Op 20 Okotober 2020 schreef Manuela Smit een artikel over het dilemma wat linksgezinden te wachten staat/stond in de Verenigde Staten. Hoewel zij heel prima uit heeft weten te leggen hoe het kiesmannen systeem in elkaar steekt, en dat dit er altijd voor heeft gezorgd dat derde partijen weinig tot geen kans maken, eindigt ze het artikel wanneer ze het dilemma heeft blootgelegd: “stel dat je in Florida woont en je eigenlijk op de kandidaat van de Groene Partij wilt stemmen. Je weet dat deze kandidaat geen schijn van kans heeft om daadwerkelijk te winnen, maar je wilt ook niet stemmen op iemand waarbij jij niet een fijn gevoel hebt. Tegelijkertijd voelt het ook alsof je je stem ‘weggooit’ als je wel stemt volgens jouw idealen, en je vindt het nog erger als Trump wint in plaats van Biden. Op wie stem je dan?”

Dit voorbeeld wordt vervolgens vergeleken met stemmen in een sterk democratische staat zoals Californië, waar stemmen naar geweten makkelijker is vanwege de sterke voorkeur voor Team Blue. Met dit artikel zou ik graag het argument willen maken dat stemmen, helemaal in het Winner Takes All systeem, oftewel het First-Past-The-Post Electoral System, vrijwel compleet afhankelijk is van historische en sociale context. Dit betekent dat in mijn optiek elke linkse stemmer in de VS op Joe Biden moet stemmen, en elke stem voor een third party meer schade berokkend aan linkse politiek dan een stem voor de zeer centraal-rechtse democratische partij.

door Bart Gabriel

First-Past-The-Post versus Popular Vote

In het afscheidsadres van George Washington waarschuwt de eerste President dat een van de grootste risicos voor de nieuwe Verenigde Staten een twee-partijen systeem zou zijn. Dit systeem zou ervoor zorgen dat de twee grootste partijen elk op haar beurt aan de macht de andere zou proberen te overheersen, en dat dit lange termijn problematiek moeilijk aan te pakken zou maken. Ik denk dat we wel kunnen concluderen dat dit waar heeft gebleken. Helaas is dit, met alle gevolgen van dien, wel de situatie waar de VS in zit. Gegeven hoeveel geld er omgaat in lobbyen in de VS is het onredelijk aan te nemen dat de machtsverhouding tussen alle partijen ooit op zo’n manier verdeeld zal zijn dat alle partijen redelijke kans op de macht hebben. Het zal waarschijnlijk radicale verandering vereisen om van de VS een coalitie overheid te maken. Dit is jammer, maar het is het ook noodzakelijk om hier realistisch over te zijn – als (internationaal) burger, en als (GroenLinks) stemmer.

Vanwege het FPTP systeem in de VS telt elke stem in verdeelde staten – kortom, als je van Trump af wilt, heb je de grootste kans dit te bereiken door op Biden te stemmen. Ook als je in het zuiden, in een traditioneel Republikeinse staat woont, is dit de beste optie. Waarom? Omdat het kiesmannen systeem ervoor heeft gezorgd dat Trump in 2016 de verkiezingen won zonder de meerderheid van de stemmen. Zelfs in zeer blauwe, dan wel rode, staten heeft het meer zin om op Biden te stemmen dan op een derde partij, omdat een herverkiezing op basis van het kiesmannen systeem bijdraagt aan de retoriek dat het verkiezingssysteem in de VS het volk niet afdoende vertegenwoordigt. Door een sterke stem-meerderheid voor Biden te faciliteren, ook in staten waar deze stemmen er strikt genomen “niet toe doen”, helpen deze stemmen toch de boodschap over te brengen dat stemmen horen te tellen, en dat is volgens mij een van de belangrijkste aspecten van een goed functionerende democratie.

Omstandigheid versus Geweten

Ik kan me heel goed voorstellen dat je toch liever Groen wil stemmen, omdat de Big Tent strategie van de Democratische partij je niet aanstaat. Deze strategie, toegespitst op het benaderen van zo veel mogelijk verschillende groepen stemmers, heeft ervoor gezorgd dat de Democratische partij qua beleidsvorming naar rechts wordt getrokken – daar worden wij natuurlijk niet gelukkig van. Zoals ik eerder al zei, onder normale omstandigheden zou ik dit toejuichen: zonder de aanvankelijke aanzet van een relatief klein groepje stemmers worden deze derde partijen nooit relevant. Helaas is dit een raar jaar, een ramp van een president en een bijzonder kwetsbare tijd voor de wijdere westerse wereldorde. Trump heeft in de laatste vier jaar ervoor gezorgd dat de gemiddelde Amerikaanse burger erop achteruit is gegaan, heeft niets gedaan om LHBTQ+ personen te beschermen, heeft racisme en xenofobie aangewakkerd en lijkt de VS opnieuw isolationistisch te willen maken. Bad rap. In linkse kringen wordt dit in mijn ervaring vaak vergeleken met Biden, die als VP onder Obama drone strikes goedkeurde, die de Tough on Crime act formuleerde en wiens begrip voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap op “if you don’t vote for me, you ain’t black” momenten niet goed uit de verf komt. Desalniettemin is het een beter presidentschap dan nog 4 jaar Keep America Great. Het MAGA populisme van Trump heeft beschadigende effecten op internationaal niveau. Trump trok zich terug aan het Akkoord van Parijs, de WHO en wil de bekostiging van NAVO opschorten.

Onder deze extreme omstandigheden is het dilemma wat Manuela omschrijft een vals dilemma, die gebaseerd is op de aanname dat een stem op de Groene partij een vergelijkbare impact heeft met een stem voor de Democratische partij. In Nederland zou dit zo zijn, in de VS niet. Ik bedoel hiermee niet te zeggen dat de Democraten een goede politieke partij zijn of goede politieke idealen vertegenwoordigen – het is een vreselijk passief, te gematigd en systemisch-racistisch politiek apparaat wat macht verkiest boven beleid. Maar ja… het is inderdaad een “lesser evil”.

Als het doel is om het MAGA populisme van Trump in te perken, dan is het het beste om op een meerderheidspartij te stemmen. Zelfs als de Democraten verliezen is de popular vote een goed mechanisme om tegenstand legitiem te maken. Zodra de VS kan beginnen aan het enorme karwij om de schade van de Trump administratie ongedaan te maken, dan wordt het weer mogelijk om na te denken over alternatieven voor Joe Biden. Vooruitgang is bijna onmogelijk in de kapitalistische dystopie van de Verenigde Staten. Schadebeperking is de enige haalbare uitkomst voor de huidige verkiezingsperiode, en dat is denk ik de uitkomst die de linkse politieke identiteit het beste schikt.