nieuws
’t kon minder en ’t wordt minder
08-10-2020
Het is wonderlijk hoe snel je de ene crisis kan vergeten, als je in een andere bent beland. De coronacrisis gaat waarschijnlijk uitmonden in een economische crisis. Toch zou het wel eens kunnen bijdragen aan het redden van het klimaat.
Geschreven door Ennio Mos
Nu Nederland thuis zit en werkt, hebben we eindelijk tijd om eens rustig om ons heen te kijken. Je zit thuis en bent omringd door al je eigen bezittingen. Welke aankopen maken je dag een stukje beter? Er zitten zo veel gewerkte uren in de spullen die jou nu omringen. Toch hebben veel mensen het gevoel dat dit de zwaarste maanden van het afgelopen decennium zijn. Nu blijkt dat het niet alleen die nieuwe kleren zelf waren die jou zo gelukkig maakten, maar ook de mensen die er op reageerden. Dat die dure smartwatch toch vooral voor een upgrade van je image moest zorgen. Spullen brengen een hoop plezier, maar met name als je ze kan delen of kan laten zien aan anderen. Bedenk als deze crisis voorbij is dus niet wat je gaat kopen of wat je gaat doen, maar met wie je dit gaat delen. Gelukkig zijn begint bij je zelf, maar gaat bijzonder stroef zonder de ander. Wellicht dat het daarom voor velen wel eens nuttiger zou kunnen zijn om te investeren in persoonlijke relaties dan in extra spullen. Want als de prijs van geluk blijkbaar zo afhankelijk is van de mensen met wie je omgaat, dan kunnen oude en nieuwe vrienden je beste investering van 2020 worden.
Los van het feit of spullen ons nu gelukkig maken, zullen we het sowieso met minder spullen moeten doen. Op een klimaat- en milieuvriendelijke manier produceren is het doel, maar de eerste stap die nu al gezet kan worden is simpelweg minder produceren. Daarom zou juist het verplicht thuis zitten, wel eens de redding kunnen worden van het klimaat. Deze ramp laat ons beter beseffen dat wat ons gelukkig maakt niet zo zeer materieel is, maar vooral sociaal. Toch is er nog altijd een maatschappelijke tweedeling tussen de klimaatactivisten en de critici die vooral benadrukken hoe duur de klimaatplannen gaan worden. In beide verhalen zit een kern van waarheid. Soms lijkt naar elkaar luisteren en elkaar gelijk geven echter moeilijker dan het probleem zelf. Klimaatactivisten zouden best eens royaal kunnen toegeven dat de energietransitie heel erg veel geld gaat kosten en de critici die dit alleen benadrukken, accepteren dat die overgang er binnen 30 jaar moet komen. Dan kunnen we eindelijk als samenleving ophouden elkaar te overtuigen van zaken waar we het allang eens over zouden moeten zijn. Het is tijd om ons eindelijk te richten op hoe ons welzijn kan groeien terwijl onze welvaart krimpt.
Waar minder getransporteerd, geproduceerd en verbouwd wordt, daar wordt minder gewerkt. Een grote taak wacht de politici van de komende jaren dus met het creëren van nieuwe werkgelegenheid en het anders inrichten van de arbeidsmarkt. Kortere werkweken zouden een oplossing kunnen vormen, zodat meer mensen kunnen blijven werken. Een eerlijkere verdeling van de winst zou dit in sommige bedrijven realistisch kunnen maken. Zo zijn er nog tal van oplossing nodig om de energietransitie economisch gezien haalbaar te maken. Hierbij is het echter wel belangrijk dat de nog steeds groeiende inkomensongelijkheid tegen wordt gegaan. Als er minder geld te verdelen valt moet het extra goed worden verdeeld. Want economische groei lijkt niet samen te gaan met een duurzaam klimaat en wordt vaak als een naïef gezien. Maar economische groei najagen ten koste van toekomstig geluk zou wel eens het toppunt van naïviteit kunnen zijn. Dan rest de vraag: Hoe maken we van Nederland een mooier land, zonder economische vooruitgang? Ik daag je uit om vandaag eens over deze puzzel na te denken. Hoe worden we gelukkiger met minder?
