Verbijstering, verbazing, verwondering. De morgen is vreugdeloos. Iedereen die ik tegenkom – in de trein, op het werk – is ingetogen. Het onmogelijke is gebeurd. Bij sommigen boezemt het angst in. Wat gaat er nu gebeuren? Hoe erg is dit? Wat betekent het voor ons? Het echoot overal: Trump is president.

De man die iedereen die niet op hemzelf lijkt van zich af duwt, die een muur wil bouwen, alle afspraken met bondgenoten aan zijn laars lapt, heeft gewonnen. De droevige emoji’s lijken niet op te kunnen.

Trump staat bekend om zijn verschrikkelijke uitlatingen, zowel privé als in functie. De New York Times maakte nog een interactief overzicht van 282 mensen, plekken en dingen die Trump heeft beledigd op Twitter. De Toronto Star stelde een lijst samen van 500 leugens van de man. Het is een leugenachtige, verachtelijke lafaard.

Gemakkelijk
Complexe problemen kennen zelden simpele antwoorden, maar Trump vat ze samen in één Tweet. Of hij veegt ze weg door te roepen ‘Wrong, nonsense, I will sue you!’ Het is te gemakkelijk. Weglopen, muren opwerpen, geen energie steken in constructieve vooruitgang tussen mensen, maar de wereld verdelen in ‘goed’ en ‘fout’ en die verschillen alleen maar benadrukken.

En dan, deze ochtend, geeft Trump zijn eerste toespraak als winnaar, als ‘president-elect’. Het klinkt als volgt:

Wat doet hij? Wie beledigt hij? Wat voor misbaksels verkoopt hij? Niets. Niets van de Donald Trump die we kennen. Hij spreekt over verbinding tussen alle politieke kleuren, tussen alle etniciteit, tussen alle religies. Het lijkt wel kerst! Wat is er aan de hand? Begint hier zijn rol als marionet? Of is dit een poging iedereen rustig te houden, om vervolgens als een olifant in een proseleinkast alle klimaattopafspraken overboord te gooien, Obamacare te vermoorden en klassen- en rassensegregatie aan te wakkeren?

Niemand weet het. Niemand weet wat hij de komende vier jaar gaat doen. We weten alleen wat wijzelf kunnen doen. We hebben gezien wat er kan gebeuren. Eerst met ons eigen Oekraïne-referendum, daarna de Brexit, nu Trump. Dit zijn kennelijk geen irreële gevaren meer. Ze liggen op de loer en we spreken allen van ons nog niet genoeg aan om erger te voorkomen. We moeten de woorden van Trumps recentste speech opvolgen: we moeten zoeken naar verbinding en de vergetenen uit de vergetelheid halen. En dat is niet gemakkelijk.

“Laten we Trumps woorden opvolgen.”

Daarvoor moeten we uit onze comfort zone, zowel Gerdi Verbeet als Aminata Caïro vertelden het ons al. Dingen als stemmen en campagne voeren helpen, maar ook persoonlijke verbinding is belangrijk. De noodzaak is groter dan ooit. Meer dan ooit hebben we solidariteit en empathie nodig. Dingen die we van Trump, Wilders, Le Pen en de hunnen niet kunnen verwachten. Daardoor lijkt de uitgestrekte hand soms van één kant te komen, wat het extra moeilijk maakt.

Weet echter, de hand is ook daar bij de mensen die zich aangetrokken voelen tot Trump, Wilders en Le Pen. Zij zoeken, veel wanhopiger dan de politiek actieve jongere, naar contact. Maar bijna niemand spreekt hen aan. Omdat het in de politiek altijd hetzelfde liedje is. Gehannes zoals bij de PvdA en schandalen als bij de VVD dragen daaraan bij. Maar ook het homogene gedoetje. Gebrek aan verschillen binnen de politiek zoals we die ook op straat hebben vervreemden ons van elkaar.

Energie
Kortom, mensen willen wat anders dan de politicus die dat politiek correcte taaltje spreekt. Dat kennen ze nou wel. Denk aan Hillary Clinton. Die gunnen ze geen uitgestoken hand meer, die duwen ze weg. Zoals Trump en Wilders ook doen. Maar degenen die energie in hen stoppen, kunnen beetje bij beetje het vertrouwen krijgen dat ze een hand waard zijn. Nogmaals, dat kost tijd, moeite, energie, discomfort.

Hoe je dat doet? Dat moet je helaas zelf uitzoeken. Daar zit een groot deel van die tijd en moeite. Of het gaat om contact zoeken met studie- of schoolgenoten, lid worden van een organisatie, aansluiten bij wijkprojecten, een praatje maken met mensen in de bus of de trein, sporten bij een vereniging met allerlei verschillende mensen, of oud-en-nieuw vieren met je buren, je moet íets. En je moet zelf uitzoeken waar en met wie. Dát is namelijk die verbinding. Contact dat vanzelf komt draagt niet bij, het gaat om de verbindingen die er nu nog niet zijn. Laten we de Brexit en Trump omvormen tot positieve inspiratie. Laten we verbinden.