In ‘Wat DWARSers doen’ loop ik met DWARSers mee die een interessante baan of hobby hebben. In gesprek gaan we de diepte in om de drijfveer erachter te ontdekken en om zo wellicht wat nieuws te leren als het gaat om hobby’s en banen. Vandaag ben ik met Liva Francken (die/diens) op pad naar het Archeon voor de Grijze Jager Dag, want Liva is een vrijwilliger bij de Grijze Jager fanclub.

Het is kwart voor acht op een koude zaterdagochtend als ik op het perron sta om richting het Archeon te reizen. Voor mij is het vroeg om de trein te pakken, voor Liva is het als uitslapen, want normaal pakt die de trein al om 6 uur om richting school te gaan. Door de werkzaamheden en vertragingen waar de NS bekend om staat, zijn we een half uurtje langer onderweg dan gepland, maar vervolgens stappen we het Archeon binnen. Voor mij de eerste keer, voor Liva diens happy place.

We zijn vandaag bij het Archeon omdat de Grijze Jager Dag daar georganiseerd wordt. Liva is daar voor het laatste deel van de dag vrijwilliger bij het kraampje van de Grijze Jager fanclub. De rest van het terrein staat ook compleet in het thema van de Grijze Jager. Zo is er in het amfitheater een show gebaseerd op scènes uit de serie, en leer je op andere plekken boogschieten en dolken werpen.

Even voor context, wat is de Grijze Jager? De Grijze Jager is een fantasy boekenserie van de Australische schrijver John Flanagan. Het eerste boek kwam uit in 2004, en sindsdien zijn er in de wereld van de Grijze Jager in totaal 29 boeken en een novelle uitgebracht. In het Engels staat het bekend als The Ranger’s Apprentice, en in het boek zijn de jagers niet grijs maar juist gekleed in een groene mantel. Op de Grijze Jager Dag kon niemand me daar een verklaring voor geven, maar ik vond het wel een grappig feitje.

In de trein van Utrecht naar Alphen aan den Rijn kreeg Liva al complimenten voor diens kostuum van de conductrice, en ook bij het wachten in de rij om het Archeon binnen te komen was er een kind dat het zo mooi vond dat ze met Liva op de foto wilde.

Liva die op de foto gaat met iemand die diens kostuum geweldig vond

Eenmaal in het park liepen we door een zee van groene mantels, veelal kinderen met hun ouders op pad. De boeken zijn ook wel veel op jongeren gericht, maar door hoe lang het al gaande is zie je ook wat jongvolwassenen rondlopen. De vrijwilligers van de fanclub vallen dan ook geheel in die tweede categorie.

Liva vertelt over hoe die ook vrijwilligt bij de Grijze Jager kampen die elk jaar georganiseerd worden. We komen dan ook al snel een paar van de kinderen tegen die op het kamp van afgelopen zomer waren. Een van hen zegt dan ook enthousiast dat ze Liva heeft gemist. Iets later, nadat we de kinderen hebben afgeschud, vertelt Liva dat die vroeger ook wel een beetje zo was. Als kind moest die wat luider en enigszins agressiever zijn om zich te kunnen onderscheiden van de jongens. Goede kans dat daar dan ook een zaadje werd geplant om fan te worden van HEMA. Dan heb ik het niet over de winkelketen, maar over Historical European Martial Arts, oftewel historische Europese krijgskunsten.

Liva die diens kunsten in boogschieten vertoont.

Bij het boogschieten liet Liva diens krijgskunsten in alle glorie zien. Waar mijn pijlen als slappe frietjes door de lucht vlogen en maar één keer in de punten belandden, raakten de pijlen van Liva met een bevredigende klap de schietschijf. De twee boogschietlessen die ik 14 jaar geleden heb gehad, waren duidelijk een beetje vergaan bij mij. Voor Liva is het maar één van de wapens waar die redelijk mee uit de voeten kan. Liva is een echte jack-of-all-trades zoals die hunzelf beschrijft. Paardrijden was ooit één van die hobby’s, maar toen bleek dat Liva allergisch was hield dat ook op, anders had je Liva waarschijnlijk kunnen zien boogschieten vanaf de rug van een paard.

