Een paar weken geleden riep Rutte jongeren op tot een sterkere jongerenparticipatie. Jongeren zijn de toekomst en moeten hier dan ook aan meewerken. De oproep van Rutte richtte zich voornamelijk op het nemen van initiatief binnen de huidige coronacrisis. Maar waarom zijn jongeren niet al voor deze crisis dermate betrokken bij besluitvorming als onze premier nu van ons verwacht?

Al jaren zijn diverse jongerenorganisaties aan de slag om jongeren een stem te geven. Zo stuurt de Nederlandse Jeugdraad al ruim 40 jaar jongeren naar Europese Unie en de Verenigde Naties om de stem van jonge mensen te vertolken en hebben diverse politieke partijen hun eigen jongerenorganisaties om input te krijgen van de jongere generaties. Onderzoek van Roger Hart (1992) wijst ook uit dat participatie noodzakelijk is om tot effectiever en democratischer beleid te komen dat aansluit op de problemen en behoeften van de jongeren, en daarmee dus de toekomst.

Actief meepraten kan leiden tot het vergroten van het zelfvertrouwen en de zelfwaarde van jongeren. Het draagt daarnaast ook bij aan de persoonlijke, sociale, emotionele en morele ontwikkeling van jongeren. Maar waarom gebeurt het dan zo weinig? Speelt kennis en ervaring de grootste rol in het serieus nemen van jongeren? Of is het de berichtgeving over jongeren die roet in ons eten gooit? De woorden van Rutte kwamen bij mij hard aan. Doen we niet genoeg of zijn we tot nu toe nog niet serieus genoeg genomen? Sinds de oproep van Rutte komen er prachtige voorstellen en worden deze gezien en gehoord. Deze participatie verblijdt mij, maar wordt afgeschilderd alsof het nieuwe zaken zijn, terwijl jongeren al jaren proberen mee te doen.

Hoe komt het dat we nog steeds zo weinig jongeren in de politiek zien en onze invloed beperkt lijkt? Het antwoord hierop is niet zo eenvoudig als het misschien lijkt, klagen en oordelen over de jeugd is namelijk van alle tijden. Tacitus deed het tweeduizend jaar geleden al, en Aristoteles was hem zelfs nog voor. Adolescentie is de transitiefase tussen kindertijd en volwassenheid en wordt gekenmerkt door hormonen en experimenteren met de nieuw verworven autonomie. Adolescenten worden in deze fase cognitief rijp, terwijl de samenleving hen nog niet als volwaardig volwassen ziet. Dit geeft jongeren de ruimte om te experimenteren met hun identiteit, normen en waarden en slaan zich hier vaak prima doorheen.

Volwassenen lijken zich vaak zorgen te maken om deze periode doordat deze experimenten wel eens afwijken van ons ‘normaal’ wat negatieve berichtgeving als gevolg heeft. Echter lijkt er nog een belangrijkere reden te liggen achter de hedendaagse angst om jongeren toe te laten tot besluitvorming, namelijk de angst dat de ontbinding met de jeugd staat voor het morele verval in de samenleving. De oudere generaties vormen vooralsnog de schatbewakers van onze cultuur en voelen verantwoordelijkheid voor de overdracht hiervan.

Met de komst van de globalisering en individualisering lijkt deze overdracht te haperen, jongeren kiezen namelijk niet meer automatisch voor het pad die hun ouders bewandeld hebben en nemen niet meer direct de normen en waarden over die thuis zijn opgelegd. Als gevolg van bijvoorbeeld de hoge snelheid technologische ontwikkelingen is het nu zelfs zo dat opvoeders van hun kinderen leren, iets wat jaren geleden niet voor te stellen was. Jongeren worden de dragers van culturele vernieuwing en lijken de mores te (gaan) bepalen. Hoe zorgen we ervoor dat volwassenen ons vertrouwen en hun angst kunnen loslaten zodat we ons daadwerkelijk kunnen inzetten voor een vernieuwde maatschappij met normen en waarden die bij deze tijd passen?

Het antwoord op deze vraag heb ik niet, maar een idee hoe je een stap in de goede richting kan zetten wel. Stem op onze nieuwe jongerenvertegenwoordigers Biodiversiteit en Voedsel en Europese Zaken en bepaal mee wie ons geluid laat horen bij bijvoorbeeld de (online) biodiversiteitstop in Kumming, China of Brussel! Benieuwd naar wie ons mag vertegenwoordigen? Vergeet dan vooral niet te kijken op 22 juni naar het verkiezingsevenement waarbij Lyanne de Bie van SFYN en Madeleijn van den Nieuwenhuizen (Zeikschrift) komen spreken over de betekenis van grenzen. De link naar de livestream zal gedeeld worden via het Facebookevenement