Het inenten van kinderen is een veelbesproken onderwerp. Met uiteenlopende meningen lopen de discussies over vaccineren regelmatig hoog op. De één beweert dat een ingeënt kind autisme kan krijgen en de ander vindt dat twijfels over vaccineren gebaseerd zijn op zelfbedachte, niet wetenschappelijk bewezen argumenten. Ook de politiek bemoeit zich met de discussie, en meerdere kinderartsen en hoogleraren hebben zich uitgesproken. RM vat samen.

Het nut van vaccineren

Laten we beginnen met wat feiten: in Nederland worden vaccinaties aangeboden die beschermen tegen twaalf ernstige infectieziekten als deel van het Rijksvaccinatieprogramma. Ieder kind mag kosteloos gebruik maken van dit programma en kan dus worden ingeënt. Het kind is hiermee beschermt tegen twaalf infectieziekten. Hoe meer mensen in een groep ingeënt zijn, hoe beter die groep als geheel beschermd is tegen een infectieziekte. Dit heet groepsimmuniteit. Wanneer er sprake is van groepsimmuniteit, betekent dit dat een infectieziekte niet de kans heeft zich te verspreiden. Daarmee zijn onbeschermde mensen ook veiliger. Hoe meer mensen er zijn ingeënt, hoe kleiner de kans dat een ziekte zich verspreidt en dan kan een ziekte ook verdwijnen. Hiervoor moet – afhankelijk van de ziekte – minimaal 80% ingeënt zijn. Toch is een niet-ingeënt kind niet altijd beschermd wanneer het kind op reis gaat kan de groepsimmuniteit wegvallen, waardoor de kans op besmetting opnieuw groter wordt.

Ondanks dat een kind gevaccineerd is, kan een kind alsnog de betreffende ziekte krijgen. Volgens het RIVM kan het percentage van kinderen die ondanks hun inenting toch ziek worden, oplopen tot vijf procent.

“Kinderen die niet gevaccineerd zijn, hebben over het algemeen een heel goede en sterke gezondheid” – NVKP

Voor- en tegenstanders

Het aantal mensen dat tegen vaccineren is neemt toe. Vroeger waren het vooral streng-gelovigen en antroposofen die bekend stonden als tegenstanders van vaccinaties, tegenwoordig zijn er steeds meer hoogopgeleiden die tegen het inenten van kinderen zijn.

De Nederlandse Vereniging Kritisch Prikken (NVKP) en VaccinVrij zijn twee organisaties die tegen vaccineren zijn. Zij stellen onder andere dat vaccinaties gevaarlijk zijn en dat inentingen in het ergste geval autisme zouden kunnen veroorzaken. Ook meent de NVKP dat het naleven van een gezonde leefstijl voldoende zou kunnen zijn om een kind te beschermen tegen infectieziektes. Op de vraag of het niet vaccineren van kinderen nadelige gevolgen heeft, geeft de NVKP het volgende antwoord:

‘’Kinderen die niet gevaccineerd zijn, hebben over het algemeen een heel goede en sterke gezondheid en minder last van chronische verkoudheden, chronische oorklachten, huidproblemen, afhankelijkheid van luchtwegmedicatie (pufjes), voedselintoleranties en gedragsproblematiek. Er wordt een relatie vermoed tussen de vaccinaties en het al jong optreden van diabetes type 1.’’

Opvallend aan het bovenstaande antwoord is dat het niet wetenschappelijk onderbouwd is. Ook wordt er in verschillende antwoorden van de NVKP een kind dat niet ingeënt is en toch nooit ziek is geworden als voorbeeld genomen. Dit kan natuurlijk, maar het is wat mij betreft geen goed argument, aangezien het betreffende kind ook geluk kan hebben gehad.
Er is tot op heden nog nooit wetenschappelijk bewijs gepubliceerd dat bevestigt dat vaccineren negatieve gevolgen kan hebben. Dit betekent natuurlijk niet dat er geen ingeënte kinderen bestaan die ziek zijn geworden door of na het krijgen van een vaccinatie, er valt alleen geen wetenschappelijk verband aan te tonen.

Het laten inenten van je eigen kinderen is tot op de dag van vandaag altijd een vrijwillige keuze geweest

Verplichten?

Zoals eerder geschreven bemoeit de politiek zich ook met het vaccinatieprobleem. Steeds vaker wordt er gesproken over verplicht vaccineren. Zo heeft VVD’er Klaas Dijkhoff laatst uitgehaald naar de zogenoemde anti-vaxxers in een column en zegt hij een vaccinatieplicht te overwegen. Ook vindt de meerderheid van de Tweede Kamer dat kinderdagverblijven het recht moeten krijgen om niet-ingeënte kinderen te weigeren. Dit mede omdat kinderen pas met een leeftijd van veertien maanden kunnen worden ingeënt en vaak al eerder naar de kinderopvang gaan, daardoor lopen kinderen jonger dan veertien maanden risico op besmetting.

Het laten inenten van je eigen kinderen is tot op de dag van vandaag altijd een vrijwillige keuze geweest, waar mensen de noodzaak ervan inzagen, maar nu er dalende cijfers zijn van het aantal ingeënte kinderen, maakt een groot deel van de maatschappij zich zorgen.
Naast het verplicht stellen van vaccinaties, komt de ook mogelijkheid voorbij om ouders die hun kinderen niet laten inenten te korten op de kinderbijslag. De één noemt dat financiële chantage, de ander ziet het als noodzakelijk.

Nederland loopt wat betreft het nemen van maatregelen en het opleggen van sancties achter op de rest van Europa. Zo is er in Italië en Frankrijk een wet ingevoerd die ouders verplicht hun kind te vaccineren. In België is de prik tegen Polio verplicht. Ouders die hun kinderen niet laten inenten kunnen boetes of zelfs een gevangenisstraf krijgen. In Australië geldt de regel dat ouders die hun kinderen niet laten inenten, gekort worden op de kinderbijslag en ook mogen niet-ingeënte kinderen niet naar het kinderdagverblijf. In het Oosten van Europa heeft bijna elk land een vaccinatieplicht.

Het vaakst gehoorde argument om vaccinaties niet verplicht te stellen, is dat iedereen de vrijheid zou moeten hebben om zelf een keuze te maken. Wat mij betreft geldt dit argument alleen als een kind van veertien maanden ook daadwerkelijk zelf een keuze zou kunnen maken en dit kan natuurlijk niet.

Wat mij betreft beginnen we eerst met het geven van goede (wetenschappelijke) voorlichting en die kan niet vroeg genoeg beginnen. Daarnaast ben ik van mening dat vrijheid stopt wanneer diezelfde vrijheid een ander schade toebrengt.

Foto: Wellcome Library, London