Van nachten overslaan en negens willen halen, tot rood doorlopen ogen van turen zonder einduren. Uitstellen uit angst om te falen, net de deadline halen, een zes is geen studenten-tien maar één vol zelfminachting. Niet tot rust komen, ’s nachts is het stil maar niet in mijn gedachten, eindeloos lijkt slaap zijn intrede af te wachten; je haalt toch goede resultaten? Je doet toch genoeg? Je werk geprezen door de ander en docent maar door jezelf niet erkent. Het moet foutloos, origineler en vooral excessiever. Een kwestie van vergaande ambitie of is er wat anders aan de hand?

Uit onderzoek van het CBS (2015) blijkt dat ruim 72.000 jongeren onder de 25 jaar thuis zitten vanwege arbeidsongeschiktheid, omdat stress, vermoeidheid en angsten de allerhoogste tol hebben geëist. Daarbovenop meldt 1 op de 3 zich zorgen te maken over een mogelijke burn-out. Een vreemd fenomeen is het niet. Van vacatures die welwillendheid tot overwerken aanduiden als een pré, de toenemende druk van sociale media, perfectie afleveren, ervaring opdoen, je netwerk uitbreiden en werken naast je studie.

Overwerken, nachten doorhalen en overmatige zelfkritiek lijken het recept te zijn voor welvaart

Ook mijn omgeving weerspiegelt de gevolgen van deze groeiende prestatiedruk. Van mijn oud-studiegenoten valt nu ruim een kwart onder de 72 000 jongeren met burn-out klachten. Desondanks wordt er vrijwel niet aan de bel getrokken; overwerken, nachten doorhalen en overmatige zelfkritiek lijken zelfs het recept te zijn voor welvaart. Maar wat voegt succes toe als je het niet met jezelf delen kan? Wie maak je dan echt gelukkig, jezelf of anderen?

Je zonder schuldgevoel verliezen in een Netflix marathon of drie uur lange dutjes doen, is omgetoverd tot iets dat ingepland moet worden. Het is normaal om aan te geven hoe erg je rust nodig hebt, maar niet om daaraan toe te geven. Is het erkennen van zulke signalen dan zwak? Doet dat af aan je doorzettingsvermogen? Nee. Sterker nog, jezelf tot halt roepen en tot rust verplichten is nogal een opgave als je het werktempo van een jachtluipaard aanhoudt. Tegen verwachtingen van anderen én jezelf indruisen is juist een grote vorm van doorzettingsvermogen. Uitrusten en je grenzen aangeven zegt niets over jouw ambitie, kunnen en talenten, die verdwijnen niet. Dat geldt voor iedereen, van oud-studiegenoten tot jezelf.

Laat dit artikel een teken zijn dat het mag. Weerhoud jezelf van zo hard doorbijten dat je tanden eruit vallen. Bewaak en erken je eigen grenzen en die van anderen. Omarm en steun je vrienden die zich even terugtrekken. Maar bovenal, omarm en steun ook jezelf. Kook eens je eigen lievelingseten, zet dan ene album op, stof het boek af wat je al zo lang lezen wil. Doe eens een dutje tussen periodes door of dwaal door straten zonder doel. Je hebt het echt dubbel en DWARS verdiend.