Na veel discussie is er een nieuw hoofdstuk begonnen in linkse samenwerking: er komt een referendum over een gezamenlijke Eerste Kamerfractie met de PvdA. Dit is dé kans om eindelijk een sterke linkse vuist te kunnen maken tegen het oprukkende rechtse geluid. Strategisch, ideologisch en maatschappelijk staan we samen sterker dan alleen. Het is tijd voor actie: stem voor de gezamenlijke fractie.

Waarom is één fractie überhaupt nodig? Er wordt toch al veel samengewerkt? De PvdA en GroenLinks groeiden toch al sterker naar elkaar toe? Ongetwijfeld, maar als het aankomt op harde politieke verhoudingen heb je als twee partijen weinig aan afspraken op papier. Kijk bijvoorbeeld naar de formatie van afgelopen jaar. Toen werden PvdA en GroenLinks gepasseerd, omdat volgens CDA en de VVD twee linkse partijen te veel zou zijn. Was er sprake geweest van één grote linkse partij, dan zou dat nooit een probleem zijn geweest.

Dit geeft in de Eerste Kamer net zo goed een voordeel. Als – en daar lijkt het wel op – het kabinet volgend jaar geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer, zullen ze bij de oppositie langs moeten voor steun. Op het moment dat GroenLinks en PvdA samen één groot en ondeelbaar blok vormen, kan de regering moeilijk om ons heen. Het wordt dan ook veel moeilijker om de linkse partijen “tegen elkaar uit te spelen”. In de voorgaande jaren kon steun worden gezocht bij zowel GroenLinks als PvdA, wat de onderhandelingspositie van het kabinet versterkte. Met één fractie kan er niet meer selectief worden geshopt , en kunnen linkse eisen hard worden gemaakt.

Welke eisen kan één links blok maken? Zijn de verschillen niet te groot? Op sommige punten staan de PvdA en GroenLinks toch “mijlenver” van elkaar af, zoals ik DWARSers en GroenLinksers wel eens heb horen zeggen. Jij, de lezer, kan als actief lid waarschijnlijk allemaal punten opnoemen waarin de PvdA verschilt van GroenLinks. Maar de gemiddelde kiezer zal hier weinig aan hebben. Maakt het voor iemand die gewoon op een linkse partij met visie wil stemmen nou echt uit dat de PvdA bij die éne motie anders heeft gestemd? Mij in ieder geval niet. Omdat wij als actieve leden zo veel bezig zijn met politiek, vergeten we wel eens dat niet iedereen veel bezig is met inhoudelijke punten en details. Alleen al het grote aantal GroenLinks-stemmers dat vorig jaar overstapte naar D66 voor Kaag, laat zien dat stemgedrag soms weinig te maken heeft met inhoudelijke details.

Maar de kans die deze samenwerking biedt is meer dan slechts strategisch, en gaat verder dan zetelwinst. Afgelopen jaren is de versplintering ongekend toegenomen, met twintig Tweede- en zestien Eerste Kamerfracties. Politiek is geen ideeënstrijd meer, maar een spelletje waarin iedereen vooral zelf heel erg gelijk probeert te hebben. Meer partijen lijkt op het eerste gezicht goed voor de democratie, maar de verregaande versplintering van nu is eerder een vloek dan een zegen. Als elke achterban wordt teruggedrongen tot een kleine groep kiezers, wat blijft er dan nog over van onze brede volksvertegenwoordiging? Als elke partij een klein eilandje met eigen belangen wordt, zijn compromissen nauwelijks mogelijk.

Een grote linkse volkspartij kan deze patstelling doorbreken, en eindelijk weer een breed gedragen geluid te laten horen. Stem vóór bij het referendum over samenwerking. Weg van de deelbelangen, terug naar gedeelde belangen.