nieuws
The things we lost in the fire: Learning from ‘Aleppo’
23-12-2016
The contrast could not have been more stark. As the world was getting ready for Christmas, a celebration of joy and love for many, a time of peace, of buying presents and planning family reunions, citizens from Aleppo sent their – perhaps to be last – messages to the world, detailing the despair and hopelessness they lived through every day while their city – or the ruins that remained – were bombed day and night. The Syria Campaign, a group affiliated with the White Helmets (a group of ‘Civil Defense’ workers in Aleppo that gained international attention when they were nominated for the UN peace price), filled the inbox of supporters with daily mails, every new one even more disheartening than the last: “We’re having to choose who we find [under the rubble] and who we don’t”, “Please do something to stop this hell”, “The world went completely silent”.
door Frank de Jong [Deze tekst is ook beschikbaar in het Nederlands, zie hieronder]
“’Never again’ is right now in Aleppo”.
Now, forces loyal to the regime of Bashar al Assad, hold the entirety of the city that was once to be the heart of the revolt against Assad. People flee, on foot, in whatever vehicle still drives, or in the evacuation (or as some have called them: deportation) busses to other areas in Syria were bombs are still falling at this very moment. Some stay, tired of running and awaiting an uncertain future. Sadly, the Syrian war is far from over.
How different was the outlook almost 6 years ago, when, sparked by civil protest in Tunisia, all across the Arab world millions(!) of people took to the streets to protest against poverty, economic decline, unemployment, human rights violations and political corruption. They demanded change, dignity and a meaningful life, eroding the powerbase of long-ruling autocratic regimes.
Yet change is never easy, and dictators never readily give up their claim to power. As the Arab Spring turned sour and peaceful protests were met by brutal police violence, the revolutions turned into civil wars. And in no place has the ensuing disaster been greater than in Syria. The UN, which had officially stopped counting the death toll in Syria at 250,000 early 2014, felt compelled to nevertheless make a statement at the start of this year that the number should be 400,000, while many NGO’s put the number higher still. This staggering number was released even before the war entered the fase it currently is in, with offensives by regime forces, Russia, Iran, Hezbollah, ISIS, Turkish backed rebels and other rebel coalitions.
As the fires in what was once Syria’s biggest city slowly die out, we must contemplate what we can learn from ‘Aleppo’.
Change comes at a price
As I stated above: change comes at a price. Revolutions are never painless. Or without blood. Regime change never happens without the incumbent regime trying to do whatever it can to hold on to their power. Never. We in the West, contemplating world affairs safe and sound from our armchair, often forget we too had to fight numerous wars and revolutions before gaining such basic rights as democratic government, human rights and freedom. We have a rosy image of change in these modern times, given in by the wave of democratization in Eastern Europe, conveniently forgetting the decennia of bloody struggles and ‘failed’ revolutions that preceded these transitions.
“We have too rosy an image of change”
So when protests turn violent and protesters into rebels, we should be ready to stand by their cause. ‘Supporting democracy and human rights’ cannot be an empty phrase issued by the West at diplomatic lunches. It needs to be backed up by tangible strength when people are willing to risk their lives on the streets fighting for those rights.
Inaction is a choice
Sadly, we were not ready, willing or able to back our words up this time around. The response from the EU and the USA on the revolutions in the Middle East was terribly slow. While tanks rolled into the streets of Cairo, Obama was still contemplating whether or not to let Mubarak fall. And now, with al-Sisi in power, the West is still the number one supporter of the Egyptian military, justifying it by stating that it creates ‘stability’.
Yet even when we address (silent) support for autocratic dictators, when we support grass-roots movements and civil society, when we call for peaceful transitions and for respecting international law, when we limit arms-trade and military spending, we know it will not be enough. There will come a time when words reached their limits and guns take over. We can then lament the passing of diplomatic means, or we can stand by our principles and intervene.
Now, the discussion about intervention has always been a precarious one in Green parties – and rightfully so. The decision to act militarily is perhaps the hardest one a politician has to contemplate. But, I argue, it is not a decision we must a priori shy away from. There are times when the costs of inaction are greater than the costs of acting according to what little options you are left with, even if you hate those options – and you should. Interventions are hard, costly and bring about a lot of human suffering. Yet, imperfect as they always are, no one can deny that Libya, right now, is still in a better position than Syria is. We let the momentum of the Arab Spring die out. The Hope of Spring was turned into the despair of Winter – and we watched.
