De Linker Wang wil het gesprek gaande houden

De Linker Wang

GroenLinks heeft een eigen religiewerkgroep: De Linker Wang. Begonnen als platform voor linkse christenen binnen het pas ontstane GroenLinks, ontwikkelde het zich tot een bredere beweging. De Linker Wang is nu een gerespecteerd platform dat kritisch en open politiek-religieuze vraagstukken aan de orde stelt, onder meer door de uitgave van het gelijknamige magazine. Wat heeft De Linker Wang GroenLinks en DWARS te bieden?

door Wies Houweling (voorzitter van De Linker Wang) en Theo Brand (hoofdredacteur van De Linker Wang)

De Linker Wang wil vooral een plek zijn waar mensen elkaar verhalen vertellen en hun inspiratie delen. Zo kunnen we aan bezieling werken voor een linkse politiek. De Linker Wang wil GroenLinksers en anderen daarnaast ook kritisch-constructief over religie laten nadenken.

Toenmalig DWARS-bestuurslid Lyle Muns werd in oktober 2016 geïnterviewd in magazine De Linker Wang. “Mijn generatie staat meer onbevangen tegenover religie”, zei de voorman van de GroenLinks-jongeren. “Religie haalt vaak het nieuws door spanningen en door de politieke Islam. Daarnaast zie ik een revival van religiositeit. Veel jonge mensen zijn op zoek naar zingeving. Ze willen meestal niet terug naar de oude instituten en dogma’s, maar staan wel open voor oude en nieuwe bronnen van zingeving en spiritualiteit.”

Deze uitspraak van Lyle sluit aan bij waar De Linker Wang voor staat: zingeving, spiritualiteit en moraal staan niet los van de politiek. En wie meent van wel, maakt er een technocratisch verhaal van en is zich vaak niet bewust van impliciete beleidskeuzes onder de vlag van pragmatisme. De afgelopen veertig jaar waren die keuzes vooral neoliberaal van karakter. Dat zingeving, mensbeelden, diepere waarden geen rol spelen in de politiek, is kortom een illusie. Niets in onze wereld is immers waardenvrij.

“Niets is waardenvrij”

Prachtig, maar daar hebben we toch geen religie meer voor nodig? Het is deze vraag die snel klinkt: een begrijpelijke vraag in onze overwegend seculiere samenleving. Wat meespeelt bij deze vragenstellers is dat zij ervaringen hebben opgedaan met mensen die beweren dat alleen of vooral hun eigen godsdienst of levensbeschouwing goed is voor de wereld. Religie kenmerkt zich in de praktijk vaak door exclusief denken. Daar legt De Linker Wang graag de vinger bij, omdat er meerdere wegen naar Rome leiden. Je zou dat een principieel vrijzinnig inzicht kunnen noemen, dat past bij een partij als GroenLinks.

Tegelijk bevatten de wereldgodsdiensten grote schatten aan wijsheid en inzicht op zowel persoonlijk als maatschappelijk terrein. Ze liggen ten grondslag aan beschavingen en vooruitgang. Natuurlijk werd en wordt er in naam van godsdiensten ook misbruik gemaakt van macht. Religie is mensenwerk. Er zijn dan twee reacties mogelijk: of het kind wordt met het spreekwoordelijke badwater weggegooid. Of je kunt een interpretatiestrijd aangaan door te zoeken naar manieren waarop de grote spirituele wijsheidstradities vandaag zeggingskracht kunnen hebben, juist als motor van maatschappelijke verandering.

Dat laatste gebeurt naar ons idee vrij weinig, zeker in Nederland. De tendens is vaak dat alleen seculier atheïsme de maatschappij verder zou helpen. De Linker Wang onderkent de waarde van godsdienstkritiek en atheïsme, zeker waar het machtsstructuren bekritiseert en sociaal onrecht aan de kaak stelt. Atheïsme heeft een profetische kant, zoals bijvoorbeeld Karl Marx liet zien.

Maar vandaag ligt er vanuit seculiere hoek een vorm van levensbeschouwelijk exclusivisme op de loer. Religieus-zijn is niet meer de norm maar de afwijking. Maar waarom zouden bijvoorbeeld christenen of moslims vanuit hun inspiratiebronnen geen rol kunnen spelen in processen van maatschappelijke vooruitgang?

“Religie is mensenwerk”

De Linker Wang wil graag een bijdrage leveren om met name binnen GroenLinks te laten zien dat ook religies – dus gelovigen die al dan niet georganiseerd zijn in geloofsgemeenschappen – bondgenoten kunnen zijn in de strijd voor een betere wereld.

Denk bijvoorbeeld aan de vredesbeweging die na de Eerste Wereldoorlog wereldwijd is ontstaan vanuit christelijke kerken en nog steeds actief is. Je ziet het terug in organisaties als PAX voor Vrede en Kerk en Vrede. En kijk naar de anti-armoedebeweging, die heel sterk levensbeschouwelijk is geworteld bij onder meer christenen en humanisten.

In zowel het christendom als de islam is in de twintigste eeuw een vorm van feministische theologie opgekomen. Vrouwen zijn hun spirituele bronnen opnieuw gaan interpreteren. Vaak leidt dat tot veel meer innerlijke kracht, empowerment en overtuigingskracht dan uitsluitend een beroep op rationele argumenten, hoe belangrijk die ook zijn.

Het brengt ons op een volgend punt: moet emancipatie altijd op een zelfde manier verlopen? Of hebben bijvoorbeeld vrouwen en homoseksuelen met een religieuze achtergrond het recht om op hun eigen manier de strijd aan te gaan? Emancipatie kan volgens verschillende strategieën vorm krijgen. De richting is helder maar het proces hoeft niet altijd volgens de normen of eisen van een seculiere meerderheid te worden doorlopen. Heeft GroenLinks voldoende oog voor deze diversiteit en pluriformiteit? Alleen de dialoog brengt ons hier verder.

“Ga voor de dialoog en heb daarbij oog voor de verschillen,” zei DWARS-voorzitter Lyle Muns in het interview dat we zojuist aanhaalden. En hij vervolgde: ‘Het is goed om juist ook mijn generatie bij dat gesprek te betrekken. Inspiratie is belangrijk voor mensen. En uiteindelijk gaat het erom dat we samen werken aan dezelfde groene, sociale en vrijzinnige idealen.’

“Heb oog voor verschillen”

De Linker Wang gaat graag in op deze uitnodiging en ziet DWARS als een belangrijke samenwerkingspartner.

Onze wereld is veelkleurig en mensen zijn geïnspireerd vanuit verschillende bronnen en tradities. Het mooie is dat in bijna alle religies en levensbeschouwingen sporen van vernieuwing en bevrijding te vinden zijn. Progressieve krachten zijn veelkleuriger dan je zou denken. Het is zonde als mensen met dezelfde politieke idealen zich verliezen in gekissebis over religie en levensbeschouwing. Het komt er juist op aan om al het spirituele kapitaal aan te boren voor een wereld waarin gerechtigheid, duurzaamheid en vrede ruimte krijgen. Want zonder inspiratie en oog voor diversiteit lukt het niet om te bouwen aan politiek met compassie.

Dit artikel is deel van de OverDWARS religieweek.

lees ook

LVolg ons op facebook

L