Kritisch en vooral ook zelfkritisch. Dat is wat DWARS wil zijn en voor een groot deel ook is. Daarbij schuwt zij geen enkel taboe. Of toch? Op één punt verdient DWARS nog geen zelfkritische medaille.

DWARS worstelt veel met inclusiviteit. De vraag ‘Hoe kunnen we meer mensen aanspreken en een gemengder gezelschap worden?’ weergalmt op congressen, borrels en vergaderingen van besturen en commissies.

Een van de vele puzzelstukken om welke organisatie dan ook inclusiever te krijgen, is elkaar aanspreken op elkaars gedrag. Opiniemakers en wetenschappers als Anousha Nzume, Manju Reijmer, Sylvana Simons, Olave Basabose, Aminata Cairo en Gloria Wekker betogen dit waar zij ook mogen spreken. Drie van hen spraken eerder ook bij DWARS over dit onderwerp.

En dat heeft effect. Ik herinner me een brainstorm van het campagneteam over de vraag: hoe verbeelden we het ideale Nederland volgens Wilders in een video? Ik stelde voor om te tonen dat asielzoekers alleen het land in mogen als ze zich verkleden als zwarte piet. Daarop kreeg ik de opmerking: “Sjors, dat vind ik racistisch”. Het werkt. Racisme is bespreekbaar. Om deze en andere redenen staakten we de productie van deze video.

Kijk daarnaast naar de verdeling man-vrouw. In de aanloop naar het laatste DWARS-congres werd langzaam duidelijk dat met een beetje pech bijna het hele bestuur een piemel zou hebben. Heel fijn dat het congres uiteindelijk vier vrouwen in het bestuur verkoos.

“Hoe zit het met de man/vrouw-verdeling?”

Op datzelfde congres presenteerde DWARS vier vrouwen voor het campagneteam. Direct stelt een kritische DWARSer dan de vraag: “Hoe zit dat met de man/vrouw-verdeling?” Het is duidelijk dat DWARS inclusiviteit, diversiteit en gelijkheid nastreeft en zichzelf daarop durft aan te spreken. Hartstikke goed en volwassen.

Echter, DWARS kan wat van zichzelf leren. Waar DWARS op het vlak van diversiteit en discriminatie ruimhartige zelfkritiek levert, ontbreekt het hieraan op het thema vliegreizen. Laat mij dit illustreren.

Lekker goedkoop vliegen
Tijdens ons programma-congres afgelopen jaar opperde ik dat vliegtickets duurder moeten worden. In mijn verdediging van het voorstel sprak ik uit: “Je kunt nu voor twee tientjes het vliegtuig in.” Zonder toestemming van de dagvoorzitter scandeerde een lid “Ja, lekker toch?!”. Mijn voorstel heeft het niet gehaald.

Zo ook op het afgelopen congres. Ik wilde een motie indienen die stelde dat zichtbare kopstukken in de organisatie niet meer vliegen voor hun vakantie. Dit als gevolg van de logische rekensom: DWARS wil minder vliegreizen + DWARS gelooft in rolmodellen + DWARS heeft rolmodellen = DWARSe rolmodellen vliegen niet.

Was dit een inclusiviteits-issue, dan waren Simons en Wekker trots geweest en had DWARS het voorstel ruimhartig omarmd. Nadat ik mijn voorstel op het congres kenbaar maakte, riep een bestuurslid echter uit: “Is dit serieus?!”. Ik moest mijzelf nagenoeg naar de microfoon vechten om ook maar even spreektijd te krijgen.

“Lekker toch, goedkoop vliegen?!”

De gevoelsmatige consensus op het congres verklaarde mijn motie ‘ludiek’. Zo gunde DWARS zichzelf geen moment om zichzelf eens goed aan te kijken. Terwijl deze discussie veel waardevoller is dan eentje over bijvoorbeeld kledingadvies voor bestuursleden, waar op datzelfde congres wel ruimte voor was.

Ik verwacht niet per se dat iedereen het met mij eens is, maar dit punt moet op zijn minst bespreekbaar zijn. Dat jongeren die het principe ‘een betere wereld begint bij jezelf’ aanhangen een discussie over wel of niet vliegen weglachen is ernstig. Tegelijkertijd is het een belangrijk signaal.

Dat signaal is luid en duidelijk: er ligt een taboe. Een taboe dat zegt dat we elkaar niet mogen aanspreken op ons vlieggedrag. Op dit onderwerp is DWARS nog niet zo volwassen als op het onderwerp inclusiviteit. En aangezien wij op basis van onze idealen dwars door taboes heen breken als het moet, aangezien wij ons graag ideologisch volwassen gedragen, doe ik twee oproepen. De eerste: vlieg niet. Dat is simpel. En twee: zegt iemand “Ik vlieg deze zomer”? Wens diegene een fijne vakantie en een goede reis, en vergeet niet: “De volgende keer niet meer vliegen hè.”

Dit artikel is deel van de OverDWARS Reistijd.