“The hope of spring became the despair of winter”
The inaction of the EU and the USA when Syria’s regime shot, tortured, starved and barrel-bombed their people, when it used chemical weapons despite an international ban, has sent a more powerful message than any action could: do as you please. We will watch, we will complain, we will mourn, but we will not stop you.
We should have the debate now about what we as Greens are prepared to do when the time comes that action is needed and our options run out, not when a new crisis presents itself.
Human Rights and International Law are under threat
In 2015, photos by regime dissident ‘Caesar’, a former military photographer in the regime’s detention facilities, have been displayed in such places as the UN headquarters, the European Parliament, US Congress, the UK Parliament and the Holocaust Museum in Washington DC. Damning pictures, gruesomely depicting death and torture. The silent yet appallingly explicit evidence of crimes against humanity in Syria. The exhibitions were “to remind staff ‘not to look away’”
Yet look away is exactly what the world did. While war rages on and diplomatic efforts to reach a solution failed time and again, the world was not truly prepared to act.
The Arab Spring thus left us with a strange mix of realizations. On the one hand, it proved democracy and human rights are not ‘Western values’ but carry universal weight and people in Arab countries are prepared to fight for those same values. While on the other hand it showed us how deeply contested and challenged these norms and values are in contemporary world politics: hospitals and aid services are being bombed, the International Red Cross and UN observers are being denied access and NGO’s are being framed as biased or even criminalized.
It is up to the EU to stand firm for Human Rights and International Law, especially in these times of need. Internally, we must respect them and uphold their absolute values. Likewise, that means we cannot deny others – whether we agree with them or not – the rights we ourselves embrace: freedom of speech, of assembly and protest, and the rule of law. Internationally, we must be prepared to ceaselessly bring up these issues. We must find our allies and create coalitions willing to work together to preserve what we have gained through painful progress over the last centuries. We must not be naive and realize the threat to human rights is real and, if we allow it, could do permanent damage.
“EU, stand up for human rights!”
The balance of power is shifting
Tied to all of these issues is the rebalancing of power in the international arena. Samantha Power, the US ambassador, recently gave a fierce address at the UN, asking the Russian, Iranian and Syrian regime: “Are you truly incapable of shame?”. Her speech made headlines, yet it was truly just one of the many expressions of aversion to and disgust about what was happening. A testimony to the impotence of the whole world, watching as reality unfolded before their eyes, a phenomenon all too familiar to Power (she wrote a book, “A Problem from Hell”, about the inaction of the world in the face of genocides). The more important question to ask at the UN in the wake of the Aleppo siege: Are you truly incapable?
Deadlocked by internal disagreement, the UN Security Council was unable to do much, if anything, during the 5 years of civil war and increasingly horrendous abuses in Syria. The international balance of power has shifted and with it, international institutions and laws are being challenged. The ‘Liberal order’ under American leadership is no longer the modus operandi of international politics. Russia used Syria to reassert itself as a dominant international player, challenging the perceived hegemony of the USA. Their message is clear: we will no longer let Americans dictate what happens in international politics. With this reassertion of power comes a rejection of everything ‘Western’: liberal democracy, human rights and the doctrine of ‘Responsibility to Protect’. In Russia’s wake, regional powers like Saudi-Arabia, Iran and Turkey follow suit. Authoritarianism, nationalism and militarism seem to be on the march.
“Strike new alliances”
Is all lost? No, not necessarily. Russia is not the only rising power in the international world: China, Brazil and India are claiming more and more influence. The EU should see its opportunities in striking new alliances and bolstering old ones and in redefining the values and institutions as we know them to not only count for those fortunate enough to live in the rich north. The Liberal order is not dead yet and by broadening its basis of support and widening its own vision, the West can still retain a dominant influence in international affairs.
From the ashes…?
The human tragedy in Aleppo presents a bitter conclusion: it is the most explicit evidence of a shifting world balance and the diminishing significance of human rights in the international arena. I presented four ‘lessons’ to start a much needed discussion on the future of Green international policy. As we view these images of human suffering, of a city reduced to ruins, of emotional trauma, hopelessness and despair, we must remind ourselves time and time again of the challenge that lies ahead. We as Greens must not allow ourselves to look away, but face this challenge head on and prepare for coming crises. We owe that much, at least, to the people in Aleppo we could not help.
