nieuws
De strijd om het Sleepwet-referendum
19-09-2017
Het bestaansrecht van referenda is één van de onderwerpen die binnen DWARS altijd discussie oproepen. Na het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne wordt ditmaal getracht om de regering te motiveren de tapwet die op 11 juli is aangenomen ongedaan te maken. Het is wat mij betreft in strijd met onze idealen dat DWARS het sleepwet-referendum niet steunt.
door Wouter Ubbink, Utrechtse DWARSer
Deze ‘Big brother’-wet geeft de geheime diensten AIVD en MIVD veel meer rechten, waaronder het afluisteren, hacken en doorspelen van gegevens van iedereens mobiel en computer en het aanleggen van een geheime DNA-databank. Dit sleepwet-referendum heeft inmiddels al 40.000 van de 300.000 benodigde handtekeningen, en is de enige realistische manier waarop deze wet nog kan worden tegengehouden.
Desondanks heeft het bestuur van DWARS aangekondigd de oproep voor dit referendum niet te steunen. De inhoud van het sleepwet-referendum is volgens het bestuur van ondergeschikt belang aan de vorm: het bestuur van DWARS wil principieel geen referendum-oproep steunen.
Referenda zouden populisme in de hand werken en een verkeerde representatie van meningen in de maatschappij verstrekken. Bovendien zou de keuze die mensen moeten maken bij het stemmen te zwart-wit zijn.
Politiek programma
Het referendum in de huidige vorm zou moeten worden afgeschaft, zo staat in het politiek programma:
“DWARS is officieel vóór bindende referenda over grondwetswijzigingen en wanneer het gaat om een internationaal verdrag waarbij Nederland beleidsbevoegdheden afdraagt. Daarnaast moet de opkomstgrens van 30% gelden voor de meerderheidsstemmen, niet voor het totaal aantal stemmen. Het referendum in de huidige vorm zou volgens DWARS moeten worden afgeschaft.”
Volgens veel DWARSers is het hypocriet om dan toch actie te voeren voor een referendum.
Het programma zou echter makkelijk zó geïnterpreteerd kunnen worden dat alleen de mogelijkheid om tot een referendum op te roepen zou moeten worden afgeschaft. Dit betekent geenszins dat zelf een oproep doen problematisch is, laat staan hypocriet.
Tuurlijk, onze democratie is nog niet perfect. De opkomstdrempel bij referenda zorgt voor vreemd, strategisch stemgedrag en stemmers zijn soms onvoldoende geïnformeerd. Maar de spelregels zijn zoals ze zijn, en als het erop aan komt lijkt het me verstandig om daadwerkelijk actie te voeren voor DWARSe idealen.
Ook als je het niet eens bent met de werking van een systeem kun je beter je best doen zoveel mogelijk te bereiken binnen dat systeem dan alleen maar dwarsliggen. Het volgende staat namelijk óók in ons politiek programma:
“De [AIVD] mag (…) niet ongericht data verzamelen, opslaan en analyseren. Opsporingsbevoegdheden dienen niet verder te worden uitgebreid en wetgeving omtrent de bescherming van persoonsgegevens wordt verbeterd.”
Dit is exact waar de tapwet tegenin gaat. Het is dus in eerste instantie sowieso al een keuze om de standpunten over referenda zwaarder te laten wegen dan die over privacy. Ik respecteer deze keuze, maar het steunen van deze oproep is helemaal niet in strijd is met onze referendum-principes. Dat je tegen een bepaalde overheidsstructuur bent, betekent niet dat je alles binnen die structuur hoeft te boycotten.
In dit specifieke geval is het probleem van zwart-witdenken niet eens aan de orde: DWARS is tegen alle aspecten van deze sleepwet en zou deze oproep inhoudelijk dus volledig kunnen steunen. Als er één referendum is waar er voor DWARS niets te verliezen valt, is dit het wel.
Bovendien reduceer je met het boycotten van referenda je eigen invloed. Als organisaties als DWARS minder actief zijn in het oproepen van bepaalde referenda, hebben juist deze groepen minder zeggenschap in de uiteindelijke wetgeving. Dit soort passiviteit zorgt zo dus júist voor verkeerde representatie van meningen in de maatschappij. En als je dan actie durft te voeren voor een referendum, kan je zonder hypocriet te zijn ook meteen actie voeren tégen referenda waar je het niet mee eens bent.
Zet jezelf niet buitenspel
Het is alsof een voetbalclub van mening is dat de hele sport leuker zou zijn zonder het bestaan van de keeper. Misschien hebben ze gelijk, maar ze doen er verstandig aan om zelf nog niet met 10 man op het veld te gaan staan voordat deze regel is aangepast.
In de politiek bepalen de beste voetbalclubs het reglement, en als je je eigen keeper op de bank laat zitten kom je nooit in de eredivisie. Je staat alleen maar buitenspel.
Dit artikel is deel van de OverDWARS themaserie over Oorlog en Vrede.
