Het zat er al even aan te komen, maar Joe Biden heeft zich nu daadwerkelijk teruggetrokken als kandidaat van de Democratische partij. De meest voor de hand liggende opvolger is Kamala Harris, maar het is niet de enige naam die rondzingt. Hoe zijn we hier gekomen, en wie zijn de verdere opties voor de nominatie?

Door Nordin Kole

De duikvlucht van Biden begon natuurlijk bij het veelbesproken debat op 27 juni. De president kwam niet uit zijn woorden en leek erg verward. Hier hamerde Trump – voor zijn doen nog zachtjes – op in, en sindsdien is de chaos gaan borrelen achter de schermen. Langzaamaan begonnen steeds meer politici en prominenten van de Democratische partij publiekelijk op te roepen tot het terugtreden van Joe Biden. In de laatste week voor het daadwerkelijke aftreden kwamen hier ook oproepen bij van namen zoals die van Nancy Pelosi, Chuck Schumer en Barack Obama, al dan niet allemaal openlijk. Ook ontstond de dreiging vanuit donoren om hun donaties stop te zetten zolang Biden aanbleef als de presidentiële kandidaat. De geruchten dat hij afgelopen weekend zou aftreden, sijpelden vervolgens de wereld in. Toen kwam het verlossende woord van de man zelf, net op tijd voor het 8 uur journaal, waar de NOS duidelijk al dagen op voorbereid waren: ze hadden immers al fragmenten over Biden en Kamala Harris verzameld.

Wie nu?

Niet veel later na de bekendmaking kwam er al een tweet naar buiten van Biden dat hij Kamala Harris steunde om zijn nominatie over te nemen. De logische keuze, aangezien zij al die tijd onder hem vicepresident was en ook dit keer weer zijn running mate. Iemand anders voordragen zou op strategisch gebied een gevalletje zijn van in je eigen voet schieten. Niet heel handig. Toch is Harris niet geheel onomstreden. Toen ze nog de procureur-generaal* van Californië was, en daarvoor als aanklager, was ze verantwoordelijk voor het uitdelen van vele veroordelingen voor drugsgebruik. Dan hebben we het voornamelijk over het gebruik van wiet, wat sinds 2016 – richting het einde van Harris’ termijn als procureur-generaal – legaal is in de staat. Daarnaast heeft ze in haar boek “Smart on Crime” uit 2009 gezegd dat ze het liefst meer politie op straat ziet om criminaliteit te bestrijden. Een tactiek die niet per se positief uitpakt voor steden met een bevolking die voor een groot deel uit niet-witte mensen bestaan, blijkt uit onderzoek.

Nu is ze in recente jaren wel wat gedraaid op deze onderwerpen. Zo heeft ze sinds ze vicepresident is zich vaker uitgesproken dat niemand voor wietgebruik de cel in zou moeten, en is ze na de moord op George Floyd niet meer zo stellig over de voordelen van meer politie-agenten op straat. Wat haar nog meer kan helpen is haar meer sympathieke blik op Palestina. Ze wil meer aandacht voor de humanitaire ramp die daar ontketent is door Israël met steun van Amerikaanse wapens.

Zijn er andere opties dan Kamala?

Hoewel ze de gedoodverfde opvolger lijkt te zijn, is die keuze waarschijnlijk nog niet in steen gebeiteld. De leiding van de democratische partij hint er namelijk op dat ze een ‘open conventie’ willen. Dit betekent dat ze geen kandidaat voordragen, maar alle gedelegeerden die eerst aan Joe Biden verbonden waren, vrij zijn om zelf op een kandidaat te stemmen bij het partijcongres. 4,672 gedelegeerden zijn er dit jaar. Hieronder vallen ook 739 ‘superdelegates’ die sowieso vrij zijn om te stemmen op elke democratische presidentskandidaat die ze willen.