Verloren in het vuur: Leren van ‘Aleppo’
Het contrast kon haast niet groter. Op het moment dat de wereld zich opmaakte voor kerstmis, voor velen een viering van geluk en liefde, een tijd van vrede, van cadeautjes en familiebijeenkomsten, stuurden burgers uit Aleppo hun – mogelijk laatste – berichten de wereld in, waarin ze de treurnis en wanhoop beschreven waarin ze iedere dag verkeerden terwijl hun stad – of de overgebleven ruïnes ervan – dag en nacht werd gebombardeerd. The Syria Campaign – een groep gelieerd aan de Witte Helmen (een groep burgerverdedigers in Aleppo die internationale bekendheid bereikte met een nomatie voor de VN vredesprijs) – liet de mailbox van geïnteresseerden volstromen met dagelijkse mails, de een nog onmoedigender dan de ander: “We moeten kiezen wie we terugvinden [onder het puin] en wie niet”, “Doe toch alstublieft iets om deze hel te beëindigen”, “De wereld werd in een klap doodstil”.
door Frank de Jong
“’Dit nooit weer’ gebeurt nu in Aleppo”.
Inmiddels hebben de troepen die Bashar al Assad steunen de volledige stad in handen die eens het hart vormde van de anti-Assad -beweging. Men vlucht, te voet, in de weinige overgebleven werkende voertuigen, of in de evacuatiebussen (of zoals sommigen ze omschrijven: deportatiebussen) richting andere delen van Syrië die nog altijd gebombardeerd worden. Sommigen blijven, het vluchten opgevend, wachtend op een onzekere toekomst. De oorlog is Syrië is helaas nog lang niet voorbij.
Bijna zes jaar geleden was alles anders, toen de Tunesische burgeropstanden miljoenen (!) mensen in de Arabische wereld inpireerden de straat op te gaan in protest tegen armoede, economische krimp, werkeloosheid, mensenrechtenovertredingen en politieke corruptie. Hun eisen van verandering, waardigheid en een zinvol leven begonnen de machtsbasis aan te vreten van langzittende autocratische regimes.
Maar verandering komt nooit gemakkelijk, en dictators geven hun macht niet zomaar op. Toen de Arabische Lente uit de hand liep en vreedzame protesten werden neergeslagen met meedogenloos politiegeweld, verwerden de revoluties tot burgeroorlogen. En nergens heeft dat rampzaliger uitgepakt dan in Syrië. De VN, officieel begin 2014 al gestopt met het dodental (op dat moment 250.000) bijhouden, voelde zich afgelopen lente alsnog geroepen dat aantal te verhogen naar 400.000 – en de meeste NGO’s schatten dat nog hoger. Dit absurde aantal kwam dus zelfs nog vóór de huidige staat waarin de oorlog verkeert, waarbij ook het regime, Rusland, Iran, Hezbollah, IS, Turkse rebellen en andere rebellencoalities actief betrokken zijn geraakt.
Nu de brandhaarden in de voormalige grootste stad van Syrië langzaam uitdoven, is het tijd te overwegen wat we kunnen leren van ‘Aleppo’.
Verandering kost meer dan je lief is
Zoals gezegd: verandering kost je meer dan je lief is. Revoluties verlopen nimmer pijnloos. Of zonder bloedvergieten. Regimeswisselingen vinden nooit plaats zonder dat het zittende regime alles probeert om de macht te behouden. Nooit. In het westen, waar we de problemen van de wereld het liefst vanuit onze veilige leunstoel bestuderen, vergeten we vaak dat ook wij tientallen oorlogen en revoluties hebben doorgemaakt voor we onze basale rechten verkregen – zoals democratische overheid, mensenrechten en vrijheid. We kijken te rooskleurig naar verandering, gerustgesteld door de democratisering van Oost-Europa, en voor het gemak vergeten we de decennia van bloedvergieten en ‘mislukte’ revoluties die voorafgingen aan deze overgangen.
