Het zal je niet verrassen dat Zeeuwen Zeeland prachtig noemen, maar we vinden het ook gewoon. Naast het prachtige landschap en de unieke cultuur heeft Zeeland 650 kilometer aan de mooiste stranden van Nederland. Wij zijn verre van de enigen die deze pracht zien. Elk jaar wordt Zeeland overspoeld met meer dan 30 miljoen toeristen, wat te kosten gaat van de leefbaarheid van onze provincie.

Scheve verhouding

Als deze 30 miljoen toeristen verbleven op één van de vele vakantieparken, dan waren de gevolgen van dit massatoerisme te overzien. Uit het jaarlijkse rapport van Kenniscentrum Kusttoerisme van de HZ University of Applied Sciences blijkt dat onze provincie, met bijna 390.000 inwoners, 350.000 slaapplaatsen voor toeristen heeft. Deze slaapplekken bestaan ook uit tweede huizen in dorpskernen en Airbnb’s. Hierdoor zijn toeristische verblijven doorgedrongen tot in de haarvaten van de Zeeuwse kustregio’s en ontwrichten ze dorpskernen. Om een voorbeeld te geven: in de gemeente Noord-Beveland wonen een kleine 8000 mensen, maar er zijn ruim 33.000 slaapplekken voor toeristen.

Deze schrikbarend scheve verhouding heeft diepgaande gevolgen voor de leefbaarheid van onze provincie. Zo is de opkoop van woningen als tweede huis tussen 2009 en 2020 met 110% toegenomen, waardoor starters en terugkerende Zeeuwen geen huis kunnen vinden. Terwijl Zeeuwen terug willen keren naar de dorpen waar ze in zijn opgegroeid om bij te dragen aan het dorpsleven, zien ze dat huizen voor hun neus worden opgekocht door rijke vakantiegangers of toeristische bedrijven. Mede hierdoor gaan in de zomerperiode deze dorpen gebukt onder de drukte en is er in het laagseizoen amper iemand op straat te vinden. Door dit tekort aan bewoners sluiten basisscholen, wordt er gesneden in buslijnen en vergrijzen de ledenbestanden van lokale verenigingen. De Zeeuwse dorpen worden spookdorpen.

Het grote geld

We moeten ook eerlijk zijn. Er wordt ontzettend veel geld verdiend aan toerisme in Zeeland. Laten we naar Roompot kijken, een camping die oorspronkelijk uit Kamperland komt en is uitgegroeid tot één van de grootste vakantieparkketens van Europa. Maar, zelfs oorspronkelijk Zeeuwse bedrijven zijn niet meer Zeeuws. Het bedrijf is in 2020 verkocht aan het Amerikaans investeringsbedrijf Kohlberg Kravis Roberts & Co. en is daarna gefuseerd met Landal Greenparks. Het hoofdkantoor van Roompot is hierna vanuit Goes naar de randstad verhuisd waardoor vele banen, en daarmee ook hoge salarissen, verdwenen.

Het is natuurlijk mooi dat de 16-jarige afwasser zijn zakcentje kan verdienen in deze parken, maar het echte grote geld wordt intussen verdiend, en dus ook weer uitgegeven, buiten Zeeland. Verander de naam Roompot naar Europarcs, Center Parcs, Fletcher Hotels of Van der Valk en je hebt hetzelfde verhaal. Hier zit de crux van het probleem. Grote toeristische bedrijven gebruiken de Zeeuwse schoonheid om veel geld te verdienen, terwijl de Zeeuwen moeten opdraaien voor de kosten en lasten. Het enige wat wij ervan overhouden zijn slecht betaalde seizoensbaantjes.

De oplossing ligt bij de Zeeuw

We willen natuurlijk niet alle vakantieparken slopen, de A58 afsluiten of het spoor opblazen. Voor veel Zeeuwen is de toerismesector iets om trots op te zijn en kleine ondernemers in de provincie verdienen er hun brood mee. Daarnaast is Zeeland voor noordwest-Europeanen een strandvakantie waarvoor ze niet hoeven te vliegen naar verre oorden. Toch moet er ingegrepen worden. De verantwoordelijkheid voor een eerlijkere verdeling van lusten en lasten van toerisme ligt bij de politiek. Er moet beleid worden ingevoerd waarbij de leefbaarheid van de provincie voorop staat, niet de winst van de toeristische sector. Laten we de toeristenbelasting verhogen met een speciale belasting die alleen betaald wordt door grote toeristische bedrijven. Deze inkomsten kunnen we dan direct investeren in het dorpsleven, zoals het overeind houden van verenigingen. Om dorpskernen verder te beschermen tegen de opkoop door het grote geld horen dorpsbewoners zelf te kunnen beslissen welke delen van het dorp wel en niet te koop zijn voor toeristen.

Laten we over landsgrenzen heen verenigen

Zeeland is niet de enige regio die gebukt gaat onder massatoerisme. Van de Damrak in Amsterdam tot de platgelopen natuur van Ameland. De gehele kustregio van Nederland lijdt onder de hoeveelheid toeristen. Gelukkig, of helaas, spelen deze problemen niet alleen in Nederland. Bij vele bekende vakantieregio’s trekken de bewoners aan de bel: toerisme holt de leefbaarheid uit. Zo zien we dat in Barcelona en Malaga de inwoners de straat op gaan om dezelfde redenen die in Zeeland spelen: de voorzieningen verdwijnen en het kopen van een woning wordt onmogelijk. Om de golven tegen te gaan zijn Venetië en de Canarische Eilanden een speciale toeristenbelasting gaan heffen. Op de Eilanden betaal je voor elke dag dat je er bent en voor Venetië moet je nu een speciale toegangsticket kopen om de stad in te mogen.

Deze ontwikkelingen tonen aan dat het tijd is voor een nieuwe balans tussen toerisme en leefbaarheid. Het is aan parlementen en regiobesturen om de wetten aan te nemen die de balans terugbrengen. Nu zijn wij DWARS’ers, dus we weten dat de burger hier de politiek een handje bij moet helpen. De invloed van de toeristische sector in de lokale politiek is groot en er gaat veel geld, en daarmee macht, in rond. Laten we ons geïnspireerd voelen door onze kameraden in de drukste toeristische plekken en ons over de landsgrenzen heen te verenigen. Door samen de straat op te gaan kunnen we parlementen overtuigen om plannen voor duurzaam toerisme door te voeren. Als we de krachten van politiek en burgers bundelen, zal het ons lukken om het toerisme te laten werken voor de inwoner in plaats van de inwoner voor het toerisme. Dit zal niet alleen de leefbaarheid van Zeeland vergroten, maar van elk toeristisch oord.