Terwijl we massaal aan het warmlopen zijn voor de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart, valt er
op die dag meer te kiezen. Dan is namelijk het laatste raadgevend referendum van Nederland; over
de Wet op de Inlichten- en Veiligheidsdiensten, kortweg WIV 2017 (hierna: Sleepwet). En nee, dit
artikel is niet alleen interessant voor computernerds.

Deze wet is een opvolger van de vorige wet. Wij waren het met z’n allen wel eens dat die wet
hopeloos verouderd was, en dat er een nieuwe nodig was; immers, de technologische revolutie
dendert voort. Echter, deze nieuwe wet is een probleem voor onze rechtstaat. Dat de AIVD en de
MIVD nieuwe mogelijkheden nodig hebben begrijp ik wel, maar deze nieuwe wet staat de geheime
diensten toe om afgetapte informatie te bewaren, die te delen met louchy regimes, een geheime
DNA-databank op te zetten, en bovenal; om data van onschuldige burgers af te tappen – zonder
aanleiding of verdenking. Zo’n wet, die zo diep indruist tegen onze rechten, daar zou de Stasi in de
DDR trots op zijn.

Voorstanders van deze wet beweren dat de geheime diensten zelf veel meer bevoegdheden nodig
hebben, om bijvoorbeeld terrorisme te bestrijden. Natuurlijk is het consensus dat we als
gemeenschap terrorisme willen bestrijden en aanslagen voorkomen. Gelukkig doen we dat al
supergoed; Rob Bertholée, AIVD-baas, meldde laatst dat de AIVD al tot 4 aanslagen wist te verijdelen
in 2017. Puik werk natuurlijk. Hebben we dan nog wel een wet nodig die de privacy van zoveel
burgers fundamenteel schendt? Nota bene een grondrecht van de Nederlanders?

Zo’n wet, die zo diep indruist tegen onze rechten, daar zou de Stasi in de
DDR trots op zijn.

Ome Sybrand van het CDA, fel voorstander, bepleit zelfs een internetsurveillancedienst; een
logische reflex voor iemand die niet in het digitale tijdperk geboren is. Volgens hem is zo’n dienst
nodig om de samenleving veilig te houden. Deze valse tegenstelling, tussen privacy en veiligheid,
dwingt de kiezer tot het maken van moeilijke ethische keuzes, terwijl die valse tegenstelling
voornamelijk wordt gebruikt door politici die het niet zo op privacy en burgerrechten hebben.
Ondertussen worden de zorgen van de bevolking in het regeerakkoord weggewuifd; de zittende
coalitie meent ‘geen gebruik te gaan maken van de sleepnetfunctie’. Tegelijkertijd worden oud-
AIVD’ers wel benoemd tot toezichthouder… op de AIVD.

Gelukkig waken genoeg bezorgde burgers, voornamelijk jongeren, wél voor hun privacy. Zij komen
in actie en kennen hun rechten. De drogreden “Ik heb niets te verbergen” klinkt hen inmiddels bekend in de oren; ten eerste heeft iedereen wel wat te verbergen. En ook al heb je niets te
verbergen; je hebt het recht iets te verbergen. En dat recht moeten we verdedigen. Hoe mooi zou
het wel niet zijn als wij in deze samenleving niet bang hoeven te zijn dat de overheid meekijkt? Als
mondige burgers niet over hoeven te gaan op zelfcensuur? En dat een overheid, die jaarlijks tot 5
miljard verspilt aan mislukte ICT-projecten, niet al jouw data bewaart?

Voor zo’n samenleving zou ik tekenen.
Op 21 maart heb jij de keuze.
Maak die keuze. Stem tegen de WIV 2017.

Dit artikel is deel van de OverDWARS themaserie over de Gemeenteraadsverkiezingen van 2018.