“We kijken te rooskleurig naar verandering”
Daarom moeten we klaarstaan wanneer protesten op geweld uitdraaien en opstandelingen tot rebellen worden, klaar om hen bij te staan. ‘Ondersteuning van democratie en mensenrechten’ dient meer te betekenen dan een holle frase waar het westen op proost bij diplomatieke lunches. Het moet een tastbaar resultaat leveren wanneer burgers bereid zijn hun leven te riskeren om op straat te vechten voor die rechten.
Niets doen is ook iets doen
Jammer genoeg bleken we niet klaar, bereid of in staat om onze woorden om te zetten in daden. De reactie van de EU en de VS op de revoluties in het Midden-Oosten kwamen te traag op gang. Terwijl tanks de straten van Caïro overnamen, overwoog Obama nog of hij Mubarak kon laten vallen. En nu dat al-Sisi aan de macht is, steunt het westen het Egyptische leger nog altijd fervent, gestaafd door de suggestie van ‘stabiliteit’.
Zelfs wanneer we (stille) steun voor autocratische dictators aanpakken, wanneer we grass-roots bewegingen en burgernetwerken ondersteunen, wanneer we pleiten voor vredige transities en respect voor de internationale verdragen, wanneer we wapenhandel en militaire uitgaven aan banden leggen, weten we dat het onvoldoende zal zijn. Er zal een tijd komen wanneer woorden niet meer voldoen en de geweren het voor het zeggen hebben. En dan kunnen we treuren over het diplomatieke falen, of we kunnen opstaan voor onze principes en ingrijpen.
De discussie over (militaire) interventie ligt – terecht – buitengewoon ingewikkeld binnen de groene partijen. Militair handelen is misschien wel de moeilijkste beslissing die een politicus kan overwegen. Maar wat mij betreft is het geen beslissing die we a priori moeten afschrijven. Er zijn momenten waarop niets doen meer kost dan de beperkte opties aangrijpen, zelfs als die opties je niet aanspreken – en dan is het belangrijk dat je ze aangrijpt. Interventies zijn moeilijk, duur en veroorzaken een hoop menselijk leed. Maar, al verliep ook die interventie zoals altijd verre van perfect, niemand zal ontkennen dat Libië er op dit moment beter aan toe is dan Syrië. We hebben het momentum van de Arabische Lente laten wegsterven. De hoop op lente werd omgezet in de treurnis van de winter, terwijl wij toekeken.
“De hoop op lente werd de treurnis van winter”
Het nietsdoen van de EU en de VS gedurende het beschieten, martelen, uithongeren en bombarderen van het eigen volk door de Syrische regering, gedurende de toepassing van internationaal uitgebannen chemische wapens, is een krachtigere boodschap geweest dan welke actie dan ook had kunnen zijn: gaat uw gang. We zullen toekijken, we zullen klagen, we zullen rouwen, maar we zullen u niet tegenhouden.
En dus moeten wij als groenen debatteren: wat zijn wij bereid te doen wanneer actie vereist is en de mogelijkheden beperkt?
Mensenrechten en internationale verdragen in het geding
In 2015 werden foto’s van ‘Caesar’ – een voormalig militair fotograaf van Assad’s detentiecentra – gepresenteerd op locaties als het VN hoofdkwartier, het Europees Parlement, het Congres van de VS, het Parlement in het VK, en het Holocaust Museum in Washington. Veroordelende platen, die op afgrijselijke wijze dood en marteling vertoonden. Het stille doch pijnlijk expliciete bewijs voor de misdaden tegen de mensheid in Syrië. Tentoonstellingen die de medewerkers moesten herinneren ‘niet weg te kijken’.
Toch is wegkijken precies wat de wereld deed. Onder het doorrazen van de oorlog mislukten pogingen tot diplomatieke oplossingen keer op keer, en was de wereld niet bereid te handelen.
En zo liet de Arabische Lente ons achter met een vreemde mengeling van realisaties. Het toonde enerzijds dat democratie en mensenrechten niet louter ‘westerse waarden’ waren, maar universeel toepasbaar, en mensen in Arabische landen zijn bereid te vechten voor diezelfde waarden. Anderzijds liet het ziet hoe omstreden deze normen en waarden zijn binnen hedendaagse global politiek: ziekenhuizen en hulpvoorzieningen worden gebombardeerd, het Rode Kruis en de VN waarnemers wordt toegang ontzegd, en NGO’s worden neergezet als bevooroordeeld of zelfs crimineel.
