De Tesla’s waren deze december niet aan te slepen. De bijtelling ging namelijk omhoog per 1 januari 2020 en dat lieten Nederlanders die het kunnen betalen niet aan zich voorbij gaan. Je zal maar een dief van je eigen portemonnee zijn. Dit voorbeeld laat zien dat we best bewogen kunnen worden tot duurzame maatregelen, maar dat daar dan wel iets tegenover moet staan. Maar zijn elektrische auto’s wel het duurzame alternatief voor de benzineauto?

Energie is duurzaam als het geen afval geeft en het uit een hernieuwbare bron komt. Dieselauto’s zijn bijvoorbeeld niet duurzaam omdat bij de verbranding van diesel CO₂ vrijkomt. Dat is afval. Ook is diesel niet hernieuwbaar, want olie zal uiteindelijk opraken. Bij de productie van een duurzame auto gelden dezelfde regels. Voor de productie van auto’s kunnen materialen nodig zijn die schaars zijn, dus dat zou kunnen betekenen dat het het niet te rekenen is als duurzaam. Maar recycling kan dan een optie zijn.

Hoe Wordt Energie Opgewekt?

Alle auto’s hebben natuurlijk energie nodig om zich voort te bewegen, en dat kan op verschillende manieren. Energie wordt op een aantal manieren opgewekt: met de zon, de wind, door verbranding van plantaardig en/of dierlijk materiaal (ook wel biomassa), door met watermolens elektriciteit te maken (waterkracht), kernenergie en verbranding van fossiele brandstoffen (benzine en diesel). Zonne-energie, windenergie en waterkracht zijn groene stroom. Er is na gebruik van de energie tenslotte geen afval en het is hernieuwbaar.

Biomassa is op papier een groene energiebron, maar daar kunnen vraagtekens bij gezet worden. Elektriciteit van biomassa wordt opgewekt door afvalhout van verschillende sectoren en aangekocht hout te verbranden. Bij de verbranding komt CO₂ vrij. Toch kun je bomen terugplaatsen die de uitgestoten CO₂ weer opnemen. Als je hiernaar kijkt lijkt biomassa CO₂-neutraal. Maar als je naar het hele plaatje kijkt, is het een stuk minder. Het planten van bomen en het vervoeren van de biomassa kost energie. Hierbij wordt dus CO₂ uitgestoten. Ook is het vaak niet duidelijk of er daadwerkelijk nieuwe bomen worden teruggeplant. Kernenergie en de verbranding van fossiele brandstoffen zorgen beiden uiteraard voor afvalproducten en zijn niet hernieuwbaar. Dit is dus grijze stroom.

De Productie van Elektrische Auto’s: Duurzaam of Niet?

Ook het maken van de auto zelf kost stroom; de stoelen waarop je zit en de ramen, maar ook de bedrading en de motor . Voor de productie wordt vaak grijze stroom gebruikt, waarbij dus CO₂ wordt uitgestoten. Het maken van een elektrische auto zal vaak voor meer CO2 uitstoot zorgen dan het maken van een benzine- of dieselauto. Dat komt omdat er voor een elektrische auto meer onderdelen nodig zijn; denk bijvoorbeeld aan de accu. Gelukkig wordt 98% van de onderdelen van afgedankte auto’s hergebruikt. Bij 11,3% van de onderdelen is er sprake van ‘downcycling’. Dit betekent dat de waarde van de het nieuwe product lager is dan het oorspronkelijke product. Bij elektrische auto’s ligt het percentage van hergebruik lager, omdat de accu vaak niet wordt gerecycled. Echter, het is wel mogelijk om 75% van een accu te recyclen.

Maar om terug te gaan naar de productie van de accu. Een elektrische auto gebruikt een lithium-ionbatterij om de stroom in op te slaan . Om deze batterij te maken zijn twee metalen erg belangrijk: kobalt en lithium. Het winnen van deze metalen is helaas vaak erg vervuilend. Kobalt is het bijproduct van het smelten van koper. Het afval uit de kopermijnen vervuilt rivieren en drinkwater in Congo. Lithium wordt gewonnen in Zuid-Afrika. De chemicaliën die gebruikt worden bij de lithiumwinning komen soms in het milieu terecht, waardoor dieren doodgaan.

Ook kost de winning heel erg veel water. De productie van de accu’s is dus allesbehalve duurzaam. Gelukkig staat de wetenschap niet stil en wordt er gewerkt aan betere accu’s. Hopelijk worden deze van andere materialen gemaakt, kunnen ze meer stroom opslaan en gaan ze langer mee. Als de accu’s beter en vaker gerecycled worden, kan de productie van de elektrische auto een stuk duurzamer worden.

De productie van de elektrische auto is dus minder duurzaam dan de productie van de benzine- en dieselauto. Gelukkig haalt die dat weer in bij het gebruik. Als een auto op 100% zonne- en/of windenergie rijdt , is de CO₂-uitstoot minimaal. Het enige wat dan als CO2 uitstoot kan tellen is dat wat bij de productie van de zonnepanelen en de windturbines vrijkomt. Maar ook als er ‘gewone’ stroom wordt gebruikt, is de elektrische auto beter. Uit het stopcontact komt stroom die Europese Mix genoemd wordt. Dit is een combinatie van grijze en groene stroom. Bij de productie van deze stroom komt nog steeds 50% minder CO₂ vrij dan bij de verbranding van benzine.

Op dit moment wordt 15% van het elektriciteitsverbruik opgewekt door groene stroom. 26% daarvan wordt opgewekt door biomassa, wat dus niet zo duurzaam is als zonne- en windenergie. Als we alle auto’s zouden vervangen door de elektrische variant, zou er bij lange na niet genoeg groene stroom zijn om alle auto’s CO₂-neutraal te laten rijden.

Conclusie: Is de Elektrische Auto Echt Duurzaam?

Dus is de elektrische auto een duurzaam alternatief voor de benzineauto? Nee, dat niet, maar het is wel beter. Van productie tot sloop wordt er met een elektrische auto 35 tot 70 procent minder CO₂ uitgestoten, afhankelijk van hoe de stroom wordt opgewekt. De elektrische auto is dus niet de uiteindelijke oplossing, maar het kan wel een tijdelijke oplossing zijn. Misschien zal de uiteindelijke oplossing bij groen openbaar vervoer liggen in plaats van persoonlijk vervoer.

Heb jij hier ideeën over? Wij als commissie Energie, Duurzaamheid en Mobiliteit denken na over hoe we Nederland duurzamer kunnen maken. Kom gerust eens naar een bijeenkomst of vergadering! Of neem contact met ons op via voorzitter.edm[at]https://dwars.org!