Je kent ze wel. Of misschien ben je er zelf wel één. Zo’n type dat een paar maanden in zijn eentje – of soms met zijn tweeën – de hort op gaat. Zuidoost-Azië, Australië, zuidelijk Afrika, Zuid-Amerika, de Verenigde Staten, alles komt langs. En alles is ver. “22 uur vliegen met een overstap op Dubai”, hoor je dan. Of wat dacht je van: “Ik vlieg eerst van Amsterdam naar La Paz en van daaruit naar Sucre. Op de terugweg pak ik Cuzco en Miami nog mee.” Jemig, daar heb je vast lang voor gespaard? “Ja, de reis alleen al is wel tweeduizend euro, maar ja, ik leen ook maximaal bij en zo’n reis maak je maar één keer, hè?”

Terwijl ik het aanhoor zie ik het alweer gebeuren: eenmaal terug van de reis gaat het toch kriebelen. “Ik wil eigenlijk nog een keer terug naar Bolivia, zo’n mooi land!” En daar blijft het niet bij: “Ja, Vietnam lijkt me ook super!” Met andere woorden: de reiziger is verpest. Zo’n reis maak je maar één keer? Ammehoela! De reiziger denkt nu dat er nog maar één manier is waarop hij plezier kan maken. Ondertussen zie ik van hem een Facebookbericht langskomen: “De wereld is een boek. Als je niet reist, lees je maar één bladzijde.” Ach, ga toch weg.

Het zure is namelijk dat de mooie reis een keerzijde heeft. We verbranden bakken kerosine voor deze tochten. De reiziger pompt de atmosfeer voller en voller met broeikasgassen. Na voeding is vervoer de grootste aanjager van CO2 bij de gewone burger. Elektrische auto’s zijn leuk en zonnepanelen ook, maar daarmee redden we het niet; we moeten ons gedrag fundamenteel aanpassen. Dus minder consumeren en: MINDER REIZEN.

“Ik moet dit ongelofelijk tof vinden, dit moet onvergetelijk zijn!”

Politici vragen dit niet van ons, want ze moeten lief zijn voor de kiezer. Bedrijven ook niet, want zij moeten geld verdienen. De medemens vraagt het al helemaal niet, want die moet sociaal wenselijk gedrag vertonen en enthousiast reageren op je reisplannen. Omwille van de boodschap laat ik die sociale conventies even achterwege. Daarom verzoek ik je, reiziger, hou alsjeblieft op met die verre reizen.

Trouwens, zo’n reis is niet eens leuker dan een andere reis. De druk om plezier te maken is namelijk enorm. Natuurlijk kom je leuke dingen tegen, maar bij alles denk je: “Ik moet dit ongelofelijk tof vinden, dit moet onvergetelijk zijn! Is dit nou de reis van mijn leven?” Het is alsof je naar jezelf kijkt door een cameralens. Je bent er niet helemaal bij en hebt geforceerd plezier. En pas achteraf besef je wat er leuk en minder leuk aan die reis was.

Bovendien gebeurt er tijdens je reis ook iets anders. Onderzoek heeft aangetoond dat je vriendenkring krimpt als je reist. Het individualisme heerst en de samenhang met je buren, kennissen, vrienden en familie verdwijnt. Wanneer je terugkomt zijn je huisgenoten inmiddels verhuisd en het is maar de vraag of die nog eens een cafeetje met je doen. Aan je Facebookvrienden aan de andere kant van de oceaan heb je dan bar weinig. Heb het er maar voor over, om een keer een olifant in het wild te kunnen zien.

“Ga eens bij je onderbuurman op de koffie”

Sjors, hoor ik je vragen, heeft de reiziger dan geen goede reden voor zo’n reis? Zelfontplooiing? Algemene ontwikkeling? Een innerlijke zoektocht? Of misschien culturen ontdekken? Goede dingen, maar het kan simpeler. Ga eens kijken in Doetinchem. Of vraag je onderbuurman op de koffie.

Dus ben je hier geboren? Leer er maar gewoon mee leven dat je geen olifanten kunt zien. Treur niet! Er is genoeg leuks in de buurt. Kijk naar het Openluchtmuseum, het stadscentrum van Roermond en Cruquius. Ik noem drie willekeurige uitstapjes in Nederland en ik weet zeker dat er iets bij zit waar je nog niet bent geweest. Bekijk dat eerst maar voordat je het vliegtuig in stapt. En dan heb je altijd nog België met Brugge, Brussel, Leuven et cetera. Duitsland en Frankrijk: nóg groter. Van zulke reizen groeien je algemene ontwikkeling en culturele verkenning net zoveel als van een vliegreis. Het goede van zo’n reis zit hem ook helemaal niet in de kilometers, het zit hem in je instelling. Dus genoeg te kiezen, maar laat dat vliegtuig alsjeblieft staan.