Terwijl het landelijk vooral over de Eerste Kamer gaat, zijn er andere verkiezingen op komst: voor de waterschappen. Moeten deze wel of niet worden afgeschaft en wat doen ze eigenlijk? Hennie Roorda gaat er op in.

“Sorry voor het wachten”, zegt Hennie Roorda als ze de woonkamer binnen komt lopen, die vol rommel en kinderspeelgoed ligt. Ze heeft het druk zo vlak voor de verkiezingen als moeder van vier jonge kinderen, partijvoorzitter van Water Natuurlijk, bestuurslid van Rivierenland en als lid van het landelijke verenigingsorgaan van de waterschappen.

Je hebt zes jaar bij de gemeenteraad gezeten en zit nu bij de waterschappen, waarom deze overstap?
Nou, ik werd gevraagd om op de lijst van Water Natuurlijk wilde komen omdat ze nog ‘jonge’ vrouwen voor het bestuur zochten. Ik ben mij toen eens verder gaan verdiepen in waterschappen en dat vond ik eigenlijk best interessant. Je kan er een verschil maken en daarom heb ik ja gezegd.

Wat voor verschil kun je daar maken?
Het waterschap is heel conservatief, of ja, er zitten een aantal conservatieve partijen in die veel stemmen krijgen. Daar kun je echt een progressief geluid laten horen en een groen beleid doorvoeren, dat is belangrijk.

Kon je bij de gemeenteraad niet méér bereiken?
De waterschappen gaan echt om de inhoud en niet zozeer over de poppetjes. De gemeenteraad draaide vaak om haantjesgedrag met aandacht voor de bühne in de hoop een mooie kop in De Gelderlander te scoren. Daarmee hadden raadsleden nog niets bereikt. Bij het waterschap kan dit wel, want de pers is er toch niet mee bezig. Dat trekt mij.

Wat voor progressief geluid wil Water Natuurlijk laten horen?
We willen niet alleen werken aan domme dikke dijken. Zo werken we liever aan meer ruimte voor de rivier en de natuur. Veel partijen zeggen: dit moet je als waterschap niet doen, houd je bezig met ‘the core business’. Water Natuurlijk zegt: ‘Daar maak je Nederland niet toekomstbestendiger mee’.

Kost dat niet meer geld?
Dat valt best wel mee. Kijk naar duurzame energie, als we hier niet in investeren kost het later meer. Zo kost het zuiveren van afvalwater veel energie vanwege de constante benodigde opwarming van het water. Uit dit afvalwater kun je ook energie opwekken, waarmee je kosten bespaart. Je bent een dief van je eigen portemonnee als je dat niet doet.

Er is veel discussie over de rol van de waterschappen en of ze nog wel bestaansrecht hebben, wat is jouw visie hierop?
Weet je, wat voor probleem los je op als je ze opheft. Ik ben bang dat je het kind met het badwater weggooit als je zegt ‘we schaffen de waterschappen af’. Bij de provincies indelen werkt niet, omdat de provincie niet de stroomgebieden van een rivier volgt. Ook kun je kijken naar ‘landsdelen’, maar daar zijn we nog lang niet als je ziet hoe de samenvoeging van Flevoland, Utrecht en Noord-Holland verloopt. En weet wat je weggooit. Laatst is er een delegatie uit de Verenigde Staten gekomen en ze waren toch maar wat jaloers op het Nederlandse systeem van de waterschappen. We zijn misschien niet zo sexy, maar wel heel belangrijk.

Wat zou dan wel een alternatief zijn om het democratischer te maken?
De geborgde zetels eruit. Dat is al wel echt verouderd, en wil je het vernieuwen dan zou je daar iets aan moeten doen. Ze zitten er in Rivierenland voor landbouw, bedrijven en natuur, maar steeds vaker zijn er andere belangen die niet in de geborgde zetels worden meegenomen. Neem de belangen van de recreant in Rivierenland. Die zijn ontzettend belangrijk in dit gebied, maar volgens andere partijen kunnen deze mensen stemmen voor hun belang.Dan zeg ik: op boerenbelangen en natuurbelangen wordt ook gestemd.

Hebben zij niet juist die zetels, omdat ze veel afhankelijker zijn van de waterschappen?
Dat is wel zo, maar iedereen betaalt belasting. Als je zegt dat die belangen belangrijk zijn, dan moeten boeren er ook naar betalen en dat is nu nog niet het geval, zo betaalt de agrarische sector in Rivierenland maar twaalf procent van de belastingen. Laat ze ook voor die diensten betalen.

En wat heeft de gemiddelde Nederlander dan aan de waterschappen?
Als we vandaag stoppen met ons werk, is Nederland morgen in rep en roer. Het afvalwater wordt niet meer schoongemaakt en het pompen stopt. Dan komen hele delen van Nederland onder vies toiletwater te staan, en dat wil je echt niet.