De show in het amfitheater zat bomvol. Op normale dagen is het nooit zo gevuld, maar met de Grijze Jager Dag zit de hele halve cirkel vol. En dat is dan nog maar de eerste show van de dag. De show begint met een demonstratie van olympisch boogschutter Laura van der Winkel. Na drie keer het midden van de schietschijf te raken vertelt Liva over hoe de Grijze Jager boeken inspireerden om met boogschieten te beginnen. Dit is een fenomeen dat al langer bekend is: fictie inspireert nieuwe hobby’s. Met de Hunger Games films zag je ook een groot aantal aanmeldingen bij boogschietverenigingen. De show gaat na de boogschutters demonstratie verder met een knullige recreatie van een scène uit een van de recentere boeken. Leuk voor de kinderen, hilarisch voor de volwassenen die het niet te serieus nemen.

Voor Liva was de Grijze Jager in eerste instantie een soort escapisme, een momentje weg uit de werkelijkheid van diens rumoerige jeugd. Dit werd uiteindelijk een bron van inspiratie om nieuwe hobby’s op te pakken, net als bij Van der Winkel. Vanuit die hobby’s heeft Liva veel vrienden weten te maken, een deel daarvan zien we later terug bij het fanclub kraampje.

Na een schouwspel van twee in pantser geklede ridders die elkaar met lansen te lijf gingen – de ridders bij het Archeon blijken voornamelijk vrouwen te zijn, fun fact – was het alweer drie uur. Dit betekende dat Liva’s dienst als vrijwilliger zou gaan beginnen. Na een beetje chaos met wat nou precies de taak was waar Liva op was ingedeeld, kon er begonnen worden met kinderen leren meswerpen. Geen zorgen, het waren rubberen messen. Niet dat dat voorkwam dat mensen tussen het doel en de messenwerpers gingen lopen terwijl ze bezig waren. Ondanks dat er één mes zo’n tien meter naast het doel door het raam van de poppenshow gegooid werd, is er gelukkig niemand gewond geraakt.

Wat mij verteld werd, is dat dit meswerpen ook iets is wat de begeleiders, waaronder Liva, doen tijdens de Grijze Jager- kampen die in de zomer georganiseerd worden. Ook met zwaarden vechten komt daar aan bod. Maar het belangrijkste voor die functie is het kunnen grappen met die kinderen. Toen ik uiteindelijk Liva ging helpen in de rol van messenwerpbegeleider, zag ik dan ook al snel in hoe leuk het eigenlijk is om met die kinderen te grappen. Het was telkens weer een mooi moment om te zien hoe de kinderen begonnen te lachen toen ik zei dat ze eruitzagen alsof ze de blikken wel zouden omgooien. Hun lach werd nog groter toen ik na vier keer missen zei: ‘Misschien toch niet.’

Een groepsfoto van de Grijze Jager fanclub.

Na een beetje onder druk gezet te zijn, heb ik mezelf uiteindelijk ingeschreven voor de nieuwsbrief van de fanclub. En hoe leuk het ook was met die kinderen, heb ik de vraag om kampbegeleider te worden toch maar met ‘nee’ beantwoord. Nu het einde van de dag aangebroken was en het park langzaam leegliep, werd het tijd voor de afronding. De fanclub benoemde in een schattige ceremonie hun nieuwe bestuur. Daar was voor zover ik begreep een bijzonderheid bij: er werd voor het eerst sinds 2021 een man benoemd in het bestuur. Daar kan de politiek zeker nog wel wat van leren. Na de ceremonie werden bedankjes aan vrijwilligers uitgedeeld, werden er nog wat groepsfoto’s gemaakt, en het moment om afscheid te nemen werd keer op keer uitgesteld doordat er steeds weer een nieuw gesprek begon.

Uiteindelijk gingen de fanclub leden weer naar hun eigen hoek van het land. Van Giethoorn tot Tilburg, ze kwamen overal vandaan. Dat Liva hierin een ‘home away from home’ herkent snap ik dan ook al te goed.