Maar zijn er echt tegenkandidaten die het op kunnen nemen tegen Harris? Een aantal namen worden vaak genoemd. Twee daarvan hebben al steun aan Harris betuigd, namelijk Gavin Newsom en Pete Buttigieg. Buttigieg is minister van Transport en Newsom is de gouverneur van Californië. Wellicht dat ze zo hoop proberen te houden op een plek als vicepresident, maar gezien het profiel dat hiervoor geschetst wordt onder Harris, lijkt me dat onwaarschijnlijk. Daar kom ik zo nog op terug.

De andere veelbesproken naam om Biden op te volgen is Gretchen Whitmer, de gouverneur van Michigan. Mocht de naam je niks zeggen, dat is best normaal. De meeste gouverneurs zijn in Nederland een stuk minder bekend dan in de VS zelf. Mocht je de naam wel kennen, dan is de kans groot dat dat komt door het extreem-rechtse plot om haar te ontvoeren om zo een burgeroorlog te ontketenen. Dankzij een undercoveragent werd deze militie op tijd opgerold. Doordat ze gouverneur is in een ‘swing state’ – een staat waar de uitslag belangrijk is voor het resultaat van de verkiezingen – wordt ze vaak genoemd als potentiële presidentskandidaat. Maar ook zij heeft al aangegeven het niet tegen Harris op te gaan nemen.

Dus de keuze lijkt dan al snel gemaakt op het partijcongres van de Democraten van 19 tot en met 22 augustus. Wellicht dat een onbelangrijke witte man het nog eens probeert, zoals ook altijd bij de voorverkiezingen gebeurt, maar dat zal geenszins interessant worden.

Wie wordt de running mate?

Kamala Harris was natuurlijk de running mate van Biden, maar de vraag rest nu, wie wordt haar running mate? De Amerikaanse media schetsen een profiel van een witte man van middelbare leeftijd uit een swing state. Als aan al die criteria voldaan moet worden, dan vallen Newsom en Buttigieg al af. Vaak worden gouverneurs voor deze posities genoemd in de media, maar ook senatoren. Harris was immers een senator toen ze de running mate van Biden werd. Josh Shapiro is een grote kanshebber voor de positie. Hij is de Democratische gouverneur van Pennsylvania, een belangrijke swing state die de laatste paar verkiezingen beide kanten is opgevallen. Daarnaast tikt hij alle vereisten aan die de media voor de positie schetsen.

Andere namen die genoemd waren zijn de senatoren van Georgia, Raphael Warnock en Jon Ossoff. Warnock werd vooral genoemd in combinatie met Whitmer als presidentskandidaat, en voldoet niet aan het profiel van een witte man. Een ticket met twee zwarte kandidaten wordt onwaarschijnlijk geacht in ‘the land of the free’, dus dat zullen we waarschijnlijk niet zien. Ossoff lijkt dan meer kans te hebben. Hij kreeg voor het eerst aandacht toen hij bijna de afgevaardigde werd van het 6de congressional district van Georgia. Dat was lange tijd een bolwerk van de republikeinen. De jonge Democraat verloor nipt, maar drie jaar later werd hij wel verkozen als senator, waardoor de senaat in 2020 door de Democraten in bezit was. Ossoff is nog niet eens 40 jaar oud en dus jong naar Amerikaanse standaarden. Maar dat kan ook in het voordeel van de Democraten werken. De jeugd in Amerika heeft een lage opkomst bij het stemmen, dus een jonge kandidaat zou daarbij kunnen bijdragen. Zeker na het slagveld tussen bejaarden dat de 2020 verkiezing was.

Wanneer weten we wat?

De presidentskandidaat – vermoedelijk Harris – wordt op 22 augustus bevestigd op het Democratische partijcongres. Een running mate zal waarschijnlijk al wel eerder gekozen worden. De running mate is immers gebaat bij zoveel mogelijk media aandacht om diens bekendheid te vergroten. Het worden in ieder geval interessante verkiezingen. Helaas lijkt het er voor nu op dat het richting de kant van Trump leunt. Of dat werkelijkheid wordt, gaan we 5 november zien.

Begrippenlijst

Procureur-generaal: In Amerika is de procureur-generaal een soort minister van justitie. Kamala Harris was dat dan voor de staat Californië.