Jaren geleden wachtte ik elke zondag ongeduldig tot de Donald Duck op de mat viel. Datzelfde uitkijken doe ik ook naar het PVV-programma, want het is gegarandeerd interessant. Bij de vorige lokale en nationale programma’s ging ik met een marker er doorheen om de grootste onzin uit te lichten, en zo ook nu.

De teleurstelling was dan ook groot toen gisteren bleek dat er dit jaar niet meer inzat dan een enkel A4-tje. De inhoudsopgave van het D66-programma is letterlijk langer. Het buitenland doet het beter; het Duitse AFD heeft 74 pagina’s bij elkaar getikt en het Franse Front Nationaal komt op 106 pagina’s uit. Het is toch internationaal gênant dat onze nationalisten zich het er zo makkelijk vanaf maken? Een vierdeklasser krijgt er bij maatschappijleer een onvoldoende voor met de opmerking ‘Je hebt er wel een beetje met de pet naar gegooid.’

Maar, ik ging trouw lezen. Wie weet had onze twitter-ervaren peroxideprins het daadwerkelijk gepresteerd een kwalitatief hoogwaardig A4-tje te produceren.

Onoriginele inleiding
De inleiding (zie bovenaan) valt bijna samen te vatten in twee tweets en is bovendien niet origineel. Dit hebben we vaker en scherper gehoord, Geert.

Dan de top 11 problemen van Nederland, al dan niet met oplossing: Islam, EU, te weinig macht voor burgers, zorg, huur, AOW, linkse hobby’s, zorg, veiligheid, armen en auto’s. Bij het merendeel van de punten ontbreekt echter een uitleg hoe Geert het wil realiseren. Je zou denken dat een beroepspoliticus als Geert Wilders na achttien jaar in de kamer wel opgepikt heeft dat overheidsbeleid niet werkt als een wens bij een geest-in-een-fles.

De 11 grootste problemen in Nederland volgens het PVV-programma.

Vervolgens komt de financiële verantwoording. Het is een perfect voorbeeld van een optelsom zoals leerlingen van groep 7 die krijgen. Helaas legt de verantwoording niet uit waar de getallen vandaan komen. Hoe Geert 7,2 miljard wil verdienen met “Nederland de-islamiseren” is mij een raadsel. Allicht naar Amerikaans model Islamland laten betalen voor alle kosten?

Het bezuinigen op “enz.” baart me ook zorgen. Het impliceert dat de lezer wel weet hoe het riedeltje verder gaat, met als onderliggende strategie dat iedereen zijn eigen meningen kan inpassen. In het verleden was een politiek programma er om expliciet te zeggen wat je als partij vindt. De PVV doet dat mooi anders! Een revolutionair staaltje politieke innovatie.

Want even serieus: het is een complete uitholling van onze democratie dat een van de grootste partijen haar punten op één kantje kan samenvatten. Naast dat het inhoudelijk te vergelijken valt met ideeën van ‘s werelds grootste fascisten zorgt de beperkte inhoud ervoor dat de PVV weinig tot geen verantwoording hoeft af te leggen. Met dit zakdoekje geven ze zichzelf vrij spel om over de onderwerpen die de top 11 niet gehaald hebben maar wat te doen. Als ze al wat doen.

De financiële verantwoording van het PVV-programma.

Presentatie
Wilders maakte zijn programma via Twitter en Facebook bekend. Het zal geen verrassing zijn dat dat is waar Geerts electoraat voornamelijk nieuws vandaan haalt. En toegegeven: zo’n op één plaatje passende pagina deelt wel lekker. Misschien was dat wel zijn overweging; deelbaar en hypebaar gaat boven de inhoud. En dat is exact de succesformule waarmee hij al jaren scoort.

De PVV verlaagt de lat voor zichzelf en haar kiezers en doet daarmee lijken alsof politiek echt zo makkelijk is, alsof redelijkheid, compromissen en rechten en plichten er niet aan te pas komen. Geen wonder dat PVV-kiezers zo ontevreden zijn over ‘de politiek’; als dit hun realiteit is dan lijken de politici in Den Haag inderdaad een stelletje duimendraaiende, burgerhatende flapdrollen. En dit is gevaarlijk, want wie het vertrouwen in de rechtstaat en democratie verliest zal proberen deze te omzeilen en ondermijnen in plaats van mee te bouwen. Angst neemt de plaats in van hoop, en dat is nog nooit een route geweest naar een betere wereld. Het is duidelijk een tijd van verandering, de vraag is: waarheen?

Geert Wilders en Jesse Klaver: toch overeenkomsten?