nieuws
Wie betaalt (niet) voor de Waterschappen?
18-12-2018
Eind 2017 publiceerde de Commissie Aanpassing Belastingsysteem (CAB) een rapport getiteld “klaar voor de toekomst”. In dit rapport stonden aanbevelingen gemaakt werden om ons waterschapsbelasting systeem te hervormen. Deze aanbevelingen leggen alleen de kosten van klimaatverandering op de Waterschappen, en niet bij de organisaties die deze kosten veroorzaken.
door Étienne Henrij, namens de Commissie Natuur, Milieu en Landbouw
Een deel van deze berekeningen zal gaan veranderen als de aanbevelingen van de CAB doorgevoerd worden. Boeren, burgers en natuurbeheer zullen meer gaan betalen voor het water dat ze verbruiken terwijl bedrijven minder gaan betalen. Dit staat haaks tegenover de hoeveelheid CO2 die de twee groepen uitstoten, met een bedrijf als Shell dat alleen al vier keer zoveel CO2-uitstoot als de rest van Nederland samen. Terwijl boeren, burgers en natuurbeheer veel minder CO2 uitstoten.
De CAB maakte gebruik van een aantal beginsels om hun keuzes te verklaren. Globaal besteden de Waterschappen namelijk de helft van hun begroting aan het watersysteem (kanalen, gemalen en dijken). De andere helft gaat naar de zuivering van afvalwater van huishoudens en bedrijven. Burgers betalen uiteindelijk de rekening hiervoor in de vorm van waterschapsbelasting. Voor het watersysteem is er de watersysteemheffing en voor de waterzuivering de zuiveringsheffing.
De watersysteemheffing wordt bepaald aan de hand van het profijtbeginsel; organisaties die meer profiteren van droge voeten betalen ook meer. Bij de zuiveringsheffing maken ze gebruik van het ‘de vervuiler betaalt’-principe. De CAB heeft echter een erg smalle definitie van vervuiling. Dit is de hoeveelheid afvalwater die huishoudens en bedrijven produceren en de chemische samenstelling ervan. Veel van de zuiveringskosten komen echter niet van geloosd vervuild water maar van hemelwater. Er zijn schattingen dat 36% van de kosten van het zuiveren van al het water door regenwater komt. De CAB zelf geeft ook aan dat klimaatverandering voor veel extra kosten voor de waterschappen gaat zorgen. Dit deze kosten komen niet alleen door de extra druk op de watersystemen door meer water, maar ook doordat veel water dat nu via regen in het riool komt.
Een overvloed of tekort aan water kan voor veel problemen zorgen. Dat weten boeren in de Hoorn van Afrika en Australië al langer, maar wij gaan er ook steeds meer mee te maken krijgen. Door klimaatverandering zal het weer een stuk minder voorspelbaar worden, en daar komen veel extra kosten voor onze waterschappen bij kijken. Afgelopen zomer zagen we al dat dijken uitdroogden, er veel extra inspecties nodig waren en dat de infrastructuur van de waterschappen overuren maakte. Dit kwam door de onregelmatigheid van het weer in juli, met eerst extreme droogte en daarna de hoosbuien. Dit staat nog los van al de extra kosten die we maken gedurende het jaar om onze voeten droog te houden.
Warme lucht kan meer water bevatten dan eenzelfde volume koude lucht. Door opwarming van de aarde zal de lucht dus meer water bevatten. Per graad extra kan de lucht 7% extra water bevatten. Hierdoor regent het minder omdat de lucht meer water kan opnemen. Maar, als het regent, dan regen het ook flink. Dat kun je bijvoorbeeld goed zien aan orkanen die steeds vaker in de Verenigde Staten voorkomen en meer schade aanrichten. Ook zie je dit aan de steeds langer aanhoudende droogtes wereldwijd. Op dit moment worden bedrijven die grote hoeveelheden CO2 uitstoten nog te weinig verantwoordelijk gehouden voor de schade die ze wereldwijd aanrichten. Daarom is het belangrijk dat we hieraan beginnen. Een goed startpunt zou ons eigen watersysteem zijn omdat we daar relatief veel invloed op hebben.
We zouden de extra kosten die klimaatverandering op ons watersysteem heeft eerlijk moeten doorberekenen. We moeten ons watersysteem inrichten in de wetenschap dat vervuiling breder dan de hoeveelheid afvaleenheden. En zo zou de overheid het ook moeten zien. Er zou rekening moeten worden gehouden met welke kosten een bedrijf maakt door het belasten van ons watersysteem. Een bedrijf dat misschien nauwelijks afvalwater produceert, maar wel miljoenen tonnen aan CO2 uitstoot, brengt een stuk meer kosten voor de waterschappen met zich mee dan alleen de directe belasting op het watersysteem.
Dus totdat we de kosten echt eerlijk verdelen en we bedrijven gaan belasten voor de extra kosten die ze maken door hun CO2-uitstoot zijn we toch nog niet zo heel ‘klaar voor de toekomst’.
Bronnen:
- Waterschapsbelastingen: klaar voor de toekomst van de Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB) van de Unie van Waterschappen
- https://www.theguardian.com/environment/2011/dec/15/climate-change-rainfall