Het is aan de EU om op te staan voor mensenrechten en internationale verdragen, zeker in deze moeilijke tijden. Binnen onze grenzen moeten we ze respecteren en hun absolute waarden hooghouden. Dat betekent ook dat we anderen – ongeacht of we het met ze eens zijn – die rechten niet kunnen ontzeggen die wij zelf zo waarderen: vrijheid van meningsuiting, vrijheid om samen te komen en te protesteren, en de rechtsstaat. Op internationaal niveau moeten we bereid zijn onvermoeibaar op te komen voor deze zaken. We moeten onze medestanders proberen te vinden, en coalities vormen die samen willen werken om dat te behouden wat we hebben bereikt gedurende de laatste eeuwen. We moeten niet naïef zijn, en beseffen dat er een reële bedreiging is van de mensenrechten die, als we het laten gebeuren, permanente schade kan aanrichten.
“EU, sta op voor mensenrechten!”
De machtsbalans verschuift
Al deze problemen hebben te maken met de verschuiving van de machtsbalans op het wereldtoneel. VS-ambassadeur Samantha Power sprak recentelijk felle woorden binnen de VN, en vroeg de Russische, Iraanse en Syrische regimes: “Kennen jullie dan echt geen schaamte?”. Haar toespraak haalde de kranten, en was tegelijk maar een van de vele uitdrukkingen van afkeer en walging over wat er stond te gebeuren. Een toonbeeld van de onmacht van de hele wereld, die toekeek terwijl de werkelijkheid zich tentoonspreidde: een fenomeen dat Power maar al te goed kent (vergelijk haar boek ‘A problem from hell’, over het gebrek aan internationaal ingrijpen bij genocides). Misschien was wel de belangrijkste vraag om de VN te stellen na de belegering van Aleppo: Bent u dan echt zo onbekwaam?
In een impasse van internationaal gesteggel kon de VN Veiligheidsraad weinig tot niets doen gedurende vijf jaren burgeroorlog en steeds verschrikkelijkere wandaden in Syrië. De internationale machtsbalans is verschoven, en daarmee worden internationale instituties en wetten uitgedaagd. De ‘Liberale orde’ onder het Amerikaanse leiderschap vormt niet langer de modus operandi van de internationale politiek. Rusland heeft Syrië gebruikt om zich te herprofileren als dominante internationale speler, en schaadde hiermee het beeld van de hegemonie van de VS. De boodschap is helder: wij laten de Amerikanen niet langer bepalen wat er gebeurt in de internationale politiek. En deze herpakking van de macht brengt een afwijzing met zich mee van alles dat ‘westers’ is: liberale democratie, mensenrechten, en het doctrine van ‘De verantwoordelijkheid tot bescherming’. Rusland wordt op de voet gevolgd door regionale machten als Saoedi-Arabië, Iran en Turkije. Autoritairanisme, nationalisme en militarisme kunnen niet ver weg zijn.
“Smeed nieuwe verbonden”
Zijn we dan verloren? Nee, niet per se. Rusland is niet de enige opkomende macht op het internationaal toneel: China, Brazilië en India eisen meer en meer invloed op. De EU moet haar kans grijpen en nieuwe allianties aangaan, oude verbonden versterken, en haar waarden en instituties herdefiniëren opdat ze niet alleen gelden voor hen die geluk hebben gehad in het rijke noorden te leven. De Liberale orde is nog niet dood verklaard, en door bredere steun te vergaren en de horizonten uit te breiden, kan het westen nog altijd een dominante rol spelen in internationale kwesties.
Uit de as…?
De menselijke tragedie in Aleppo biedt ons een bittere conclusie: het is expliciet bewijs van een verschuivende balans in de wereld en van de afnemende invloed van mensenrechten in de internationale gemeenschap. De vier ‘lessen’ die ik hier presenteer kunnen een begin vormen van een broodnodige discussie over de toekomst van groen internationaal beleid. Kijkend naar de beelden van menselijk leed, van een stad in puin, van emotioneel trauma, leed en wanhoop, dienen we ons bewust te zijn van de uitdaging die voor ons ligt. Wij groenen mogen onszelf niet toestaan weg te kijken, maar deze uitdaging aangaan en ons voorbereiden op toekomstige crises. Dat zijn we op zijn minst verschuldigd aan de mensen in Aleppo die we niet hebben kunnen helpen.
