Leve de monarchie! Voordelen van het koningshuis

28-04-2017

Jorien Posthouwer

Maxima vind ik de mooiste vrouw van het land. Ik drink mijn koffie graag uit een mok met een foto van ons pasgetrouwde koningspaar en op mijn kamer hangt een ansicht met een familieportret van Bea en Klaus met de kleine Alex, Friso en Constantijn. Het koningslied ken ik uit mijn hoofd en van kind af aan is het mijn droom geweest om een tompoes te eten met de koningin. Vooral omdat ik heel benieuwd ben hoe zo’n chique vrouw in hemelsnaam een tompoes netjes naar binnen kan werken, maar dat terzijde. Kortom, ik ben fan van het koningshuis.

Natuurlijk vind ik het zielig dat Amalia, Alexia en Ariane zo publiekelijk opgroeien en kan ik mij voorstellen dat het allemaal wel wat goedkoper kan. Toch schrok ik toen ik hoorde dat GroenLinks en DWARS – met wie ik het vrijwel altijd eens ben – voor de afschaffing van het koningshuis zijn. Tijd om te onderzoeken of ik deze koningshuisliefde nog wel aan mijzelf kan verantwoorden.

Wat doet de koning?
Even kort, hoe werkt het Nederlandse koningshuis nou precies en wat doet Alex de hele dag? Nederland heeft een constitutionele monarchie. Dat betekent dat het staatshoofd – de monarch – erfelijk bepaald is en dat zijn bevoegdheden grondwettelijk – constitutioneel – vastgelegd zijn.

Dankzij de grondwet is de macht van een monarch beperkt. De monarch is onderdeel van de regering en de ministers dragen verantwoording voor zijn daden. Willy staat het bekendst om zijn ceremoniële taken, hij knipt lintjes door en slaat champagneflessen kapot tegen boten. Maar daarnaast heeft hij ook een staatsrechtelijke taak, hij ondertekent wetten en Koninklijke besluiten. De koning heeft daarbij de mogelijkheid om wetten niet te ondertekenen, daarmee kan hij de uitvoer van wetsvoorstellen dwarsbomen. Dit gebeurt echter zelden.

“Het is een voordeel dat de koning niet door het volk is gekozen”

En dat is meteen een van de belangrijkste voordelen van onze huidige monarchie. Inderdaad, de koning is niet door het volk gekozen. Hij hoeft geen specifieke eigenschappen te hebben om deze functie en de bijbehorende macht te gebruiken. Dit kun je oneerlijk vinden, maar het maakt ook dat de vorst uiterst zorgvuldig met deze macht omspringt en deze slechts zelden gebruikt.

Ik vertrouw dergelijke controlerende macht meer toe aan iemand die er niet om gevraagd heeft en zich vanwege zijn bevoorrechte positie moet verantwoorden aan alle Nederlanders. Wanneer deze ‘functie’ democratisch gekozen wordt betekent dit dat de verkiesbare kandidaat kiezers moet overtuigen en daardoor bepaalde groepen aanspreekt en specifieke belangen behartigt. Dat is geen probleem voor ons parlement waarin de macht wordt verdeeld over meerdere mensen. Maar ik vind het een heel geruststellend idee dat we een volksvertegenwoordiger hebben – anders dan de Tweede Kamerleden, die zijn zo partijdig – die als laatste controle onze nieuwe wetten goedkeurt. Zeker als je bedenkt dat ons democratisch systeem mensen als Thierry Baudet op machtsposities zet.

Nog meer voordelen
Naast de staatkundige functie wordt de ceremoniële functie van het koningshuis vaak als een van de voordelen genoemd. Het koningshuis zou alle Nederlanders met elkaar verbinden en functioneert als een coherente representatie van Nederland naar het buitenland, wat het bedrijfsleven en de internationale betrekkingen goed zou doen.

Helaas kan niemand dit controleren of bewijzen. We weten gewoon niet hoe onze internationale betrekkingen eruit zien zonder Koninklijke staatsbezoeken. En we weten niet hoe ‘samenhorig Nederlands’ we ons voelen zonder koning en koningin. Ik denk zelf dat Willy & Max van Lucky TV Nederland meer verenigen dan het koningshuis, maar ook dat hebben we uiteindelijk te danken aan ons Koninklijke systeem.

Rechtvaardigen Willy & Max alleen al het bestaan van de monarchie?

Kortom, het Nederlandse koningshuis kent zeker voordelen. Dit praat de luxe waarin het koningspaar leeft en de hoge kosten die dit met zich meebrengt niet goed, maar afschaffing van de monarchie ook niet. Ik kan weer met een gerust hart uit mijn koningspaarmok drinken en hoop van harte dat GroenLinks en DWARS eerst hun andere plannen en idealen verwezenlijken voordat ze aan het ontmantelen van het koningshuis beginnen.