Wat hebben QUEER, Carryonthemove, Blije burgers, Anti-scooter partij, JEZUS LEEFT, U-Buntu Connected Front en Evenwicht met elkaar gemeen? Nee, dit zijn niet allemaal slechte jaren ’50 musicals; het zijn allemaal kleine partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in de grote steden. In kleine gemeenten zie je dat er vaak ondervertegenwoordiging is, in de randstad zie je juist dat er sprake is van oververtegenwoordiging. Er is een partij voor iedereen, zelfs letterlijk: lijst nummer 18 in Amsterdam.

Woon je in de randstad en identificeer je je niet met de huidige partijen? Dan begin je maar je eigen partij. Zo lijkt de mentaliteit van deze kleine partijen te zijn. Er is een partij voor gehandicapten in Amsterdam (Carryonthemove), voor anti-monarchen (De Republikeinse Politieke Partij), voor mensen met een Afrikaanse of Caraïbische achtergrond (U-Buntu Connected Front) en vooral de Anti-scooter Partij doet haar naam recht aan (al zijn ze wel vóór elektrische scooters, dat is dan wel weer jammer).

Mensen willen invloed, vooral in hun directe omgeving. Het is immers hun buurt, hun school, hun leven. Sommige doen dat door de gemeenteraad in te gaan, een goede manier om hun buurt in te richten naar hun wensen. Maar als je je nou echt niet thuis voelt bij het huidige buffet aan partijen, moet je maar je eigen partij oprichten. Alleen kost dit wel heel veel tijd, moeite en natuurlijk geld.

“Mensen willen invloed”

Registratie
Ten eerste het goede nieuws: er is geen leeftijdsgrens om je eigen partij op te richten. In theorie zou je als tweejarige een revolutie kunnen beginnen. Als die peuter tenminste €112,50 heeft. En dat is alleen voor de registratie voor de gemeenteraadsverkiezingen. Voor Provinciale Staten en waterschappen is het €225, en als je het nou echt grote ambities hebt kost het €450 voor de registratie bij verkiezingen voor de Tweede Kamer. Voor de wat grotere partijen met meer leden zou dit geen probleem moeten zijn. En als je nou echt zo wanhopig bent om alle (behalve elektrische) scooters uit je gemeente te krijgen, heb je het geld er wel voor over – een nieuwe scooter kost toch tien keer meer.

Als partij moet je de officiële oprichting vastleggen in een akte en je inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel om als vereniging te gelden. Je moet je dan laten registreren bij de centrale stembureau van je gemeente om mee te kunnen doen met de verkiezingen. Dan moeten er nog een website, posters, een slogan en natuurlijk een verkiezingsprogramma komen. Één geruststelling: zelfs sommige landelijke partijen besteden maar één pagina aan hun verkiezingsprogramma.

Toch klinkt dit allemaal als een heleboel moeite voor een heleboel teleurstellingen. De passie van deze kleine partijen kan ik wel respecteren. Niemand zal ooit kunnen zeggen dat deze mensen het nooit geprobeerd hebben. En nou wil ik ook niet als Magere Hein overkomen om de gedoemde dromen van deze arme zielen op te halen. Deze overvloed aan partijen geeft mij zelfs een beetje hoop, wonende in een kleine gemeente in de Bible Belt.

“Een boel moeite voor een hoop teleurstellingen”

Maar toch moet ik zeggen dat ik deze oververtegenwoordiging toch wel een beetje stompzinnig vind. Mensen denken nou eenmaal niet 100% hetzelfde. En om vanwege ieder wissewasje nou een nieuwe partij op te richten, gaat ook een beetje te ver.

Symbolisch
Maar voornamelijk is het toch allemaal symbolisch. Veel toegevoegde waarde hebben deze partijen niet voor de gemeentelijke politiek. Het idee dat er een partij is voor blije burgers, ouderen, broeders, studenten, islamitische democraten en de vijftigplussers is misschien wel genoeg om een soort verbondenheid te voelen. De stemmen die ‘verloren’ gaan aan deze kleine one-issue partijen zijn wel zonde, en dat is eigenlijk waar het echt problematisch wordt.

Mijn oproep aan de opkomende kleine partijen is dus: leg minder de nadruk op wat ons verschillend maakt, maar meer op wat we met elkaar overeen hebben. Zo heel verschillend zijn we nou ook weer niet van elkaar. In unity, there is strength. En zelfs als ‘evenwicht’ niet op de lijst staat, vermoed ik dat het in de gemeente niet ontbreekt aan evenwicht.

Dit artikel is deel van de OverDWARS themaserie over de Gemeenteraadsverkiezingen van 2018.