijn voorgangers. Hij kijkt tevreden toe. Hij denkt aan de tijd van de Romeinen, het liefst zou hij in die tijd leven. Zij durfden nog de gehele Middellandse Zee te claimen, onder de naam Mare Nostrum. Tegenwoordig wil het volk alles altijd maar delen. Voor Florissen was dat niet genoeg. Hij wil alles zelf. Hij wil de hele zee.
Hij is nog steeds gedwongen zich te houden aan het zeerechtverdrag van de Verenigde Naties, dat in 1994 in werking trad. Vóór het verdrag accepteerden staten het vrije gebruik van de zee naar de theorie van Hugo de Groot, en dus hadden kuststaten toen enkel recht op een zone van 3 mijl, of 5,5 kilometer, buiten de kust. In die zone mochten zij vrijwel alles doen wat ze wilden, maar buiten die luttele 5,5 kilometer was de zee van iedereen.
Die theorie bleek in de praktijk niet houdbaar. Staten waren te egoïstisch. Ze begonnen steeds grotere stukken zee te claimen, bijvoorbeeld omdat ze bepaalde natuurlijke hulpbronnen op het oog hadden. De steeds meer prangende vraag was: van wie is de zee nu eigenlijk? Kun je de zee in stukken verdelen zoals boeren ook wel landbouwgrond verdelen? Als dat kan, is dat iets dat we willen? Heeft elk land recht op een afgebakend stukje zee? Of moet de zee gemeenschappelijk eigendom zijn?
Het zeerechtverdrag van de VN leek een antwoord. Dit verdrag stoelt op het idee dat landen de zee verdelen, zoals ook stukken grond worden verdeeld, totdat alle deelnemende landen tevreden zijn. Zo kreeg elke kuststaat een eigen stukje zee waar ze hun eigen wetten mochten uitvaardigen en elke hulpbron mochten aanboren. Het maakte milieubescherming mogelijk, dat wel. Maar de zee was niet meer van iedereen.
Uitzondering vormen de internationale wateren, oftewel de stukken zee die binnen de grenzen van geen enkele staat vallen. De regelgeving die hiervoor geldt is internationaal opgesteld en gaat bijvoorbeeld over zeezenders of piraten. Ideologisch gezien zijn de zeeën prachtig, maar het leidt nog wel eens tot conflicten tussen staten die de rijkdom van haar natuurlijke bronnen willen hebben. Den aan het huidige conflict tussen China en Japan over olievelden in de Oost-Chinese zee.
Met vastberaden blik kijkt Johan Florissen naar de schokkende golven in de diepe zee. Hij snapt niet dat staten het verdrag accepteerden, delen is niet zijn ding. Eén ding begrijpt hij wel. De verdeling van de zee gaat niet alleen over geld en rijkdom, maar draagt een filosofie uit. Langzaam focust zijn blik op de diepblauwe kleur van het woeste water, maar hij ziet geen geld, geen schoonheid, geen samenwerking. Hij ziet alleen wat hij wil zien. En dat is macht.
